Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα ενός διοικητή στο πεδίο σύμφωνα με τον Carl von Clausewitz ήταν η ομίχλη του πολέμου (fog of war) , δηλαδή η έλλειψη της καταστατικής επίγνωσης (situational awareness) ενός διοικητή για τα διαλαμβανόμενα σε τακτική και επιχειρησιακή κλίμακα και προπάντων σε πραγματικό χρόνο στο πεδίο της μάχης.

Όμως η σύγχρονη τεχνολογία έχει επιτρέψει την οπλοποίηση των πληροφοριών που εξάγονται από τα δεδομένα των πολλών και διαφορετικών αισθητήρων που ανιχνεύουν σε πραγματικό χρόνο το εκάστοτε θέατρο των επιχειρήσεων. Δηλαδή μεταξύ του αισθητήρα και του όπλου έχουν εισέλθει οι τακτικές πληροφορίες στόχευσης
και στρατιωτικού στρατηγικού σχεδιασμού, δίνοντας την δυνατότητα στα όπλα να είναι πιο αποτελεσματικά.

Αυτή ακριβώς η δυνατότητα στην στρατιωτική ορολογία ονομάζεται ως δικτυοκεντρικός πόλεμος (network-centric warfare) που επιδιώκει να μεταφράσει το πλεονέκτημα της απόκτησης τακτικών πληροφοριών μέσω δικτυακών ασύρματων και ενσύρματων υποδομών σε ανταγωνιστικό τακτικό πλεονέκτημα μέσω της επιλεκτικής ή ολιστικής διάδοσης αυτών των πληροφοριών σε ορισμένα ή όλα τα εμπλεκόμενα σώματα στρατού που μπορεί να είναι αρκετά γεωγραφικώς διασκορπισμένα.

Με απλά λόγια τα δικτυοκεντρικά συστήματα δίνουν τη δυνατότητα της απόκτησης της καταστατικής επίγνωσης (situational awareness) σε ένα στράτευμα διαλύοντας την ομίχλη του πολέμου σε πολύ μεγάλο ποσοστό, ίσως και εντελώς.

Σύμφωνα με ανάλυση της 6ης Σεπτεμβρίου, 2022 του bakerinstitute.org ενώ η αρχική άμυνα της Ουκρανίας βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό σε παλαιότερα, και λιγότερο δικτυωμένα οπλικά συστήματα, η μετέπειτα τροφοδότηση πληροφοριών από τη Δύση προς την Ουκρανία φαίνεται να ήταν πολύ σημαντική και χρήσιμη και σε μεγάλο βαθμό διαμορφώνε ουσιαστικά την ουκρανική στρατηγική και τακτική.

Μια υλοποίηση αυτού του δικτυοκεντρικού δόγματος εφαρμόζεται στην Ουκρανία με την απαραίτητη αμερικανική βοήθεια ως πρόγραμμα Delta, το οποίο χρησιμοποιείται ενεργά για τον έλεγχο των επιχειρήσεων εναντίον των ρωσικών στρατευμάτων.

Βέβαια είναι λογικό επακόλουθο ότι καθώς η Ουκρανία θα διαθέτει ολοένα και καλύτερο νατοϊκό δικτυοκεντρικό λογισμικό, τόσο η Ρωσία θα θέλει να εντείνει τις προσπάθειες για την μη-εξουσιοδοτημένη πρόσβαση (χακάρισμα) αυτών των συστημάτων μέσω κυβερνοπολέμου (cyberwarfare) για να αποκαλύψει τις διατάξεις και τα σχέδια του κυρίως νατοϊκού μισθοφορικού στρατού που δρα την Ουκρανία.

Αυτές οι προσπάθειες έχουν μεγάλη πιθανότητα να έχουν αποβεί επιτυχημένες, μιας και την 1η Νοεμβρίου 2022
ο χάκερ DPR Joker φαίνεται να έχει μπορέσει να χακάρει το αμερικανικό πρόγραμμα Delta, όπως ο ίδιος το ανακοίνωσε στο κανάλι του στο Telegram. Συγκεκριμένα ο DRP Joker εμφάνισε ένα βίντεο με στοιχεία που μοιάζουν να προέρχονται από ένα δικτυοκεντρικό σύστημα καθώς επίσης και ένα βίντεο που μπροστά από αυτά τα στοιχεία εμφανίζεται ένας Joker από την ταινία του "2008 The Dark Knight".

Αναλυτικά στην ανάρτηση του ο DPR Joker χλεύασε ότι πριν από περίπου ένα μήνα, εκπρόσωπος του ουκρανικού στρατού σε ένα διαδραστικό πάνελ (μια μεγάλη οθόνη πολυμέσων) καυχιόταν ότι το Κίεβο διέθετε σύγχρονες τεχνολογίες και σχετικό λογισμικό για δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις σε πραγματικό χρόνο.
Επίσης ο ίδιος εκπρόσωπος των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας κατηγορούσε τον ρωσικό στρατό ότι εξακολουθεί να χρησιμοποιεί χάρτινους χάρτες από την εποχή της ΕΣΣΔ.

Μετέπειτα ο Ρώσος χάκερ σχολίασε ότι τώρα οι ρωσικές ειδικές υπηρεσίες έχουν επίσης αποκτήσει πρόσβαση στο εχθρικό δικτυοκεντρικό σύστημα, επομένως γνωρίζουν μοναδικές πληροφορίες για τον εχθρό αλλά και τι γνωρίζουν οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας για τις δυνατότητες των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Σημαντικό σημείο στην ανάρτηση του DPR Joker ήταν η δήλωση στους ουκρανούς και του νατοϊκούς μισθοφόρους συμμάχους τους ότι η μη-εξουσιοδοτημένη πρόσβαση του στο σύστημα τους αποδεικνύει τον λόγο που έχουν αποτύχει οι περισσότερες επιθέσεις τους εναντίον των ρωσικών εδαφών στην Χερσώνα και το Ντόνμπας.

Η δική μας ανάλυση επικεντρώνεται στο ερώτημα αν πραγματικά έγινε μη-εξουσιοδοτημένη πρόσβαση στο δικτυοκεντρικό σύστημα των ουκρανών? Και αν ναι για ποιό λόγο να δημοσιοποιήσει αυτή την ενέργεια ο DRP Joker?

Αν η μη-εξουσιοδοτημένη πρόσβαση έλαβε χώρα, τότε οι ρωσικές δυνάμεις θα πρέπει να γνωρίζουν πάρα πολλές μυστικές πληροφορίες για την αντίπαλη πλευρά, ακόμη κι αν οι υπεύθυνοι ασφαλείας του συστήματος μπόρεσαν να το θωρακίσουν από την συγκεκριμένη εισβολή.

Αν η μη-εξουσιοδοτημένη πρόσβαση δεν έλαβε χώρα, η ψυχολογική επιχείρηση του DPR Joker στην ουκρανική πλευρά είναι τόσο άξια όσο να είχε γίνει πραγματικά η εισβολή στο σύστημα.

Συμπερασματικά ο κυβερνοπόλεμος είναι μια παράλληλη δραστηριότητα στον συμβατικό πόλεμο που είτε μπορεί να ανακτήσει απόρρητες πληροφορίες για τον αντίπαλο είτε να του εμφυσήσει ένα ψυχοφθόρο κλίμα ηττοπάθειας που είναι πάλι σημαντικός παράγοντας για την κατανίκηση του.

Θεόδωρος Κωστής