Σε μια προηγούμενη ανάλυση μας πριν λίγες εβδομάδες υποστηρίζαμε ότι σε περίπτωση εμπλοκής των χωρών της Βαλτικής ή της Πολωνίας σε μια ένοπλη αντιπαράθεση με την Ρωσία είναι αρκετά αμφίβολο αν οι ΗΠΑ και
η Ενωμένη Ευρώπη (κυρίως Γερμανία-Γαλλία) θα συνδράμουν αυτές τις χώρες με δυναμικό στρατιωτικό τρόπο ρισκάροντας την ασφάλεια των δικών τους εδαφών με πυρηνικά αντίποινα.

Ως επιβεβαίωση των παραπάνω, στις 22 Ιουνίου 2022 η πρωθυπουργός της Εσθονίας δήλωσε φανερά ενοχλημένη από τα υπάρχοντα σχέδια του ΝΑΤΟ για την υπεράσπιση των χωρών της Βαλτικής. Αναλυτικά η Κάγια Κάλλας (Kaja Kallas) εξέφρασε τις ανησυχίες της ότι η χώρα της θα σβηνόταν από τον χάρτη με το τωρινό δόγμα προστασίας του ΝΑΤΟ, που προβλέπει πρώτα την κατάληψη των χωρών της Bαλτικής και έπειτα την πιθανή απώθηση των ρωσικών δυνάμεων τουλάχιστον μετά από εκατόν ογδόντα (180) ημέρες.

Επεξηγηματικά η Κάλλας είπε ότι η στρατηγική της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας είναι πρώτα ο κατακλυσμός των κρατών της Βαλτικής από τα ρωσικά στρατεύματα με πολύ πιθανή την καταστροφή των υποδομών και των κύριων πόλεων της, αφού στο αισιόδοξο σενάριο, τουλάχιστον για έξι (6) μήνες η Λιθουανία, η Λετονία και η Εσθονία
θα ήταν κάτω από ρωσική διεύθυνση.

Πιο συγκεκριμένα η Κάλλας δήλωσε δημοσίως στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ότι όσο αφορά την Εσθονία,
η πρωτεύουσα της Ταλίν θα σβηνόταν από τον χάρτη και το ιστορικό του κέντρο θα ισοπεδωνόταν κάτω από τα τρέχοντα σχέδια του ΝΑΤΟ να υπερασπίσει τη χώρα από μια πιθανή ρωσική επίθεση.

Δηλαδή αξίζει να επαναληφθεί ότι τα υπάρχοντα αμυντικά σχέδια του ΝΑΤΟ για τα τρία κράτη της Βαλτικής είναι να επιτραπεί η κατάληψή τους πριν την πιθανή απελευθέρωση τους μετά από τουλάχιστον έξι (6) μήνες.

Η εσθονή πρωθυπουργός συνέχισε λέγοντας ότι λαμβάνοντας υπ όψη ότι έχουν περάσει τώρα περισσότερες από 100 ημέρες από τότε που η Ρωσία άρχισε την ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία, μια σύγκριση των αμυντικών και εδαφικών μεγεθών της Ουκρανίας και των χωρών της Βαλτικής θα σήμαινε την πλήρη καταστροφή των Βαλτικών χωρών.

Τώρα τα σχόλια της Κάλλας έγιναν ενόψει της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στην Μαδρίτη, στις 29-30 Ιουνίου 2022, στην οποία τα μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας θα συζητήσουν τον σχεδιασμό της άμυνας της ανατολικής πτέρυγας της, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου καλύτερης υπεράσπισης των χωρών της Βαλτικής.

Σε αυτή τη σύνοδο εικάζεται ότι η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία θα πιέσουν για την τοποθέτηση περισσότερων στρατευμάτων του ΝΑΤΟ που δεν θα αποτελούν πια απλά μια δύναμη αποφασιστικότητας εμπλοκής του ΝΑΤΟ (tripwire force ή glass plate) αλλά πραγματική δύναμη αντίστασης σε πιθανή ρωσική ενέργεια.

Επεξηγηματικά μια δύναμη αποφασιστικότητας εμπλοκής (μερικές φορές ονομάζεται επίσης ως συρματόσχοινο συναγερμού που ενεργοποιείται ή γυάλινη πλάκα που σπάει σε περίπτωση αντίπαλης επιθετικής ενέργειας) είναι μια στρατηγική πτυχή στην θεωρία αποτροπής. Αναλυτικά είναι μια αρκετά μικρότερη στρατιωτική δύναμη από αυτή ενός δυνητικού αντιπάλου η οποία έχει σχεδιαστεί για να σηματοδοτήσει τη δέσμευση της αμυνόμενης πλευράς,
σε αυτή την περίπτωση περισσότερο των ΗΠΑ αλλά γενικότερα του ΝΑΤΟ, για ένοπλη απάντηση σε κάποια μελλοντική επίθεση. Επιπροσθέτως επειδή ο αριθμός αυτών των δυνάμεων είναι μικρός και σχεδιασμένος μόνο
για την δημιουργία φίλιων απωλειών με σκοπό την περαιτέρω εμπλοκή του ΝΑΤΟ, χαρακτηρίζεται ως δύναμη χαμηλής αποφασιστικότητας, δεν θεωρείται ως σοβαρός κίνδυνος από την Ρωσία και δεν πυροδοτεί στρατηγικά θέματα ασφαλείας.

Ακριβώς επειδή το ΝΑΤΟ διατηρεί τέτοιου είδους στρατεύματα περιορισμένης ισχύος και μεγάλης αναλωσιμότητας στην Βαλτική, οι τρείς χώρες της θέλουν να αντικατασταθούν από μια πολύ πιο ισχυρότερη δύναμη με την οποία
το ΝΑΤΟ να επιδιώκει να υπερασπιστεί κάθε εκατοστό του εδάφους τους από την πρώτη στιγμή των πιθανών εχθροπραξιών.

Σχετικά με την αναλωσιμότητα της μικρής δύναμης του ΝΑΤΟ στην Βαλτική η Κάλλας σχολίασε ότι "τώρα όλοι βλέπουν ότι αυτή η ιδέα του tripwire force δεν λειτουργεί πραγματικά". Η Εσθονή πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι είχε μιλήσει με ξένα στρατεύματα που εδρεύουν στην Εσθονία, κυρίως με εκείνα από το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου της είπαν ότι δεδομένου ότι τα τρέχοντα σχέδια του ΝΑΤΟ σημαίνουν ότι θα εξαφανιστούν από μια πιθανή ρωσική εισβολή, "δεν τους αρέσει η ιδέα ότι υποτίθεται ότι είναι εκεί για να πεθάνουν".

Σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα των Financial Times ένας αξιωματούχος του ΝΑΤΟ, που ρωτήθηκε σχετικά με τα σχόλια της Κάλλας, είπε ότι η συμμαχία έχει τα σχέδια για να αποτρέψει τις απειλές και να υπερασπιστεί όλους τους συμμάχους, αλλά δεν ανακοινώνει σε καμία περίπτωση "επιχειρησιακές λεπτομέρειες".

Επιπροσθέτως δήλωσε ότι ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ κατέστησε σαφές ότι η ενίσχυση της αποτροπής και της άμυνας είναι μία από τις βασικές αποφάσεις στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο τέλος του Ιουνίου. Ο ίδιος αξιωματούχος προσέθεσε ότι το ΝΑΤΟ θα κάνει περισσότερα για να διασφαλίσει ότι μπορεί να υπερασπιστεί κάθε εκατοστό συμμαχικού εδάφους, ανά πάσα στιγμή και ενάντια σε οποιαδήποτε απειλή. Θα προσαρμόσει τη δομή των δυνάμεων του με περισσότερες δυνάμεις σε υψηλή ετοιμότητα, καθώς επίσης και με περισσότερους σχηματισμούς μάχης που θα αναπτυχθούν για να ενισχύσουν την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Συγκεκριμένα η Κάλλας ζητά μια μεραρχία στρατευμάτων, που είναι μεταξύ 20000 και 25000 στρατιωτών του ΝΑΤΟ, που θα κατανεμηθούν στην Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία. Σήμερα το ΝΑΤΟ διατηρεί μόνο τέσσερα τάγματα στην Βαλτική και την Πολωνία με περίπου 4000 ως 6000 χιλιάδες άνδρες και για περαιτέρω βοήθεια το Βερολίνο πρότεινε μια "ισχυρή ταξιαρχία μάχης" αλλά με τους περισσότερους από τους στρατιώτες να εδρεύουν στη Γερμανία και να μπορούν να μετακινηθούν στη Βαλτική όσο το δυνατόν στο συντομότερο χρονικό διάστημα.

Η Κάλλας σχολίασε το παραπάνω γερμανικό μοντέλο ως μη άξιο μεγάλης προσήλωσης και πίστης, απλά επιθυμεί οποιαδήποτε λύση μπορεί να αποδώσει το αποτέλεσμα να είναι σε θέση η χώρα της να υπερασπιστεί τον εαυτό της από την πρώτη μέρα.

Οι χώρες της Βαλτικής ζητούν επίσης να αυξηθεί η υπάρχουσα αεροπορική αποστολή αστυνόμευσης στην περιοχή και να δοθεί στα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ η δυνατότητα να καταρρίψουν, εάν χρειαστεί, εχθρικά αεροσκάφη.

Συμπερασματικά η εκτίμηση είναι ότι οι Βαλτικές χώρες, η Πολωνία αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν παραθέσει ένα μένος κατά της Ρωσίας που ξεπερνάει τις αμυντικές τους δυνατότητες. Για παράδειγμα το Ηνωμένο Βασίλειο νομίζει ότι πάλι σήμερα θα είναι ασφαλές πίσω από την Μάγχη και θα ξαναπολεμήσει στο ευρωπαϊκό θέατρο επιχειρήσεων όταν η ρωσική πλευρά πρόσφατα έχει δηλώσει ότι το Λονδίνο θα είναι ο πρώτος στόχος των πυρηνικών κεφαλών της.

Σχετικά με τις ανησυχίες της Κάλλας, η Ρωσία δεν αναμένεται να διεκδικήσει την Βαλτική στο σύντομο χρονικό διάστημα, μιας και θα άνοιγε πολλά και παράλληλα μέτωπα. Βέβαια οι Βαλτικές χώρες κάνουν ότι είναι δυνατόν για να εξοργίσουν τη Ρωσία, όπως για παράδειγμα τον χερσαίο αποκλεισμός του Καλίνινγκραντ από την Λιθουανία με την υποστήριξη της Πολωνίας.

Όλα μπορεί είναι μια πολύ λεπτή ισορροπία λόγω πυρηνικών, όμως το κύριο γεγονός παραμένει ότι οι ΗΠΑ σε καμία περίπτωση θα ήθελαν τον πραγματικό πόλεμο να μεταφερθεί στα εδάφη τους από τους πυρηνικούς πυραύλους των ρωσικών υποβρύχιων.

Θεόδωρος Κωστής