Ενώ η ενοποίηση του Κοσσυφοπεδίου και της Αλβανίας είναι απίθανη, και μόνο το ενδεχόμενο ενοποίησης θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολιτικό και οικονομικό αδιέξοδο μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας αλλά και σε σποραδικά επεισόδια αναταραχής στα Βαλκάνια.

Στις 20 Νοεμβρίου, ο Πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου Αλμπίν Κούρτι είπε ότι θα υποστήριζε ένα δημοψήφισμα για την ένωση με την Αλβανία εάν ήταν «ειρηνικό και δημοκρατικό», αν και παραδέχτηκε ότι μια τέτοια ψηφοφορία δεν ήταν προτεραιότητα για την κυβέρνησή του.

Αποκρινόμενη, η πρωθυπουργός της Σερβίας Άνα Μπρνάμπιτς κατηγόρησε τον Κούρτι ότι υπονομεύει τη σταθερότητα στην περιοχή. Ο Κούρτι έκανε παρόμοιες δηλώσεις τον Φεβρουάριο μετά τη νίκη του εθνικιστικού κόμματός του, «Κίνημα Αυτοδιάθεσης» (Lëvizja Vetëvendosje), στις γενικές εκλογές του Κοσσυφοπεδίου.
    

    • Το Κοσσυφοπέδιο, το οποίο φιλοξενεί μεγάλο αλβανικό πληθυσμό, κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του από         τη Σερβία το 2008. Η Σερβία δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, μια θέση που υποστηρίζουν         κράτη όπως η Ρωσία και η Κίνα. Στον αντίποδα, κράτη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία, το Ηνωμένο         Βασίλειο και η Γαλλία, αναγνωρίζουν το Κοσσυφοπέδιο.

    • Η Σερβία θεωρούσε ιστορικά το Κοσσυφοπέδιο ως το λίκνο του σερβικού πολιτισμού, καθιστώντας το ένα         ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα για τους Σέρβους.

    • Η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο συμμετείχαν σε συνεχιζόμενες συνομιλίες υπό την αιγίδα της ΕΕ για την         εξομάλυνση της σχέσης τους. Ωστόσο, η πρόοδος ήταν αργή λόγω των επίμονων αντιπαραθέσεων σχετικά με         ζητήματα όπως η χορήγηση μεγαλύτερης αυτονομίας στους Σερβικούς πληθυσμούς στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο.

Η κοινή κουλτούρα του Κοσσυφοπεδίου και της Αλβανίας αλλά και οι στενοί πολιτικοί και οικονομικοί δεσμοί ενισχύουν τη ρητορική τους για ενδεχόμενη ενοποίηση. Οι Αλβανοί πολιτικοί μιλούν συχνά υπέρ της ένωσης με το Κοσσυφοπέδιο, και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι και οι δύο πληθυσμοί είναι ανοιχτοί στην ιδέα.

Η ενοποίηση με την Αλβανία —μια χώρα που αναγνωρίζεται από ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα— θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα αναγνώρισης του Κοσσυφοπεδίου, το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση περιορισμένης αυτονομίας και, επομένως, αδυνατεί να ενταχθεί σε διεθνείς οργανισμούς όπως τα Ηνωμένα Έθνη. Επιπλέον, η ενοποίηση θα μπορούσε να προσφέρει τόσο στο Κοσσυφοπέδιο όσο και στην Αλβανία έναν ταχύτερο τρόπο ένωσης των οικονομιών τους σε μια εποχή που οι προοπτικές ένταξής τους στην ΕΕ είναι μακρινές. (Η Αλβανία είναι υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ, αλλά η πρόοδος είναι αργή. Και οι πιθανότητες ένταξης του Κοσσυφοπεδίου είναι ακόμη μικρότερες, αφού πέντε κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας και της Ρουμανίας, δεν αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του.)

    • Το 2015, ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα δήλωσε ότι η ενοποίηση με το Κοσσυφοπέδιο ήταν         «αναπόφευκτη». Το 2018, ο Ράμα πρότεινε οι δύο χώρες να έχουν κοινή προεδρία και κοινή πολιτική ασφάλειας         και εξωτερικής πολιτικής.

    • Σύμφωνα με δημοσκόπηση του 2019 από το Ίδρυμα Ανοιχτής Κοινωνίας (OSF), το 75% των Αλβανών και το 64%         των Κοσοβάρων δήλωσαν ότι θα ψήφιζαν υπέρ της ενοποίησης εάν γινόταν δημοψήφισμα. Ωστόσο, η ψήφος         υπέρ της ενοποίησης μειώθηκε στο 29,5% στην Αλβανία και στο 43,5% στο Κοσσυφοπέδιο, εάν η ενοποίηση         περιελάμβανε φόρο για τη χρηματοδότηση της διαδικασίας.

Ωστόσο, παρά την πρόσφατη ρητορική της Αλβανίας και του Κοσσυφοπεδίου, η διεθνής αντιπολίτευση και οι εξωτερικοί περιορισμοί που τίθενται και στις δύο χώρες πιθανότατα θα εμποδίσουν την ενοποίηση στο άμεσο μέλλον. Ένα σημαντικό μέρος της διεθνούς κοινότητας θα εναντιωνόταν στην ενοποίηση γιατί θα άνοιγε την πόρτα εδαφικών επανασχεδιασμών στα Δυτικά Βαλκάνια που θα αποσταθεροποιούσαν σοβαρά την περιοχή. Στο Κοσσυφοπέδιο, η ενοποίηση θα απαιτούσε μια συνταγματική μεταρρύθμιση, για την οποία η κυβέρνηση θα κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια προκειμένου να την επιτύχει. Επιπλέον, θα μπορούσαν να υπάρξουν διαφωνίες μεταξύ της Πρίστινα και των Τιράνων σχετικά με το είδος της ένωσης (είτε πρόκειται για ομοσπονδιακό ή ενιαίο κράτος) καθώς και για τον ρόλο του Κοσσυφοπεδίου σε αυτήν. Η ενσωμάτωση και των δύο εδαφών θα απαιτούσε επίσης δισεκατομμύρια ευρώ σε δημόσιες δαπάνες, οι οποίες θα μπορούσαν να αποδειχθούν απαγορευτικές για τις ασθμαίνουσες οικονομίες του Κοσσυφοπεδίου και της Αλβανίας. Ως αποτέλεσμα, το Κοσσυφοπέδιο και η Αλβανία είναι πιθανότερο να συνεχίσουν να εμβαθύνουν την πολιτική και οικονομική τους συνεργασία (όπως η άρση των δασμών στο εμπόριο) χωρίς να κάνουν ουσιαστικά βήματα προς την κατεύθυνση να γίνουν μια ενιαία χώρα.

    • Η δημιουργία μιας «Μεγάλης Αλβανίας» θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τα Σκόπια, στα οποία κατοικεί         μεγάλη αλβανική μειονότητα, καθώς πολλοί θα επεδίωκαν να μετοικήσουν στο νέο κράτος. Θα μπορούσε επίσης         να αποσταθεροποιήσει χώρες όπως η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και το ίδιο το Κοσσυφοπέδιο, καθώς         οι Σέρβοι σε αυτά τα εδάφη θα μπορούσαν να πιέσουν ακολούθως για τη δημιουργία μιας «Μεγάλης Σερβίας» με         επικεφαλής το Βελιγράδι.

    • Τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και οι σύμμαχοι της Σερβίας, Κίνα και Ρωσία, πιθανότατα θα         αντιταχθούν στην ενοποίηση, κάτι που θα περιέπλεκε το ζήτημα της αναγνώρισής της από διεθνείς         οργανισμούς.

    • Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου και είναι σύμμαχοι με την         Αλβανία στο ΝΑΤΟ, ο Λευκός Οίκος είναι πιθανό να είναι αρνητικός σε ένα σχέδιο που θα διακύβευε τη         σταθερότητα στα Δυτικά Βαλκάνια.

    • Η Ευρωπαϊκή Ένωση πιθανότατα θα προειδοποιήσει επίσης την Αλβανία ότι η απορρόφηση ενός         αμφισβητούμενου εδάφους θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις πιθανότητές ένταξής της, κάτι που θα         αποθάρρυνε τα Τίρανα από το να υποστηρίξουν την προοπτική.

    • Η ένωση θα ήταν επίσης νομικά δύσκολο να εφαρμοστεί στο Κοσσυφοπέδιο, επειδή το Σύνταγμά του αποκλείει         ρητώς την ενοποίηση με οποιαδήποτε άλλα κράτη. Η αναθεώρηση του Συντάγματος του Κοσσυφοπεδίου θα         απαιτούσε πλειοψηφία δύο τρίτων στο Κοινοβούλιο και έγκριση από μειονοτικές ομάδες στη χώρα, πράγμα που         σημαίνει ότι οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου θα έχουν δικαίωμα βέτο.

Κατά τη διάρκεια των διαφωνιών του με τη Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο πιθανότατα θα συνεχίσει να επιμένει στην ενοποίηση με την Αλβανία, κάτι που θα μειώσει το περιθώριο διμερούς συνεργασίας και θα πυροδοτήσει αναταραχές με εθνοτικά κίνητρα στα Δυτικά Βαλκάνια. Η εμμονή του Κοσσυφοπεδίου για ένωση με την Αλβανία θα οδηγήσει, μεταξύ άλλων, σε οικονομικό και πολιτικό αδιέξοδο και σε πιθανές κοινωνικές αναταραχές, ειδικά στις βόρειες παραμεθόριες περιοχές του Κοσσυφοπεδίου. Ενώ το Βελιγράδι και η Πρίστινα θα προσπαθήσουν να κρατήσουν την αναταραχή σε περιορισμένη κλίμακα, ο κίνδυνος κλιμάκωσης (τόσο όσον αφορά τη βία όσο και η έκτασή της) είναι υπαρκτός.

    • Συχνές είναι οι πολιτικές και οικονομικές διαμάχες μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου. Από τα τέλη του 2018         έως τις αρχές του 2020, για παράδειγμα, το Κοσσυφοπέδιο επέβαλε δασμούς 100% στα σέρβικα προϊόντα         προκειμένου να διαμαρτυρηθεί για τις προσπάθειες της Σερβίας να εμποδίσει την ένταξή του σε διεθνείς         οργανισμούς. 

    • Στις αρχές του 2021, το Κοσσυφοπέδιο απαγόρευσε προσωρινά την είσοδο στη χώρα αυτοκινήτων με σερβικές         πινακίδες για να διαμαρτυρηθεί για παρόμοιο μέτρο εκ μέρους της Σερβίας. Αυτό οδήγησε σε διαμαρτυρίες και         στις δύο πλευρές των συνόρων, που είχαν ως αποτέλεσμα το να αυξήσουν οι Αρχές την παρουσία των δυνάμεων         ασφαλείας.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ