Στο πλαίσιο της προπαγάνδας αλλά και του διαλόγου για την προμήθεια νέων πολεμικών συστημάτων που θα μπορούσε να προμηθευτεί η Ουκρανία από την Δύση, μια αγαπημένη παράμετρος είναι και οι αμερικανικοί πύραυλοι πλεύσης (cruise) Tomahawk, ώστε το Κίεβο να αναλάμβανε ρόλο κρούσης στρατηγικών στόχων βαθιά στο έδαφος της Ρωσίας. Αξίζει λοιπόν να εμβαθύνουμε στο θέμα, στο οποίο επικρατεί πολλή μυθολογία από τους «αναλυτές» αλλά και από τους «αποστράτους-μαϊντανούς» στα ελληνικά συστημικά μμε.
Ας εξετάσουμε όμως επ’ ολίγον τις εξελίξεις στο πολεμικό μέτωπο της Ουκρανίας, κάτι που σχετίζεται άμεσα με τον διάλογο περί των πυραύλων Tomahawk.
Η απελπισία των «δυτικών αξιών» κατά την διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία αυξάνεται μέρα με τη μέρα. Είναι αλήθεια ότι οι επιτυχίες της Ρωσίας το τρέχον έτος ήταν κατώτερες των προσδοκιών. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας κάνει λόγο για 4.700 χλμ² κατακτημένων εδαφών το 2025, κάτι που είναι λίγο δεδομένου του μεγέθους της Ουκρανίας. Ωστόσο, ο ρωσικός στρατός σημειώνει συνεχώς επιτυχίες και, κυρίως, έχει την πρωτοβουλία σχεδόν παντού.
Η αιτία για την αργή πρόοδο του ρωσικού στρατού πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι ο πόλεμος της Ουκρανίας έχει εξελιχθεί σε μια εντελώς νέα μορφή πολέμου και αλλάζει συνεχώς στην πορεία του. Ο λόγος για αυτό είναι η ολοένα και πιο κυρίαρχη χρήση drones και από τις δύο πλευρές. Αυτός ο πόλεμος εξελίχθηκε σε έναν τεχνολογικό αγώνα στην κατασκευή drones, στον οποίο η ρωσική πλευρά προηγείται πάντα τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά λόγω των μεγαλύτερων δυνατοτήτων της.
Η χρήση drones σημαίνει ότι δεν είναι εφικτό για τα στρατεύματα να προχωρήσουν ακόμη και με μεγάλο αριθμό τεθωρακισμένων οχημάτων. Έτσι, ο πόλεμος της κίνησης, όπως ήταν ο κανόνας έως τώρα, είναι αδύνατος. Πρόοδος μπορεί να γίνει μόνο με μικρές ομάδες που απλώς επιλέγουν στο μεγάλο μέτωπο τρύπες στην άμυνα του εχθρού για να προχωρήσουν. Οποιαδήποτε άλλη τακτική θα ήταν αυτοκτονική με μεγάλες απώλειες υλικού και στρατιωτών.
Είναι ένας καθαρός πόλεμος φθοράς, στον οποίο η Ουκρανία χάνει αργά αλλά σταθερά παρά την δυτική υποστήριξη. Υπάρχει μια απεγνωσμένη αναζήτηση για κάποιους «game changers», όπως κάποτε στο Τρίτο Ράιχ με ένα «θαυματουργό όπλο» για να ανατρέψουν τελικά την παλίρροια για την Ουκρανία. Μια στο τόσο, ο ουκρανικός στρατός σημειώνει επίσης θεαματικές επιτυχίες, όπως έδειξαν οι πρόσφατες επιθέσεις σε ρωσικές πετρελαϊκές υποδομές. Ωστόσο, τέτοιες επιτυχίες παραμένουν αστραπιαίες και δεν μπορούν να προβάλλονται επ’ άπειρον, τουλάχιστον όχι προς νοήμονες αναγνώστες και τηλεθεατές.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έγινε η ξαφνική δήλωση του Τραμπ ότι θα μπορούσε να προμηθεύσει την Ουκρανία με πυραύλους cruise Tomahawk, τους οποίους θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να επιτεθεί σε στόχους βαθιά στην Ρωσία, γεγονός που προκάλεσε ευφορία στους υποστηρικτές της Ουκρανίας για πιθανή αλλαγή πορείας από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Ωστόσο, είναι σαφές σε όλους τους ειδικούς ότι πρόκειται για μια αδέξια μπλόφα του Τραμπ, μια δήλωση που είναι απλώς καθρεφτάκια και χάντρες, με την οποία προφανώς ήθελε να αναβιώσει τις στάσιμες «ειρηνευτικές συνομιλίες», αυτή την φορά προσπαθώντας να ασκήσει πίεση στον Πούτιν με μια ακόμη ρητορική ανακοινώσεων.
Θυμίζουμε ότι οι πύραυλοι cruise BGM-109 Tomahawk μπήκαν στην ζωή μας το 1991, όταν με εκατοντάδες από αυτούς οι ΗΠΑ στο πλαίσιο των Επιχειρήσεων «Ασπίδα της Ερήμου» και «Καταιγίδα της Ερήμου» βομβάρδισαν από πλοία επιφανείας και υποβρύχια τους Ιρακινούς που είχαν εισβάλλει στο Κουβέιτ. Από τότε αυτοί οι πύραυλοι έγιναν συνώνυμο κάθε επέμβασης των ΗΠΑ ανά τον πλανήτη. Η παρουσία σε μια περιοχή πλοίων ή υποβρυχίων που είναι εξοπλισμένα με αυτούς τους cruise αποτελεί δείγμα κλιμάκωσης και έντασης, καθώς είναι ένα όπλο που αποτρέπει τις φίλιες απώλειες, αφού δεν επιχειρούν αεροσκάφη.
Το γεγονός ότι είναι μπλόφα η σχετική ανακοίνωση από τον πρόεδρο Τραμπ και τον αντιπρόεδρο Βανς αναγνωρίζεται και από το αμερικανικό think tank «Quincy Institute for Responsible Statecraft», το οποίο αναφέρει τα εξής: ««Η Ρωσία πιθανότατα γελάει με την «ανοιχτή πόρτα» του Τραμπ στους Tomahawks. Η ιδέα ότι οι ΗΠΑ θα έστελναν αυτό το υπερσύγχρονο οπλικό σύστημα στην Ουκρανία δεν πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Γιατί λοιπόν το συζητάμε;».
Τα πιο σημαντικά επιχειρήματα σύμφωνα με το think tank κατά της παράδοσης των Tomahawk στην Ουκρανία είναι τα εξής:
- Η Ουκρανία δεν έχει τις δυνατότητες να εκτοξεύσει πυραύλους Tomahawk και τα αποθέματα αυτών των όπλων και των συστημάτων παράδοσής τους από τις ΗΠΑ είναι πολύ μικρά και πολύ πολύτιμα για να συμφωνήσει το Πεντάγωνο σε παράδοση.
- Οι πύραυλοι Tomahawk μπορούν να εκτοξευθούν με τρεις τρόπους: Aπό ένα αντιτορπιλικό κατευθυνόμενων πυραύλων, από υποβρύχια κλάσης Οχάιο, Βιρτζίνια και Λος Άντζελες και με το νέο επίγειο σύστημα Typhon που αναπτύχθηκε από τον αμερικανικό στρατό. Η Ουκρανία δεν έχει καμία από αυτές τις δυνατότητες και δεν έχει σχεδόν καμία πιθανότητα να τις αποκτήσει βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα.
- Το Ουκρανικό Ναυτικό είναι πολύ μικρό για τα συστήματα εκτόξευσης και δεν διαθέτει ούτε πολεμικά πλοία επιφανείας ούτε επιθετικά υποβρύχια και το προσωπικό για να χειριστεί και τα δύο. Δεδομένης της προβληματικής κατασκευής πλοίων και υποβρυχίων των ΗΠΑ, είναι απίθανο η Ουάσιγκτον να εξετάσει το ενδεχόμενο να πουλήσει αυτές τις πλατφόρμες στην Ουκρανία.
- Η Ουκρανία μπορεί να έχει το προσωπικό για να χειριστεί το νέο επίγειο σύστημα Typhon, αλλά είναι εξίσου απίθανο το Πεντάγωνο να συμφωνήσει να πουλήσει αυτό το νέο υλικό στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ διαθέτουν μόνο δύο λειτουργικά συστήματα Typhon και σχεδιάζεται ένα τρίτο. Δύο από αυτά τα συστήματα προορίζονται για χρήση στην Ασία, το ένα για πιθανή στάθμευση στην Γερμανία. Οι ΗΠΑ μέχρι στιγμής δεν έχουν συμφωνήσει να πουλήσουν το προηγμένο σύστημα σε σύμμαχο ή εταίρο, εν μέρει λόγω της σπανιότητας, εν μέρει λόγω της ευαισθησίας της τεχνολογίας, και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς την Ουκρανία να είναι η πρώτη.
- Εάν οι ΗΠΑ πρόσφεραν στην Ουκρανία ένα σύστημα Typhon, δεν θα επιβίωνε για πολύ στο πεδίο της μάχης της χώρας. Το σύστημα Typhon είναι τεράστια και δύσκολο να μετακινηθεί. Για μεταφορά σε μεγάλες αποστάσεις, απαιτείται C-17. Αν και είναι αυτοκινούμενο, το μέγεθός του καθιστά εύκολο τον εντοπισμό του μέσω δορυφόρου ή ακόμα και με drone επιτήρησης. Με άλλα λόγια, θα ήταν ένας ελκυστικός και ευάλωτος στόχος για ρωσικές αεροπορικές επιδρομές.
- Χωρίς τη δυνατότητα εκτόξευσης των πυραύλων, θα ήταν άσκοπο να δώσουμε ή να πουλήσουμε Tomahawk στην Ουκρανία. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι που καθιστούν αμφίβολο ότι οι ΗΠΑ θα το εξέταζαν αυτό. Πρώτον, οι ίδιοι οι πύραυλοι είναι σπάνιοι και η παραγωγή τους διαρκεί δύο χρόνια. Δεδομένου του εκτιμώμενου συνολικού αποθέματος των ΗΠΑ με λιγότερους από 4.000 πυραύλους και τη σπατάλη αρκετών εκατοντάδων σε μια παράλογη εκστρατεία κατά των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, το Πεντάγωνο θα είναι δύσπιστο να αποχωριστεί τα πολύτιμα πυρομαχικά, ειδικά στις ποσότητες που χρειάζεται η Ουκρανία για να επιτύχει στρατηγικές επιτυχίες.
Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ έχουν πουλήσει μέχρι στιγμής Tomahawk μόνο σε στενούς συμμάχους (Αυστραλία, Βρετανία, Δανία και Ιαπωνία, ούτε καν στο Ισραήλ), καθιστά πολύ απίθανο να είναι πρόθυμες να μοιραστούν το όπλο και την ευαίσθητη τεχνολογία του με τους διεφθαρμένους Ουκρανούς. Επίσης ο εξοπλισμός της Ουκρανίας με την ικανότητα να χτυπά βαθιά μέσα στην Ρωσία ενέχει τον τεράστιο κίνδυνο πυρηνικής κλιμάκωσης. Ομολογουμένως ο Τραμπ δεν έχει δείξει κανένα ενδιαφέρον για ένα τέτοιο αποτέλεσμα ή για ενέργειες των ΗΠΑ που θα μπορούσαν να ωθήσουν τον Πούτιν πιο μακριά από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η Δύση κάποια στιγμή θα πρέπει να καταλάβει ότι οι απειλές, τόσο πολιτικές όσο και στρατιωτικές, δεν προκαλούν φόβο στην Μόσχα. Η δήθεν αποστολή Tomahawk στην Ουκρανία είναι καθρεφτάκια και χάντρες για τους ιθαγενείς των «δυτικών αξιών».
