Ο Harold Lasswell έδωσε τον εξής ορισμό του πολιτικού πολέμου:

“Η ιδέα του ψυχολογικού πολέμου είναι λιγότερο πλατιά.. Η πιο περιεκτική ιδέα είναι αυτή του πολιτικού πολέμου, που καλύπτει τη φύση και άλλων μέσων, εκτός από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ο πολιτικός πόλεμος προσθέτει τη σημαντική ιδέα ότι πρέπει να συντονίζονται σωστά όλα τα όργανα της πολιτικής. Για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί η διπλωματία για να διατηρηθεί η ουδετερότητα πιθανών εχθρών, ή για να αποσπαστούν σύμμαχοι από τον εχθρό… Ενώ τα ΜΜΕ απευθύνονται σε μεγάλα ακροατήρια, η διπλωματία προχωρά με επίσημες διαπραγματεύσεις…Ο πολιτικός πόλεμος περιλαμβάνει επίσης τη χρήση οικονομικών μέσων”

Ο πολιτικός πόλεμος αποτελεί μια πολυδιάστατη στρατηγική που βασίζεται στον συντονισμό όλων των οργάνων της πολιτικής, ώστε να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Σε αντίθεση με τον παραδοσιακό πόλεμο, ο οποίος επικεντρώνεται στη στρατιωτική αντιπαράθεση, ο πολιτικός πόλεμος ενσωματώνει διπλωματία, οικονομικά μέτρα, προπαγάνδα και άλλα εργαλεία για να επηρεάσει την πολιτική σκηνή. Κεντρική ιδέα είναι ότι η αποτελεσματικότητα του πολιτικού πολέμου εξαρτάται από τη σωστή συνεργασία όλων αυτών των στοιχείων. 

Η Ρόλος της Διπλωματίας

Η διπλωματία αποτελεί ένα από τα κύρια εργαλεία του πολιτικού πολέμου. Μέσω της, ένα κράτος μπορεί να διατηρήσει την ουδετερότητα πιθανών εχθρών ή ακόμη και να αποσπάσει συμμάχους από τον αντίπαλο. Για παράδειγμα, με διακριτικές διπλωματικές ενέργειες, μια χώρα μπορεί να αποτρέψει τη δημιουργία εχθρικών συνασπισμών ή να ενισχύσει τη θέση της σε διεθνείς οργανισμούς. Ενώ τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) απευθύνονται σε ευρύ κοινό, η διπλωματία λειτουργεί μέσω επίσημων διαπραγματεύσεων, συμφωνιών και μυστικών επαφών, οι οποίες μπορούν να αλλάξουν ριζικά τη δυναμική μιας σύγκρουσης. 

Η Δύναμη των ΜΜΕ και της Προπαγάνδας

Τα ΜΜΕ παίζουν καίριο ρόλο στον πολιτικό πόλεμο, καθώς μπορούν να διαμορφώσουν την κοινή γνώμη τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων. Μέσω προπαγανδιστικών μηνυμάτων, μια χώρα μπορεί να υπονομεύσει την αξιοπιστία του εχθρού, να ενισχύσει το ηθικό του δικού της πληθυσμού ή να προωθήσει συγκεκριμένες πολιτικές ατζέντες. Η ψυχολογική επίθεση, η διάδοση παραπληροφόρησης και η χειραγώγηση των ειδήσεων είναι όλα μέσα που χρησιμοποιούνται για να επηρεαστεί η αντίληψη του κόσμου. 

Οικονομικά Μέσα ως Όπλο

Ο πολιτικός πόλεμος περιλαμβάνει επίσης τη χρήση οικονομικών μέσων, όπως κυρώσεις, εμπορικοί περιορισμοί ή οικονομική βοήθεια σε συμμάχους. Τα οικονομικά μέτρα μπορούν να αποδειχθούν εξίσου αποτελεσματικά όσο και οι στρατιωτικές ενέργειες, καθώς μπορούν να αποδυναμώσουν την οικονομία του αντιπάλου, να προκαλέσουν κοινωνική αναταραχή ή να αναγκάσουν μια χώρα να υποχωρήσει. Για παράδειγμα, οι διεθνείς κυρώσεις κατά μιας χώρας μπορούν να την απομονώσουν οικονομικά και πολιτικά, μειώνοντας την επιρροή της. 

Συντονισμός για Μέγιστη Αποτελεσματικότητα

Για να είναι επιτυχημένος ο πολιτικός πόλεμος, πρέπει όλα τα παραπάνω εργαλεία να λειτουργούν συμπληρωματικά. Η διπλωματία μπορεί να ανοίξει δρόμους για οικονομικές πιέσεις, ενώ τα ΜΜΕ μπορούν να δικαιολογήσουν αυτές τις ενέργειες στο διεθνές κοινό. Παράλληλα, οι οικονομικές κυρώσεις μπορούν να ενισχυθούν μέσω ψυχολογικού πολέμου, ώστε να αυξηθεί η πίεση στον αντίπαλο. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

Ο Harold Dwight Lasswell (1902 – 1978) ήταν Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας και θεωρητικός της επικοινωνίας.