Υπάρχουν καταστάσεις όπου το μόνο πράγμα που είναι ξεκάθαρο είναι ότι τίποτα δεν είναι ξεκάθαρο. Η διαδικασία επίλυσης της κρίσης στην Ουκρανία (ή η διαδικασία καθυστέρησης αυτής της επίλυσης;) βρίσκεται τώρα ακριβώς σε αυτό το σημείο. Και ο κύριος πρωταγωνιστής που «δεν καταλαβαίνει» είναι ο «άντρας με σχέδιο» που υποσχέθηκε να τερματίσει τον ουκρανικό πόλεμο σε 24 ώρες, ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Αμερικανός ηγέτης, με τις ταυτόχρονες απειλές του κατά της Μόσχας και του Κιέβου εκπέμπει εντελώς αναποτελεσματικά συναισθήματα: θυμό, εκνευρισμό και σύγχυση.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν καταλαβαίνει γιατί το «εξαιρετικό σχέδιό» του για την ταχύτερη δυνατή εκεχειρία στην Ουκρανία, σχέδιο με το οποίο κατ’ αρχήν συμφώνησαν οι κύριοι διεθνείς παίκτες, παρά αυτή την τυπική συμφωνία, δεν έχει αρχίσει να λειτουργεί. Και αυτή η έλλειψη κατανόησης από μέρους του σε μεγάλο βαθμό ακυρώνει την αποτελεσματικότητα του Τραμπ. Αν αφαιρέσουμε τα γενικά σλόγκαν και τους μακροπρόθεσμους στρατηγικούς στόχους – που ο σημερινός Αμερικανός ηγέτης φυσικά και έχει – τότε ο Τραμπ δεν ξέρει τι «βασιλιά» θέλει να φτιάξει και δεν καταλαβαίνει τις λεπτομέρειες της «πολιτικής μηχανικής» που θα του επέτρεπαν να το πετύχει.
Η New York Times μόλις δημοσίευσε ένα μεγάλο άρθρο για τις πρακτικές συνέπειες της απόφασης του νέου Αμερικανού ηγέτη να καταργήσει την τηλεργασία για τους ομοσπονδιακούς δημόσιους υπαλλήλους. Η ανάγνωση αποδείχθηκε συναρπαστική: «Για μερικούς ομοσπονδιακούς υπαλλήλους, η επιστροφή στο γραφείο σήμαινε την επέκταση των καθηκόντων τους ώστε να περιλαμβάνουν το καθάρισμα τουαλετών και την αποκομιδή σκουπιδιών. Για άλλους, σήμαινε το ταξίδι σε ένα ομοσπονδιακό κτίριο μόνο για να συνεχίσουν να εργάζονται μέσω βιντεοκονφερενς. Μερικοί πήγαν στο γραφείο μόνο για να σταλούν πίσω στο σπίτι. Άλλοι ήρθαν νωρίς και δεν είχαν που να καθίσουν».
Συμπέρασμα: Μια καλή ιδέα στη θεωρία για να γίνει η κυβέρνηση πιο αποτελεσματική, στην πράξη μπορεί να δημιουργήσει χάος και να το δημιουργήσει εκεί που δεν υπήρχε!
Μέχρι στιγμής, η νέα αμερικανική διοίκηση παραβιάζει τους κλασικούς, πιο στοιχειώδεις νόμους και αρχές της διαχείρισης: προσπαθεί να κάνει τα πάντα ταυτόχρονα, δεν θέτει προτεραιότητες και δεν σκέφτεται τις ιδέες της μέχρι τέλους. Οι ενέργειες του Τραμπ στην ουκρανική κατεύθυνση δεν έχουν, και δεν μπορούν να έχουν, ανοσία από αυτή τη διοικητική αστοχία.
Πάρτε, για παράδειγμα, το ζήτημα της εκεχειρίας στη Μαύρη Θάλασσα, η οποία, θεωρητικά, θα έπρεπε ήδη να ισχύει. Ο εκπρόσωπος του Ουκρανικού Ναυτικού, Ντμίτρι Πλετέντσουκ δήλωσε: «Για να τηρηθούν οι όροι οποιασδήποτε συμφωνίας, πρέπει πρώτα να τυποποιηθεί σωστά. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει τυποποιημένο έγγραφο, ένα πλαίσιο που θα υποδείξει όλες τις απαιτήσεις, τα όρια, τις προϋποθέσεις ως τώρα, κατά συνέπεια, είναι δύσκολο να μιλήσουμε για τήρηση οποιωνδήποτε συμφωνιών».
Συνήθως, οι δηλώσεις των Ουκρανών στρατιωτικών είναι ένα μείγμα προπαγάνδας, επιθυμίας να παραπλανήσουν και ξεκάθαρης αναληθούς πληροφορίας. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, πιθανότατα έχουμε να κάνουμε με μια σπάνια εξαίρεση.
Η ομάδα εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ, η οποία εργάζεται μεταξύ άλλων, και στην ουκρανική κατεύθυνση, μέχρι στιγμής δείχνει τόσο διοικητική απειρία όσο και διοικητική ανωριμότητα. Η ιστορία της τυχαίας συμπερίληψης ενός εχθρικού δημοσιογράφου σε μια μυστική συζήτηση, που έβλαψε την φήμη ενός μέλους «κλειδί» του περιβάλλοντος του Αμερικανού προέδρου όπως ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του, δεν είναι εξαίρεση, δεν είναι ατύχημα, αλλά ένδειξη της ύπαρξης δομικών προβλημάτων. Και μερικά από αυτά τα προβλήματα μπορούν ήδη να περιγραφούν: προσπάθεια να ανακοινωθεί μια «μεγαλειώδης επανάσταση» ταυτόχρονα με η αδυναμία ή η απροθυμία να αξιολογηθεί επαρκώς το βάθος και η κλίμακα των προβλημάτων.
Πάντως, παρά την σημερινή δυσλειτουργία της, η Αμερική του Τραμπ είναι η χώρα που κρατά το κλειδί για την επίλυση της κρίσης στην Ουκρανία και των περισσότερων άλλων διεθνών κρίσεων. Ο Τραμπ δεν μπορεί να αφαιρεθεί από την εξίσωση αφού εξ ορισμού, βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των εξισώσεων. Και αυτό ισχύει ακόμη και για μια τόσο αυτάρκη χώρα όπως η Ρωσία. Η Ρωσία άντεξε την επίθεση της Αμερικής του Μπάιντεν. Η Ρωσία θα αντέξει και την επίθεση της Αμερικής του Τραμπ. Αλλά αν υπάρχει η ευκαιρία να αποφευχθεί αυτό, να βρεθεί ένας συμβιβασμός που ταιριάζει στη Μόσχα και στον Τραμπ τότε πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτή την ευκαιρία, παρά όλες τις πρακτικές δυσκολίες και τις δοκιμασίες αυτού του δρόμου.
Στο πολύ πρόσφατο παρελθόν ο Τραμπ φαινόταν αποτελεσματικός. Τώρα δεν φαίνεται έτσι πια. Και αυτό περιπλέκει δραματικά το έργο της ρωσικής διπλωματίας.
Κι όταν χορεύουν οι ελέφαντες, την πληρώνουν τα μυρμήγκια…
