Πρόσφατες αποκαλύψεις από την κορυφαία υπηρεσία πληροφοριών της Αυστραλίας, τον Αυστραλιανό Οργανισμό Πληροφοριών Ασφαλείας (Australian Security Intelligence Organisation – ASIO), έχουν επισημάνει μια ανησυχητική τάση ξένων παρεμβάσεων στη χώρα, ακόμη και από έθνη που συνήθως θεωρούνται φιλικά.
Ο Γενικός Διευθυντής της ASIO, Mike Burgess, αποκάλυψε ότι πολλά ξένα κράτη έχουν εμπλακεί σε μυστικές δραστηριότητες με στόχο τη χειραγώγηση του πολιτικού συστήματος της Αυστραλίας και τον εκφοβισμό των κοινοτήτων της διασποράς. Πληροφοριακά o ρόλος της ASIO είναι να εντοπίζει και να διερευνά απειλές για την ασφάλεια, όπου κι αν προκύπτουν, καθώς και να παρέχει συμβουλές για την προστασία της Αυστραλίας, του λαού της και των συμφερόντων της.
Αυτή η κατάσταση υπογραμμίζει την εξελισσόμενη φύση της παγκόσμιας κατασκοπείας και πολιτικής παρέμβασης, όπου οι παραδοσιακοί σύμμαχοι ενδέχεται να εμπλακούν σε ενέργειες που υπονομεύουν ο ένας την κυριαρχία του άλλου. Ο Burgess έδειξε ότι ορισμένα από τα έθνη που εμπλέκονται σε αυτές τις επιχειρήσεις θα εκπλήξουν το αυστραλιανό κοινό μιάς και είναι θεωρητικά σύμμαχοι, αν και απέφυγε να κατονομάσει οποιαδήποτε τέτοια υπηρεσία πληροφοριών. Όμως η ανάμειξη τέτοιων χωρών έχει εγείρει συναγερμούς για την ασφάλεια και την ακεραιότητα της πολυπολιτισμικής κοινωνίας της Αυστραλίας, ιδιαίτερα εντός των κοινοτήτων της διασποράς, οι οποίες γίνονται όλο και περισσότερο στόχος ξένων δυνάμεων για επιχειρήσεις ψυχολογικής επιρροής.
Η Αυστραλία έχει δει μια αξιοσημείωτη αύξηση τόσο στις ξένες παρεμβάσεις όσο και στις δραστηριότητες κατασκοπείας. Αυτές οι πράξεις κυμαίνονται από προσπάθειες επηρεασμού των πολιτικών αποτελεσμάτων έως την παρακολούθηση και τον εκφοβισμό ατόμων εντός των κοινοτήτων της διασποράς. Οι δραστηριότητες, αν και μερικές φορές ακούσιες, είναι συχνά σκόπιμες προσπάθειες από ξένες κυβερνήσεις να ασκήσουν έλεγχο ή επιρροή σε αυτές τις κοινότητες και, κατ’ επέκταση, στην κοινωνία και την πολιτική της Αυστραλίας.
Ο ψυχολογικός πόλεμος διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο σε αυτές τις επιχειρήσεις, καθώς ξένες οντότητες επιδιώκουν να δημιουργήσουν φόβο, δυσπιστία και διχασμό εντός των στοχευόμενων ομάδων. Ο στόχος είναι συχνά η χειραγώγηση της κοινής γνώμης, η σπορά διχόνοιας και η αποδυνάμωση της εθνικής συνοχής. Αυτή η μορφή πολέμου δεν αφορά μόνο τη συλλογή πληροφοριών αλλά και τη διαμόρφωση του ψυχολογικού τοπίου του πληθυσμού, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την ασφάλεια και την ταυτότητα τους.
Μια πραγματική Mission: Impossible
Το σενάριο απηχεί σενάρια από δημοφιλή μέσα ενημέρωσης, όπως η σειρά “Mission: Impossible”, όπου άτομα παρασύρονται σε καταστάσεις που επιτρέπουν τη σύλληψη τους ή τη χειραγώγηση τους από ξένες δυνάμεις. Αυτό το τροπάριο (trope), ενώ είναι φανταστικό για ψυχαγωγικούς λόγους, αντικατοπτρίζει πραγματικές τακτικές που χρησιμοποιούνται στη διεθνή κατασκοπεία και την πολιτική χειραγώγηση.
Αύξηση του επίπεδου τρομοκρατικής απειλής στην Αυστραλία
Αυτές οι εξελίξεις έρχονται σε μια στιγμή που η Αυστραλία αντιμετωπίζει επίσης αυξημένη απειλή βίας με πολιτικά κίνητρα, όπως σημειώνεται στην πρόσφατη απόφαση της ASIO να αυξήσει το επίπεδο τρομοκρατικής απειλής της χώρας στο “πιθανό”. Αυτή η απόφαση επηρεάστηκε από την αυξανόμενη εξάπλωση των εξτρεμιστικών ιδεολογιών, που τροφοδοτούνται εν μέρει από την παραπληροφόρηση και τη διαδικτυακή ριζοσπαστικοποίηση, ειδικά μεταξύ των νεότερων δημογραφικών ομάδων.
Οι ευρύτερες επιπτώσεις αυτών των αποκαλύψεων είναι σημαντικές. Όχι μόνο αμφισβητούν τον μηχανισμό εσωτερικής ασφάλειας της Αυστραλίας, αλλά και δοκιμάζουν τις διπλωματικές της σχέσεις με συμμαχικά μεν έθνη που όμως τώρα υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας. Προχωρώντας προς τα εμπρός, η στρατηγική της Αυστραλίας πιθανότατα θα περιλαμβάνει την ενίσχυση των προσπαθειών αντικατασκοπείας, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινοτήτων της διασποράς και πιθανώς την επαναβαθμονόμηση των διπλωματικών σχέσεων με τις εμπλεκόμενες χώρες.
Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί να περιμένει τον 007 για επιχειρήσεις πληροφοριών εναντίον των πολιτών των ΗΠΑ
Στις 10 Αυγούστου 2024, ο αστυνομικός επίτροπος του Ηνωμένου Βασιλείου, Sir Mark Rowley, δεν περίμενε καμία μυστική επιχείρηση για να εξαπολύσει απειλές σχετικά με τη διάδοση πληροφοριών από πολίτες των ΗΠΑ σχετικά με τις αντι-μεταναστευτικές διαδηλώσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αντίθετα, απείλησε ανοιχτά ότι θα προσπαθήσει να εκδώσει και να φυλακίσει πολίτες των ΗΠΑ λόγω των διαδικτυακών αναρτήσεων τους για τα επεισόδια κατά της λαθρομετανάστευσης στην Αγγλία δηλώνοντας «Θα σας κυνηγήσουμε».
Το σενάριο που αφορά τις δηλώσεις του επιτρόπου της αστυνομίας του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί πράγματι να θεωρηθεί παρόμοιο με τις κρυφές ψυχολογικές επιχειρήσεις που προκαλούν ανησυχία αυτή τη στιγμή στην Αυστραλία. Και οι δύο καταστάσεις περιλαμβάνουν τη χρήση της κρατικής εξουσίας για να επηρεάσει τη δημόσια συμπεριφορά και να καταστείλει τη διαφωνία μέσω της απειλής νομικών επιπτώσεων, αξιοποιώντας τον φόβο και την αβεβαιότητα ως εργαλεία ελέγχου.
Στην περίπτωση της Αυστραλίας, οι δραστηριότητες των ξένων υπηρεσιών πληροφοριών, όπως αποκάλυψε η ASIO, φαίνεται να περιλαμβάνουν όχι μόνο κατασκοπεία αλλά και ψυχολογικές τακτικές που στοχεύουν στη χειραγώγηση των κοινοτήτων της διασποράς και στην καταστολή της αντιπολίτευσης. Αυτές οι λειτουργίες έχουν σχεδιαστεί για να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον όπου τα άτομα είναι πολύ εκφοβισμένα για να μιλήσουν, ελέγχοντας έτσι την αφήγηση και καταστέλλοντας τη διαφωνία.
Ομοίως, η πιθανή χρήση από το Ηνωμένο Βασίλειο απειλών έκδοσης κατά ξένων υπηκόων για δραστηριότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να θεωρηθεί ως μια μορφή ψυχολογικού πολέμου. Σηματοδοτώντας ότι η ψηφιακή ομιλία (κοινωνικά δίκτυα) θα μπορούσε να έχει σοβαρές νομικές συνέπειες ακόμα και πέρα από τα σύνορα ενός κράτους. Τέτοιες τακτικές μπορούν να αποτρέψουν άτομα από τη συμμετοχή σε συγκεκριμένους τύπους λόγου, ελέγχοντας αποτελεσματικά τη συνομιλία μέσω του φόβου.
Και στις δύο περιπτώσεις, το ψυχολογικό στοιχείο είναι κεντρικό: επιδιώκει να χειραγωγήσει τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται και συμπεριφέρονται οι άνθρωποι δημιουργώντας ένα κλίμα φόβου και αβεβαιότητας. Είτε μέσω μυστικών επιχειρήσεων είτε φανερών νομικών απειλών, ο απώτερος στόχος είναι να φιμωθεί η διαφωνία και να διατηρηθεί ο έλεγχος των πληροφοριών και του δημόσιου λόγου. Αυτές οι ενέργειες, αν και διαφέρουν ως προς τις μεθόδους και τα συμφραζόμενα τους, μοιράζονται ένα κοινό νήμα στην εξάρτηση τους από την ψυχολογική χειραγώγηση ως μέσο άσκησης επιρροής.
Η δήλωση του επιτρόπου της αστυνομίας του Ηνωμένου Βασιλείου είναι πράγματι μια ανοιχτή απειλή, σε αντίθεση με τις πιο κρυφές ψυχολογικές επιχειρήσεις που αναφέρθηκαν στην Αυστραλία. Η απειλή έκδοσης πολιτών των ΗΠΑ για αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που σχετίζονται με ταραχές στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια άμεση και δημόσια προειδοποίηση, με σκοπό να αποτρέψει τα άτομα από τη συμμετοχή σε διαδικτυακή συζήτηση που μπορεί να θεωρηθεί ως υποκίνηση βίας ή αναταραχής. Κανονικά δεν θα μπορούσε να έχει κάποια ουσιαστική βάση αφού αφορά πολίτες άλλου κράτους, αλλά δεν θα πρέπει να γίνεται υποτίμηση των δυνάμεων της παγκοσμιοποίησης όπου προσπαθούν να καταστρέψουν την εθνική ταυτότητα των κρατών και να την αντικαταστήσουν με ένα πολυπολιτισμικό αχταρμά.
Αυτή η ανοιχτή απειλή του Rowley εξυπηρετεί έναν παρόμοιο ψυχολογικό σκοπό με τις μυστικές επιχειρήσεις: στοχεύει να δημιουργήσει φόβο και αβεβαιότητα, επηρεάζοντας έτσι τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις μυστικές ενέργειες στην Αυστραλία, οι οποίες λειτουργούν στα παρασκήνια και βασίζονται στη μυστικότητα για να διατηρήσουν την επιρροή τους, η προσέγγιση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι εμφανής. Στέλνει ένα σαφές μήνυμα στους πολίτες των ΗΠΑ ότι ορισμένοι τύποι διαδικτυακής συμπεριφοράς θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σοβαρές νομικές συνέπειες, ακόμη και πέρα από τα διεθνή σύνορα. Αυτή η διαφάνεια στην απειλή ενισχύει τον ψυχολογικό αντίκτυπό της καθιστώντας τις πιθανές επιπτώσεις πολύ πραγματικές και άμεσες στο κοινό.
Και στις δύο περιπτώσεις, η βασική στρατηγική είναι ο έλεγχος της αφήγησης και η αποθάρρυνση της διαφωνίας, αλλά οι μέθοδοι διαφέρουν σημαντικά ως προς την ορατότητα και την αμεσότητά τους.
Συμπεράσματα
Συνοπτικά, η κατάσταση αποκαλύπτει ένα περίπλοκο δίκτυο διεθνών σχέσεων όπου συμμαχικά έθνη μπορεί να μην ενεργούν πάντα με φιλικούς τρόπους και όπου τα όρια μεταξύ συμμάχου και αντιπάλου γίνονται όλο και πιο ασαφή. Καθώς το παγκόσμιο τοπίο αλλάζει, η επαγρύπνηση της Αυστραλίας για τη διασφάλιση της κυριαρχίας της έναντι των φανερών και των κρυφών απειλών παραμένει πρωταρχικής σημασίας.
Επιπροσθέτως, για την περίπτωση του Rowley, αντί για μια πιο διακριτική επιχείρηση ψυχολογικού πολέμου εναντίον των πολιτών των ΗΠΑ, υπήρξε μια ευθεία απειλή για τον περιορισμό της εξάπλωσης της αλήθειας σχετικά με τις διαδηλώσεις εναντίον της λαθρομετανάστευσης στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Θεόδωρος Κωστής
