Τα πρόσφατα γεγονότα στη Σλοβακία και το Ιράν έχουν προκαλέσει σοκ στο γεωπολιτικό τοπίο, υπογραμμίζοντας την αστάθεια και το απρόβλεπτο που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες διεθνείς σχέσεις. Στη Σλοβακία, μια απόπειρα δολοφονίας του πρωθυπουργού Robert Fico έχει εγείρει επείγοντα ερωτήματα σχετικά με την πολιτική σταθερότητα και την ασφάλεια στο εσωτερικό της χώρας, ενώ ένας πιθανός τραγικός θάνατος του Ιρανού προέδρου Ebrahim Raisi σε συντριβή ελικοπτέρου θα δημιουργούσε μια προσωρινή αστάθεια στην Τεχεράνη. (Αυτό το άρθρο γράφτηκε αμέσως μετά το γεγονός που αφορά τον Ιρανό Πρόεδρο και χαρακτηριζόταν μόνο ως αγνοούμενος).
Η ανάλυση μας
Για να προσδιορίσουμε τη φύση αυτών των πρόσφατων γεγονότων, πρέπει να εξετάσουμε δύο κύριες υποθέσεις:
1. Αμοιβαία αποκλειόμενα γεγονότα: Είναι αυτά τα περιστατικά μεμονωμένα, με το πρώτο να είναι μια πολιτικά υποκινούμενη επίθεση από ένα αριστερό άτομο που αντιτίθεται στον πρωθυπουργό Robert Fico και το δεύτερο να είναι ένα τραγικό ατύχημα λόγω δυσλειτουργίας ελικοπτέρου που είχε ως αποτέλεσμα τον πιθανό θάνατο του Ιρανού προέδρου Ebrahim Raisi;
2. Συντονισμένες ενέργειες από μια εχθρική υπηρεσία πληροφοριών: Εναλλακτικά, θα μπορούσαν αυτά τα περιστατικά να συσχετιστούν και να είναι ενδεικτικά συντονισμένων ενεργειών που ενορχηστρώνονται από μια εχθρική υπηρεσία πληροφοριών;
Σε βάθος ανάλυση
1. Πολιτικό πλαίσιο στη Σλοβακία
· Κίνητρο: Το ιστορικό και τα κίνητρα του επιτιθέμενου χρειάζονται ενδελεχή διερεύνηση. Ο επιτιθέμενος έχει δεσμούς με αριστερές ομάδες και έχει εκφράσει την αντίθεση του στις πολιτικές του Fico, επομένως υπάρχει ένα εγχώριο πολιτικό κίνητρο.
· Επιπτώσεις στην ασφάλεια: Η ανάλυση των μέτρων εσωτερικής ασφάλειας της Σλοβακίας και η συστηματική διερεύνηση σε αυτή την απόπειρα δολοφονίας θα μπορούσε να παράσχει πληροφορίες για το ευρύτερο πολιτικό κλίμα και τις πιθανές γεωπολιτικές ισορροπίες. Φήμες έχουν κυκλοφορήσει για τους οικογενειακούς δεσμούς του επιτιθέμενου αριστερού με την Ουκρανία.
2. Τεχνικοί και πολιτικοί παράγοντες στο Ιράν
· Δυσλειτουργία ελικοπτέρου: Μια λεπτομερής ιατροδικαστική ανάλυση της συντριβής του ελικοπτέρου είναι ζωτικής σημασίας. Ο εντοπισμός μηχανικών βλαβών ή ζητημάτων συντήρησης θα υποστήριζε την υπόθεση ατυχήματος.
· Δυναμική ισχύος: Ο πιθανός θάνατος του Ραΐσι πιθανότατα θα πυροδοτήσει έναν αγώνα εξουσίας εντός του Ιράν, επηρεάζοντας τόσο τις εγχώριες πολιτικές όσο και την περιφερειακή επιρροή. Η αξιολόγηση των πιθανών διαδόχων και των πολιτικών τους τάσεων θα μπορούσε να αποκαλύψει τη μελλοντική κατεύθυνση της ιρανικής πολιτικής, αν και γενικά θεωρείται ότι η πολιτική του Ιράν δεν θα άλλαζε ριζικά.
3. Πιθανή εμπλοκή μιας υπηρεσίας πληροφοριών
· Κίνητρα: Και τα δύο περιστατικά αποδυναμώνουν τους δεσμούς με τη Ρωσία, επομένως μπορεί να θεωρηθούν ότι γενικά συνδέονται με την ατζέντα μιας αντίπαλης υπηρεσίας πληροφοριών.
· Μυστικές επιχειρήσεις: Η κατανόηση της φύσης των μυστικών επιχειρήσεων, οι οποίες συχνά περιλαμβάνουν σημαντικό βαθμό εύλογης άρνησης (plausible deniability), είναι το κλειδί. Τέτοιες επιχειρήσεις είναι προτιμώμενες μέθοδοι για την αποσταθεροποίηση των αντίπαλων καθεστώτων χωρίς άμεση αντιπαράθεση.
Συμπεράσματα
Τα πρόσφατα γεωπολιτικά γεγονότα έχουν προκαλέσει σημαντική ανησυχία και αρκετές εικασίες: η απόπειρα δολοφονίας του πρωθυπουργού της Σλοβακίας Robert Fico και η συντριβή ελικοπτέρου στην οποία ενεπλάκη ο ιρανός πρόεδρος Ebrahim Raisi είναι σημαντικά γεγονότα που επηρεάζουν τις παγκόσμιες γεωπολιτικές ισορροπίες.
Ενώ είναι εύλογο ότι μπορεί να είναι αμοιβαία αποκλειόμενα γεγονότα, η πιθανότητα εμπλοκής από μια εχθρική υπηρεσία πληροφοριών παραμένει βιώσιμη. Οι μυστικές επιχειρήσεις, που χαρακτηρίζονται από την εύλογη δυνατότητα άρνησης τους, είναι αποτελεσματικά εργαλεία για την αποσταθεροποίηση αντίπαλων καθεστώτων. Έτσι, αυτά τα περιστατικά απαιτούν προσεκτική ανάλυση και παρακολούθηση για να κατανοήσουμε τις πλήρεις επιπτώσεις τους στην παγκόσμια γεωπολιτική σκηνή.
Άραγε αγριεύει το παγκόσμιο γεωπολιτικό παιχνίδι με απόπειρες δολοφονίας αρχηγών κρατών αντίπαλων με τα δυτικά συμφέροντα ;
Θεόδωρος Κωστής
