Στην αμείλικτη εξέλιξη του σύγχρονου πολέμου, η έννοια του stealth θα ξεπεράσει τα συμβατικά του όρια στους τομείς του μεγέθους της έκπληξης που μπορεί να επιφέρει σε ένα αντίπαλο. Δεν θα περιορίζεται πλέον στις ειδικά σχεδιασμένες γραμμές των μαχητικών αεροσκαφών για την προσπάθεια της διαχειρίσεως των ανακλάσεων ή στις ηχητικές επιστρώσεις των υποβρυχίων για την μείωση του ίχνους τους, η εξέλιξη του stealth θα περιλαμβάνει μια νέα γενιά πλατφορμών ικανών για διέλευση σε πολλαπλούς τομείς (γη, θάλασσα, αέρας), καμουφλαρισμένες με τέτοιο τρόπο για να συνδυάζονται άψογα με το περιβάλλον τους και ενεργοποιημένες με διανύσματα επίθεσης μεταβλητής ταχύτητας.
Αυτή η αλλαγή παραδείγματος θα αντιπροσωπεύει μια τολμηρή απόκλιση από τις παραδοσιακές προσεγγίσεις, προσφέροντας στους στρατούς που εμπλέκονται στην έρευνα και την ανάπτυξη μιας τέτοιας προσέγγισης του στέλθ ένα ισχυρό εργαλείο για την αντιμετώπιση πολλών σημερινών αλλά και μελλοντικών αναδυόμενων απειλών, ειδικά σε αναμετρήσεις μεταξύ σχεδόν ομότιμων αντιπάλων.
Multi-Aspect Camouflage Mutli-Domain Mosaic Warfare
Στον πυρήνα αυτού του νέου ορισμού του stealth βρίσκονται αυτόνομες μη-επανδρωμένες πλατφόρμες σχεδιασμένες μεταβάλλουν τις ιδιότητες τους έτσι ώστε να μπορούν να λειτουργούν σε όλα τα περιβάλλοντα – γη, θάλασσα και αέρα.
Αυτές οι πλατφόρμες, εμπνευσμένες από τις αρχές του μωσαϊκού πολέμου, θα χρησιμεύσουν ως ακρογωνιαίος λίθος μιας δυναμικής και προσαρμοστικής δομής δύναμης.
Για παράδειγμα ένα τέτοιο μη-επανδρωμένο όχημα θα μπορεί να οδεύει προς μια εχθρική ακτή κάτω από τη θάλασσα και έπειτα θα μπορεί αν συνεχίζει στην ενδοχώρα βγαίνοντας στην ακτή και ενεργοποιώντας τι ερπύστριες του. Σε κάθε περίπτωση το εξωτερικό του περίβλημα θα παρομοιάζει ένα βράχο, φαινομενικά αβλαβές αντικείμενο που είναι κοινό και στον βυθό αλλά και στη ξηρά.
Όμως αυτό το φαινομενικά αβλαβές αντικείμενο θα διαθέτει την ικανότητα να συλλέγει πληροφορίες, να εκτελεί χτυπήματα ακριβείας, να περιπλανιέται σε μια ορισμένη περιοχή ως νάρκη ή να ενεργεί ως δόλωμα για να μπερδέψει τις εχθρικές άμυνες.
Αλλά αυτό που θα ξεχωρίσει αυτές τις πλατφόρμες ως αναδυόμενη απειλή δεν θα είναι μόνο η ικανότητα τους να αναμειγνύονται στο περιβάλλον τους, αλλά και να χρησιμοποιούν έναν φορέα επίθεσης μεταβλητής ταχύτητας προς τους στόχους τους, αποφεύγοντας έτσι τον εντοπισμό και μεγιστοποιώντας τον αιφνιδιασμό.
Ακριβώς ο αιφνιδιασμός ή αλλιώς η μεγιστοποίηση της έκπληξης είναι ο ορισμός της έννοιας του stealth. Απλά η αδυναμία ανίχνευσης είναι μια έννοια που είναι συνυφασμένη με το στέλθ αλλά δεν είναι ο καταλυτικός ορισμός του. Για παράδειγμα σε αυτή την περίπτωση το μη-επανδρωμένο όχημα θα ανιχνεύεται μεν, αλλά θα κατηγοριοποιείται δε ως κάτι αβλαβές.
Μεταβλητή ταχύτητα ως παράμετρος Stealth
Στις σημερινές εμπόλεμες καταστάσεις οι αντίπαλοι τείνουν να χτυπούν από πολλές κατευθύνσεις χρησιμοποιώντας τακτικές σμήνους. Όμως η ικανότητα ενός μοναχικού επιτιθέμενου θα είναι ανεκτίμητη στο να μην διεγείρει υποψίες στον αντίπαλο.
Χαρακτηριστικό σημείο της αύξησης του στέλθ για αυτές τις αυτόνομος μη-επανδρωμένες πλατφόρμες θα είναι όχι μόνο η μίμηση τους με φυσικά αντικείμενα αλλά και η προσαρμογή της ταχύτητας τους ώστε να παραμένει κάτω από το όριο της κατανόησης τους από τον αντίπαλο ως εχθρικά επιτιθέμενα στοιχεία.
Φανταστείτε ένα καρχαρία που κολυμπά αμέριμνα γύρω από μια φρεγάτα ή βρίσκεται σε πορεία συνάντησης της σε κάποια μελλοντική στιγμή. Η ταχύτητα του δεν προδιαθέτει μεν κάποιο επιθετικό στοιχείο, όπως μια τορπίλη, αλλά σε κάποια στιγμή θα βρεθεί πολύ κοντά στην φρεγάτα. Μια τέτοια έρευνα βρίσκεται στο An Unmanned Underwater Vehicle Torpedoes Attack Behavior Autonomous Decision-Making Method Based on Model Fusion, by Liqiang Guo et al. με σχετικές έρευνες να υπάρχουν ήδη από το 2018 (How Robot Stingrays Could One Day Sink a Battleship).
Όμως σε κάποια στιγμή που θα την έχει πλησιάσει, το μέχρι πριν αβλαβές στοιχείο της θαλάσσιας ζωής θα μετατρέπει σε πολύ επικίνδυνη νάρκη με μεγάλες πιθανότητες επιτυχούς κρούσης. Τα σημερινά αντίμετρα για πολεμικά πλοία είναι σχεδιασμένα για την αντιμετώπιση τορπίλων και άρα σε κάποια στιγμή θα πρέπει να ενσωματωθούν και αντίμετρα για διανύσματα επίθεσης με χαμηλότερες ταχύτητες καθώς επίσης και με εξαιρετικά μη-γραμμικό προφίλ ταχυτήτων.
Άρα αυτές οι μη-επανδρωμένες πλατφόρμες θα είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτες από τα υπάρχοντα επιθετικά συστήματα και θα παρουσιάζουν μια τρομερή πρόκληση αναγνώρισης τους ως επιθετικά στοιχεία ακόμη και για τα πιο προηγμένα συστήματα επιτήρησης.
Ακόμη περισσότερο, αυτές οι πλατφόρμες μπορεί ακόμη και να είναι σε θέση να σπάσουν σε μέρη, και να περάσουν από ένα υποβρύχιο δίχτυ άμυνας λιμένος ή πλοίου ως μεμονωμένα μικρότερα ψάρια και να επανασυναρμολογηθούν στην άλλη πλευρά ως το μεγαλύτερο πιο καταστροφικό υπερσύνολο.
Αυτή η έννοια stealth βασίζει τις ρίζες της στον πόλεμο ψηφίδων (mosaic warfare), μια στρατηγική που αξιοποιεί τη συλλογική δύναμη διαφορετικών και αυτόνομων πλατφορμών για την επίτευξη στρατηγικών στόχων. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε πλατφόρμα εξυπηρετεί συγκεκριμένο ρόλο, είτε ως αισθητήρας, είτε ως ωφέλιμο φορτίο επίθεσης είτε ως δόλωμα, συμβάλλοντας στη συνολική αποτελεσματικότητα του γενικότερου υπερσυνόλου.
Η ενσωμάτωση καμουφλαρισμένων ως μη αβλαβών αντικειμένων, πολλαπλών τομέων πλατφορμών με φορείς επίθεσης μεταβλητής ταχύτητας με τεχνολογία που να επιτρέπει την μεταβολή της συνθέσεως ή του μεγέθους τους θα προσθέσει μια νέα διάσταση στην έννοια του stealth, ενισχύοντας την προσαρμοστικότητα και τη φονικότητα του στο συνεχώς μεταβαλλόμενο μελλοντικό πεδίο της μάχης.
Κρίσιμες ανησυχίες
Φυσικά, αυτή η επαναστατική προσέγγιση δεν θα περάσει χωρίς τις προκλήσεις και αμφισβητήσεις της. Οι σκεπτικιστές μπορεί να αμφισβητήσουν τη δυνατότητα της απόκρυψης τέτοιων πλατφόρμων, την ικανότητα να σπάσουν σε μέρη και να επανασυναρμολογηθούν ξανά ή να υποστηρίξουν ότι οι προηγμένες τεχνολογίες επιτήρησης θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν κάθε είδους απειλή δεδομένου του χρόνου επιτήρησης και της ποιότητας των δειγμάτων.
Ωστόσο, το κλειδί βρίσκεται στην τέχνη της εξαπάτησης και στην τεράστια ποικιλομορφία των πλατφορμών μέσα στα πλαίσια του πολέμου ψηφίδων. Με τη διασπορά αυτών των πλατφορμών σε όλο το πεδίο της μάχης και την αξιοποίηση της εγγενούς ευκινησίας τους, η δυνατότητα ανίχνευσης τους θα μειωθεί και θα υπάρξει επαύξηση του στοιχείου του αιφνιδιασμού.
Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα αυτής της έννοιας δεν είναι καθαρά θεωρητική. Παραδείγματα από σύγχρονες συγκρούσεις και αναδυόμενες τεχνολογίες παρέχουν αδιάσειστα στοιχεία για τη σκοπιμότητα και τις δυνατότητες των μη-επανδρωμένων πλατφόρμων. Από τη χρήση των drones στον ασύμμετρο πόλεμο έως την ανάπτυξη προηγμένων υλικών καμουφλάζ, έχουν ήδη τεθεί οι βάσεις για πλατφόρμες πολλαπλών τομέων με πολλαπλά στοιχεία καμουφλάζ και φορείς επίθεσης μεταβλητής ταχύτητας.
Συμπεράσματα
Συμπερασματικά, ο νέος ορισμός του stealth στον σύγχρονο πόλεμο αντιπροσωπεύει μια αλλαγή παραδείγματος – μια απόκλιση από το παραδοσιακό προς το καινοτόμο, το προσαρμόσιμο και το απροσδόκητο. Αγκαλιάζοντας αυτόνομες πλατφόρμες που συνδυάζονται με το περιβάλλον τους και χτυπούν με μεταβλητές ταχύτητες, η αντίστοιχη πολεμική βιομηχανία που θα επενδύσει στην σχετική έρευνα και ανάπτυξη θα μπορέσει να παραμείνει ένα βήμα μπροστά από τους αντιπάλους της, διατηρώντας ένα στρατηγικό πλεονέκτημα σε ένα όλο και πιο περίπλοκο και απρόβλεπτο πεδίο μάχης.
Θεόδωρος Κωστής