Στην διεθνή σκηνή εκτός από τα κράτη υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που διαμορφώνουν τους γεωπολιτικούς συσχετισμούς, όπως οι διεθνείς οργανισμοί, ειδικά εκείνοι που έχουν οικουμενικό χαρακτήρα. Μπορεί να έχουν διαφορετικούς προσανατολισμούς και στόχους, αλλά είναι όλοι ενωμένοι στο πλαίσιο της υποτιθέμενης ανεξαρτησίας τους από τα κράτη. Στην εποχή μας δήθεν ανεξάρτητοι διεθνείς οργανισμοί όπως το ΔΝΤ (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) και η Παγκόσμια Τράπεζα χρηματοδοτούν τον πόλεμο στην Ουκρανία ως διεθνείς πολεμοκάπηλοι, παρόλο που στην πραγματικότητα δεν τους επιτρέπεται από το καταστατικό τους να το κάνουν, εξυπηρετώντας ιμπεριαλιστικά και γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ και των υποτελών τους.
Ας ανατρέξουμε επ’ ολίγον στην ιστορία για να γίνουμε πιο κατανοητοί.
Μαζί με το ΔΝΤ, η διάσκεψη του Bretton Woods (Ιούλιος 1944) δημιούργησε ένα άλλο θεσμικό όργανο, την Διεθνή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, κοινώς γνωστή σήμερα ως Παγκόσμια Τράπεζα. Ο ρόλος της, σύμφωνα με το καταστατικό της, ήταν «να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση και ανάπτυξη των εδαφών των μελών διευκολύνοντας την επένδυση κεφαλαίου για παραγωγικούς σκοπούς» και «να προωθήσει την μακροπρόθεσμη ισορροπημένη ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου ενθαρρύνοντας τις διεθνείς επενδύσεις». Σε αντίθεση με το ΔΝΤ, το οποίο αποσκοπούσε κυρίως στην παροχή προσωρινής ανακούφισης σε περίπτωση νομισματικών πιέσεων, η εντολή της Παγκόσμιας Τράπεζας ήταν επομένως να παράσχει μακροπρόθεσμη πίστωση για την αποκατάσταση και την ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου.
Η οργάνωση της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι παρόμοια με εκείνη του ΔΝΤ, με τα δικαιώματα ψήφου κάθε μέλους να είναι ανάλογα με τις συνεισφορές τους. Ο πρόεδρός της έπρεπε να εκλέγεται από το Διοικητικό της Συμβούλιο, όπου κάθε χώρα είχε έναν εκπρόσωπο. Ωστόσο, ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας ήταν πάντοτε, από την αρχή, ένας αμερικανός πολίτης που επιλέγεται από την αμερικανική κυβέρνηση, σε αντίθεση με τον πρόεδρο του ΔΝΤ που ήταν πάντα Ευρωπαίος, αλλά από την Ουάσιγκτον ελεγχόμενος, γεγονός που καταδεικνύει την σημασία που δίνουν οι αμερικανικές κυβερνήσεις στην δυνητική σημασία του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το ΔΝΤ που σχεδιάστηκε για να κυριαρχείται από τις ΗΠΑ, παρείχε ένα μέσο εκβιασμού απείθαρχων χωρών για να πληρώσουν για την σταθεροποίηση των δικών τους νομισμάτων. Οι ενσωματωμένες εξουσίες, ήτοι να έχει λόγο στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται τα δάνεια έκτακτης ανάγκης, έδωσαν στο ΔΝΤ και στους ηγέτες των ΗΠΑ που το έλεγχαν, ένα ισχυρό μέσο άσκησης πίεσης σε χώρες που αντιμετώπιζαν δυσκολίες (το παράδειγμα της Ελλάδας είναι χαρακτηριστικό).
Όλοι οι θεσμοί που δημιουργήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1940 ως μέρος της μεταπολεμικής διευθέτησης, το νομισματικό σύστημα του Bretton Woods, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα, τα Ηνωμένα Έθνη, η GATT και μερικοί άλλοι που δεν αναφέρονται εδώ, είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Έβαλαν τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ στην θέση του διαιτητή για τις μελλοντικές διεθνείς εξελίξεις, πολιτικές, οικονομικές ή στρατιωτικές. Συνολικά, αυτοί οι διεθνείς θεσμοί ήταν απόλυτα κατάλληλοι για να επιτρέψουν στον αμερικανο-ιμπεριαλισμό να σπάσει τις σφαίρες επιρροής των παλαιότερων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι μικρότερες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, Βρετανία, Γαλλία, Ιαπωνία, δεν επωφελήθηκαν από τους μεταπολεμικούς θεσμούς. Το έκαναν, αλλά μόνο ανάλογα με την σχετική δύναμή τους και εντός των ορίων που ανέχτηκε η Ουάσιγκτον. Αυτό που σίγουρα έχασαν ήταν το μονοπώλιο του παρελθόντος τους σε μεγάλες περιοχές του κόσμου, είτε πρόκειται για την Βρετανική Κοινοπολιτεία είτε για την αποικιακή αυτοκρατορία της Γαλλίας.
Οργανώσεις όπως το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα υποτίθεται ότι καθοδηγούνται αποκλειστικά από το διεθνές δίκαιο και την βελτίωση του κοινού καλού. Όμως στον απόηχο των γεγονότων των τελευταίων δύο ετών, ειδικά του πολέμου στην Ουκρανία, αυτοί οι δύο οργανισμοί παρέχουν τακτικά οικονομική βοήθεια στο Κίεβο. Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι δύο οργανισμοί έχουν ορίσει στα καταστατικά τους και σε άλλα έγγραφα ότι δεν πρέπει να χρηματοδοτούν μια εμπόλεμη χώρα προκειμένου να μην υποστηρίζουν στρατιωτική δράση και να μην παραβιάζουν άλλες διατάξεις τόσο των καταστατικών τους όσο και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα: Οι σύγχρονοι μισθοφόροι των ΗΠΑ
Τα τελευταία νέα σχετικά με τις συναλλαγές των οργανισμών στην Ουκρανία έχουν ως εξής: «Το Διοικητικό Συμβούλιο της Παγκόσμιας Τράπεζας ενέκρινε την διάθεση άλλων 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία», έγραψε ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας Denis Shmigal στον λογαριασμό του στο Telegram, συμπληρώνοντας ότι «το Διοικητικό Συμβούλιο της Παγκόσμιας Τράπεζας αποφάσισε να παράσχει στην Ουκρανία 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια ως μέρος ενός αναπτυξιακού δανείου». Προφανώς η «αναπτυξιακή πολιτική» στην περίπτωση αυτή δεν σημαίνει την κατασκευή δρόμων, επιχειρήσεων ή κοινωνικών εγκαταστάσεων. Πέρα από το 1,5 δις της Παγκόσμιας Τράπεζας, το ΔΝΤ ενέκρινε επίσης την παροχή νέας χρηματοδότησης στην Ουκρανία. Ο Shmigal μας πληροφόρησε μέσω Telegram ότι «η Ουκρανία έλαβε 880 εκατομμύρια δολάρια από το ΔΝΤ. Πρόκειται για την τρίτη δόση χρηματοδοτικής στήριξης στο πλαίσιο του προγράμματος Extended Fund Facility». Ούτως σε αυτό το πλαίσιο, η επέκταση της χρηματοδότησης από τους δυο διεθνείς οργανισμούς μπορεί με βεβαιότητα να εξομοιωθεί με αύξηση της χρηματοδότησης στην Ουκρανία για την συνέχιση των εχθροπραξιών.
Πώς είναι δυνατόν οι διεθνείς οργανισμοί, των οποίων το καταστατικό τους απαγορεύει να υποστηρίζουν πολέμους, να ρίχνουν όλο και περισσότερα χρήματα σε μια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο;
Γίνεται προφανές ότι το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Ουάσιγκτον και δεν είναι ανεξάρτητοι παράγοντες στις διεθνείς σχέσεις, καθώς οι ΗΠΑ έχουν διασφαλίσει ότι κυριαρχούν σε αυτούς τους οργανισμούς από την ίδρυσή τους, έτσι ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται αποκλειστικά προς το συμφέρον τους, με αποτέλεσμα το σύστημα διεθνών σχέσεων να υφίσταται σοβαρό πλήγμα και, ίσως, να οδεύει στην τελική κατάρρευσή του. Η εμπιστοσύνη στους διεθνείς θεσμούς έχει φτάσει στο μηδέν χάρη στις πολιτικές των ΗΠΑ και των υποτελών τους, των δορυφόρων και των μαριονετών τους.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ με την βοήθεια αυτών των θεσμών, αναγκάζουν άλλες χώρες να χρηματοδοτήσουν την συνέχιση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία, επειδή οι οργανισμοί αυτοί χρηματοδοτούνται όχι μόνο από τις ΗΠΑ, αλλά από όλα τα κράτη μέλη τους. Ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος πάσχει από καλπάζουσα άνοια, θα παίξει σαφώς το χαρτί του «υπερασπιστή του καλού» στις επόμενες εκλογές και για αυτό θα συνεχίσει τον πόλεμο με όλη του την δύναμη, έχοντας ως πολεμοκάπηλους μισθοφόρους το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα.
Είναι πρόδηλο ότι διεκδικώντας τον ρόλο του ηγεμόνα, οι ΗΠΑ έχουν ξεχάσει τον πιο σημαντικό κανόνα που καθοδηγεί τους ισχυρούς ηγέτες και τους σώζει από το να χάσουν την εξουσία τους: Ένας κυρίαρχος δεν είναι ηγεμόνας, αλλά μόνο ο πρώτος μεταξύ ίσων, και θα πρέπει να τιμά τους υποτελείς του όπως τον τιμούν. Οι ηγέτες που έχουν ξεχάσει αυτόν τον κανόνα έπρεπε να αντιμετωπίσουν συνεχείς εξεγέρσεις και μερικοί από αυτούς έχουν χάσει όχι μόνο τον κυρίαρχο ρόλο τους, αλλά και τα κεφάλια τους.
του Γεωργίου Λιναρδή
