Η ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΝΑΤΟ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΔΡΑΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ

Οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν το ΝΑΤΟ και το διάρθρωσαν ανάλογα για να προετοιμαστούν για πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Η στρατηγική μετά την κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ ήταν να αποφευχθεί η παρουσία ενός «αντιπάλου». Για το σκοπό αυτό, το ΝΑΤΟ επεκτάθηκε και η Ανατολική Ευρώπη ειδικότερα ενσωματώθηκε πλήρως στρατιωτικά. Οι νατοϊκές δομές έπρεπε να ξαναχτιστούν έτσι ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν γρήγορα και να κλιμακωθούν τάχιστα. Η μεταφορά αμερικανικών στρατευμάτων πέρα από τον Ατλαντικό και πέρα από την Ευρώπη στα ρωσικά σύνορα, η οποία έχει ασκηθεί σε μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις, διαδραματίζει κεντρικό ρόλο σε αυτό.

Οι νατοϊκές δομές μετά το 1991 ενοποιήθηκαν με σκοπό να επιτρέψουν τον κοινό πόλεμο υπό την Ανωτάτη Διοίκηση των ΗΠΑ. Το κεντρικό δομικό στοιχείο στον πόλεμο κατά της Ρωσίας είναι η Ουκρανία, η οποία αντιπροσωπεύει το «στρατηγικό βάθος» της Ρωσίας. Εάν ενσωματωθεί στην πολεμική μηχανή του ΝΑΤΟ, η ύπαρξη της Ρωσίας απειλείται στρατιωτικά.

…Tα γεγονότα στην Ουκρανία το 2014, προετοιμάστηκαν και κατασκευάστηκαν σκόπιμα…

Αυτή η ενσωμάτωση της Ουκρανίας προχώρησε βάσει σχεδίου δυτικών μυστικών υπηρεσιών, αλλά αντιμετώπισε αντιφάσεις και ήταν δυνατή μόνο με την ίδρυση και ανάπτυξη παρακρατικών «ναζιστικών» δυνάμεων και δυο πραξικοπήματα. Το αποφασιστικό έτος κατά το οποίο επήλθε η κλιμάκωση είναι το έτος 2014 με το πραξικόπημα του Μαϊντάν στην Ουκρανία. Στην συνέχεια, όχι μόνο πραγματοποιήθηκε ο μαζικός επανεξοπλισμός και η προσάρτηση της Ουκρανίας, αλλά όλες οι ήδη προετοιμασμένες και δρομολογημένες δομικές αλλαγές του ΝΑΤΟ προς την κατεύθυνση του γρήγορου πολέμου κλιμακώθηκαν και επεκτάθηκαν όπως είχε προγραμματιστεί. Ειδικότερα, τα γεγονότα στην Ουκρανία το 2014, τα οποία προετοιμάστηκαν και κατασκευάστηκαν σκόπιμα, δείχνουν ότι αυτή ήταν μια προγραμματισμένη, πολιτικά επιθυμητή και αδίστακτα εφαρμοζόμενη διαδικασία.

Αυτή η διαδικασία χαρακτηρίστηκε από μια σημαντική αντίφαση, η οποία είναι αυτή της αντίστασης των ρωσόφωνων του Ντονμπάς που ήταν προάγγελος της απάντησης της Ρωσίας με την στρατιωτική επιχείρηση τον Φεβρουάριο του 2022. Προφανώς το ΝΑΤΟ γνώριζε ότι η πολιτική του για στρατιωτική ολοκλήρωση των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης, και ιδιαίτερα της Ουκρανίας, θα συναντούσε αντίσταση από την Ρωσία και θα την προσανατόλιζε προς την Κίνα και την Ινδία.

Όμως αυτοί οι παράγοντες δεν έρχονται σε αντίθεση με την συνεπή εφαρμογή μιας στρατιωτικής συσσώρευσης και προετοιμασίας για πόλεμο κατά της Ρωσίας. Αντίθετα, η προετοιμασία για πόλεμο είναι μέρος της στρατηγικής της άσκησης πίεσης. Η αναδιάρθρωση των δομών του ΝΑΤΟ, η οποία ξεκίνησε το 2002, και η κατασκευή ενός συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας το 2012 αποτελούν σημαντικά βήματα κλιμάκωσης πριν από το 2014, όπως και η καταστροφή της Γιουγκοσλαβίας το 1999 και της Λιβύης το 2011. Ωστόσο, το έτος 2014 με την κλιμάκωση στην Ουκρανία που επέφεραν οι ΗΠΑ ήταν σε κάθε περίπτωση ένα σημείο καμπής, επίσης στο βαθμό που το ΝΑΤΟ αποκήρυξε κάθε λεκτική συγκάλυψη της αντιρωσικής στρατηγικής του από εκείνο το σημείο και μετά.

Ο ειδικός ρόλος που διαδραματίζει η Ουκρανία σε αυτή την στρατηγική πηγάζει από τα ακόλουθα σημεία:

Στις στρατηγικές των ΗΠΑ (όπως και της Γερμανίας), ο κεντρικός ρόλος της Ουκρανίας δηλώνεται με σαφήνεια και αντικατοπτρίζεται ξεκάθαρα στις δράσεις, την δημιουργία και ανασυγκρότηση δομών, καθώς και κυρίως την μαζική πολιτική παρέμβαση.

Ο προσανατολισμός του ΝΑΤΟ από το 1991 βασίστηκε στην στρατηγική των ΗΠΑ «ένας κόσμος, κανένας αντίπαλος», μια στρατηγική αποτροπής ανόδου πιθανών αντιπάλων και, ειδικότερα, στρατηγική ενσωμάτωσης της Ανατολικής Ευρώπης προκειμένου να απομονωθεί η Ρωσία. Η επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς στρέφεται ρητά εναντίον της Ρωσίας. Αυτό είναι μια κοινοτοπία, αλλά πρέπει να αναφερθεί μετ’ επιτάσεως, διότι η εισδοχή νέων μελών σήμαινε την επέκταση των στρατιωτικών δομών και την δυνατότητα διεξαγωγής πολέμου στα σύνορα της Ρωσίας.

Στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης της Ανατολικής Ευρώπης, το 1999 η Πολωνία, η Τσεχική Δημοκρατία και η Ουγγαρία εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ. Την ίδια χρονιά, το ΝΑΤΟ διεξήγαγε πόλεμο εναντίον της Γιουγκοσλαβίας. Αυτή ήταν η πρώτη ανάπτυξη του ΝΑΤΟ έξω από το έδαφος της Συμμαχίας. Στρεφόταν εναντίον ενός στενού συμμάχου της Ρωσίας. Η νέα Στρατηγική Αντίληψη που υιοθετήθηκε το 1999 όριζε ότι οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να διεξάγουν «επιχειρήσεις αντίδρασης σε κρίσεις» που δεν καλύπτονταν από το Άρθρο 5 του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Διατυπώθηκαν νέες κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη των στρατευμάτων της Συμμαχίας. Αυτό σήμαινε, μεταξύ άλλων, την διασφάλιση της γεωγραφικής κατανομής των δυνάμεων σε όλη την επικράτεια της Συμμαχίας, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης δυνάμεων εκτός του εδάφους και των υδάτων, δηλαδή την προώθηση δυνάμεων όταν και όπου είναι απαραίτητο.

Το 2002, εγκρίθηκε το Σχέδιο Δράσης ΝΑΤΟ-Ουκρανίας, το οποίο προέβλεπε την εντατικοποίηση της συνεργασίας στον τομέα των εξοπλισμών και την πλήρη ενσωμάτωση της Ουκρανίας στις δομές της ΕΕ και της Συμμαχίας. Από το 2000 και μετά, οργανώθηκαν μια σειρά από πραξικοπηματικά κινήματα, οι λεγόμενες «χρωματιστές επαναστάσεις»: Το 2000 στην Σερβία, το 2003 στην Γεωργία, το 2004 στην Ουκρανία και το 2005 στην Κιργιζία. Ο στόχος ήταν να ανατραπούν φιλορωσικές ή μη ρωσικές κυβερνήσεις, προκειμένου να μπορέσουν να προχωρήσουν στην επέκταση του ΝΑΤΟ.

Το 2004, Βουλγαρία, Εσθονία,  Λιθουανία, Λετονία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία έγιναν μέλη του ΝΑΤΟ. Έτσι, το ΝΑΤΟ διείσδυσε στα σύνορα της Ρωσίας. Οι βαλκανικές χώρες Αλβανία, Κροατία και Σκόπια κλήθηκαν να προχωρήσουν στην πορεία τους προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Επίσης  δημιουργήθηκαν εταιρικές σχέσεις με την Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ουζμπεκιστάν.

Στο πλαίσιο της εμπλοκής της Ουκρανίας, δόθηκε εντολή στο Μόνιμο Συμβούλιο του ΝΑΤΟ να αξιολογήσει την σχέση ΝΑΤΟ-Ουκρανίας. Αυτό σημαίνει ότι η περικύκλωση της Ρωσίας είχε ήδη προχωρήσει αρκετά, και η Γεωργία και η Ουκρανία, δύο από τα τελευταία κεντρικά δομικά στοιχεία αυτής της περικύκλωσης (βλ. Zbigniew Brezinski «The Grand Chessboard» κ.α.), έπρεπε να προσανατολιστούν σύντομα προς την ένταξη. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, πραγματοποιήθηκαν επίσης μαζικές στρατιωτικές δραστηριότητες από χώρες του ΝΑΤΟ, ειδικά από τις ΗΠΑ. Το 2001 οι χώρες του ΝΑΤΟ βομβάρδισαν και κατέλαβαν το Αφγανιστάν και το 2003 οι ΗΠΑ βομβάρδισαν και κατέλαβαν το Ιράκ, σε έναν εξαιρετικά καταστροφικό πόλεμο και κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, όπως στην Γιουγκοσλαβία το 1999.

Οι ΗΠΑ συνέχισαν την κλιμάκωση και στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2008 κατάφεραν να δώσουν στην Γεωργία και την Ουκρανία την προοπτική ένταξης. Η κυβέρνηση της Γεωργίας με την συνενοχή των ΗΠΑ εξαπέλυσε επίθεση εναντίον των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων στην Νότια Οσετία, στην οποία η Ρωσία απάντησε, απωθώντας τα γεωργιανά  στρατεύματα και ενσωματώνοντας την Νότια Οσετία και Αμπχαζία. Αυτή ήταν η πρώτη άμεση στρατιωτική πρόκληση της Ρωσίας από το ΝΑΤΟ. Το 2011, οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ βομβάρδισαν την Λιβύη, κάνοντας κατάχρηση του ψηφίσματος του ΟΗΕ για την δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων.

Την ίδια χρονιά, μισθοφορικές ισλαμιστικές οργανώσεις υποστηριζόμενες από την Δύση εξαπέλυσαν έναν συμμοριτοπόλεμο στην Συρία, τον οποίο οι ΗΠΑ ήθελαν να χρησιμοποιήσουν για να ανατρέψουν την κυβέρνηση Άσαντ. Η ανάπτυξη του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας στην Ανατολική Μεσόγειο και η επακόλουθη ρωσική στρατιωτική βοήθεια στην Συρία ανέτρεψαν αυτά τα σχέδια. Σε αυτή τη φάση από το 2008 έως το 2011/2021, σημειώθηκε σημαντική επέκταση των πολεμικών δραστηριοτήτων και, ειδικότερα, του επανεξοπλισμού έναντι της Ρωσίας. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η δεύτερη φάση κλιμάκωσης μετά το 1999 έως το 2003.

Το αποφασιστικό σημείο καμπής στην κλιμάκωση ήταν το πραξικόπημα του Μαϊντάν στην Ουκρανία το 2014, που οργανώθηκε από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ, με το οποίο η Συμμαχία ήθελε να διαχωρίσει την Ρωσία από την Κριμαία και να θέσει την στρατιωτική απειλή απευθείας στα δυτικά σύνορα της Ρωσίας, καθώς και ένας πόλεμος από το καθεστώς του Κιέβου, το οποίο είχε τεθεί στην εξουσία με πραξικόπημα, εναντίον του ρωσόφωνου=ρωσικού πληθυσμού στην ανατολική Ουκρανία που αντιστεκόταν στο πραξικόπημα. Από αυτό το σημείο και μετά, οι διαρθρωτικές αλλαγές που περιγράφονται παρακάτω αναπτύχθηκαν πλήρως και τέθηκαν σε ισχύ από το ΝΑΤΟ.

Στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2016, αποφασίστηκε να ενισχυθεί η «προωθημένη παρουσία» στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας, οδηγώντας σε αυξημένη, τακτική παρουσία του ΝΑΤΟ και σημαντική δραστηριότητα στην Ανατολική Ευρώπη.

Δύο χρόνια αργότερα,  όλα τα μέλη είχαν αυξήσει τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους και υπήρξε πρωτοφανής πρόοδος στον αριθμό των δραστηριοτήτων, την ικανότητα αντίδρασης, ανάπτυξης και διατήρησης της διαλειτουργικότητας των συμμαχικών ενόπλων δυνάμεων. Ούτως δρομολογήθηκε η Πρωτοβουλία Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ «4×30»: 30 τάγματα, 30 μοίρες αεροσκαφών, 30 πολεμικά πλοία, επιχειρησιακή ετοιμότητα σε 30 ημέρες. Αυτές οι μονάδες δημιουργούνται και εκπαιδεύονται ως στοιχεία μεγαλύτερων μονάδων μάχης. Η Πρωτοβουλία Ταχείας Αντίδρασης επιτρέπει στην στρατιωτική συμμαχία να ανταποκριθεί ακόμη πιο γρήγορα, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου υψηλής έντασης και της ταχείας στρατιωτικής επέμβασης.

Η προωθημένη παρουσία στα ανατολικά δημιουργήθηκε και ήταν πλήρως λειτουργική από τον Δεκέμβριο του 2018, βάσει αυτής ο Ανώτατος Διοικητής του ΝΑΤΟ πρέπει να είναι σε θέση να διεξάγει επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας. Από το 2022, το ΝΑΤΟ έχει περιγράψει την Ρωσία ως την «πιο σημαντική και άμεση απειλή» και στην Σύνοδο Κορυφής του 2022 αποφασίστηκε η «προσέγγιση 360 μοιρών», ήτοι η βασική ετοιμότητα παρέμβασης προς όλες τις κατευθύνσεις. Επιπλέον, αποφασίστηκε μια μαζική αύξηση του αριθμού των επιχειρησιακών στρατιωτών στην ανατολική πλευρά.

…Aπό το 1991 οι ΗΠΑ εργάζονται συνεχώς για την απομόνωση της Ρωσίας μέσω του ΝΑΤΟ…

Συνοπτικά, μπορούμε να πούμε ότι από το 1991 οι ΗΠΑ εργάζονται συνεχώς για την απομόνωση της Ρωσίας μέσω του ΝΑΤΟ, καθώς και για την ένταξη της Ανατολικής Ευρώπης στις δομές του ΝΑΤΟ και επομένως στις στρατιωτικές δομές των ΗΠΑ. Περίπου τρία στάδια μπορούν να προσδιοριστούν: Το 1999-2003 με τον πόλεμο εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ και του Αφγανιστάν, και τα στάδια επέκτασης της ιδιότητας του μέλους του ΝΑΤΟ στα σύνορα της Ρωσίας έως το 2004.

Η επόμενη κλιμάκωση από το 2008 έως το 2012 οφειλόταν στις προκλήσεις στην Γεωργία, στον πόλεμο στην Λιβύη και την Συρία και στην αναγκαστική ενσωμάτωση της Ουκρανίας. Το αποφασιστικό σημείο καμπής ήρθε το 2014 με το πραξικόπημα του Μαϊντάν. Έκτοτε, ο επανεξοπλισμός και η στρατιωτική ανάπτυξη που έχει ήδη προετοιμαστεί προωθείται με ταχείς ρυθμούς. Πρόκειται για μια συνεχή και αυστηρή διαδικασία, οι στόχοι της οποίας (απομόνωση και περικύκλωση της Ρωσίας, στρατιωτική συσσώρευση πολεμικών δυνατοτήτων) έχουν δηλωθεί με σαφήνεια και επιδιώκονται σθεναρά.

Η ανάπτυξη των νατοϊκών ενόπλων δυνάμεων δείχνει σαφέστατα μια προετοιμασία για μελλοντικούς μεγάλους πολέμους στην Ευρώπη, καθώς το ΝΑΤΟ ως αμερικανο-ιμπεριαλιστικό όχημα δεν έχει ξεπεράσει την λογική του Ψυχρού Πολέμου και την άσκηση απαρχαιωμένης μακιαβελικής στρατηγικής του παρελθόντος με στόχο την ηγεμονία. Ο νατοϊκός στρατός ως απειλητική ιμπεριαλιστική χειρονομία υποκαθιστά την διπλωματία, εξαφανίζει ολόκληρες χώρες και κρατικές οντότητες και επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από μη αρεστούς αντιπάλους που τολμούν να αμφισβητήσουν τον ηγεμόνα και να ακολουθήσουν μια ανεξάρτητη πολιτική από τις ΗΠΑ.

Ο επιθετικός επεκτατισμός του ΝΑΤΟ, που έχει όλα τα χαρακτηριστικά του ιμπεριαλιστικού ορισμού, εφόσον συνεχισθεί οδηγεί αναπόφευκτα σε μια εξ ίσου επιθετική στρατιωτικοποίηση της άλλης πλευράς, είναι βέβαιο ότι η Οργάνωση για την Συνεργασία της Σαγκάης (SCO) αναπτύσσεται όλο και περισσότερο σε μια στρατιωτική συμμαχία, σε ένα στρατιωτικό μεγαθήριο με υπερσύγχρονα υπερ-υπερηχητικά ρωσικά οπλικά συστήματα και διαστημικά πυρηνικά όπλα, μεγαθήριο που θα καλύψει την επόμενη δεκαετία το ήμισυ του πλανήτη.

Είναι γεγονός ότι ο στόχος της προετοιμασίας και της διεξαγωγής ενός πολέμου κατά της Ρωσίας δεν έχει εγκαταλειφθεί ποτέ από το ΝΑΤΟ. Γεγονός είναι επίσης ότι η σθεναρή στάση της Ρωσίας, οι επιτυχίες της στον πόλεμο της Ουκρανίας και η στρατιωτικο-τεχνολογική υπεροχή της θα πρέπει να βάλει σε δεύτερες σκέψεις τους γνωστούς πολεμοκάπηλους της Ουάσιγκτον που εν τοις πράγμασι κατευθύνουν την πολιτική της Συμμαχίας.

του Γεωργίου Λιναρδή