Οι Εβραϊκές Ομοσπονδίες της Βόρειας Αμερικής (Jewish Federations of North America), μια εβραϊκή ομάδα με μεγάλη επιρροή στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανακοίνωσαν την έγκριση τους για μια ταχέως προωθούμενη νομοθετική πρόταση που θα μπορούσε να οδηγήσει στην απαγόρευση της εξαιρετικά δημοφιλούς πλατφόρμας κοινής χρήσης βίντεο, TikTok, εντός των συνόρων της χώρας.
Οι υποστηρικτές του νομοσχεδίου, που εκπροσωπούν και τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα, έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους κυρίως σχετικά με ζητήματα εθνικής ασφάλειας που απορρέουν από τις κινεζικές πρακτικές ιδιοκτησίας και απόκτησης δεδομένων του TikTok.
Η βουλευτής Cathy McMorris Rodgers, Ρεπουμπλικανή από την πολιτεία της Ουάσινγκτον, τόνισε την εστιασμένη πρόθεση του νομοσχεδίου στην αντιμετώπιση των απειλών για την εθνική ασφάλεια, διαχωρίζοντάς το από εκτιμήσεις που σχετίζονται με το περιεχόμενο. Δήλωσε: «Αυτό δεν σχετίζεται με το περιεχόμενο. Πρόκειται για την απειλή λόγω των δεδομένων που έχουν συλλεχθεί».
Οι Εβραϊκές Ομοσπονδίες της Βόρειας Αμερικής, που εκπροσωπούν πολλές οργανωμένες εβραϊκές κοινότητες, εξέφρασαν την υποστήριξη τους για το νομοσχέδιο, αναφέροντας ανησυχίες σχετικά με τη διάδοση του αντισημιτισμού στο TikTok. Τόσο οι Εβραϊκές Ομοσπονδίες όσο και η Anti-Defamation League έχουν επικρίνει το TikTok για την ανοχή εκφράσεων αντισημιτισμού και αντι-ισραηλινών συναισθημάτων. Με άλλα λόγια, στο ΤikΤok οποιαδήποτε κατακραυγή του Ισραήλ για την γενοκτονία των Παλαιστινίων στην Γάζα θα πρέπει να αποσιωπηθεί.
Η δύναμη του TikTok
Το τρέχον μερίδιο αγοράς του TikTok στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι 26%, γεγονός που τοποθετεί το TikTok μπροστά από το Instagram, ένα σημαντικό μέσο κοινωνικής δικτύωσης, του οποίου το μερίδιο αγοράς στις ΗΠΑ ανέρχεται σε 14%. Αυτά τα δεδομένα υπογραμμίζουν τη σημαντική παρουσία και επιρροή του TikTok στο τοπίο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης των ΗΠΑ, αντανακλώντας τη δημοτικότητα του και την αφοσίωση των χρηστών στην αμερικανική αγορά.
Το Tiktok επιτρέπει την ελευθερία του λόγου σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από άλλες πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της Παλαιστίνης. Φυσικά, αυτή η ελεύθερη έκφραση λόγου που καταδικάζει τη γενοκτονία του Ισραήλ στη Γάζα χαρακτηρίζεται ως αντισημιτισμός.
Έτσι, σε επίσημη ανακοίνωση προς το Κογκρέσο, οι Εβραϊκές Ομοσπονδίες της Βόρειας Αμερικής υπογράμμισαν το πιεστικό ζήτημα της αύξησης του αντισημιτισμού εντός των εβραϊκών κοινοτήτων, προσδιορίζοντας τις πλατφόρμες κοινωνικών μέσων ως σημαντικούς συνεισφέροντες σε αυτήν την τάση, με το TikTok να έχει μια ιδιαίτερα μεγάλη επιρροή.
Επιπλέον, η ανακοίνωση τόνισε την προσεκτική επεξεργασία του νομοσχεδίου για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις συνταγματικές αρχές, ιδιαίτερα την Πρώτη Τροπολογία, αντανακλώντας ανησυχίες σχετικά με πιθανές κυβερνητικές παρεμβάσεις στο περιεχόμενο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Συγκεκριμένα, η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών (American Civil Liberties Union )εξέφρασε την αντίθεση της στο νομοσχέδιο για λόγους που σχετίζονται με την ελευθερία του λόγου.
Σε μια αξιοσημείωτη επίδειξη διακομματικής ενότητας, τα μέλη της Επιτροπής Ενέργειας και Εμπορίου ψήφισαν ομόφωνα να προωθήσουν το νομοσχέδιο TikTok στην ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων. Οι ηγέτες των Ρεπουμπλικάνων στη Βουλή ενέκριναν το νομοσχέδιο και δεσμεύτηκαν να επιταχύνουν τη νομοθετική διαδικασία, με σχέδια για άμεση ψηφοφορία, προωθώντας το στη συνέχεια στη Γερουσία για συζήτηση. Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει την προθυμία του να υπογράψει το νομοσχέδιο μετά την ψήφισή του.
Η παρέμβαση του Τραμπ
Ωστόσο, αυτή η προφανής διακομματική συναίνεση σχετικά με το νομοσχέδιο TikTok ήταν βραχύβια, καθώς ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε την υποστήριξη του για την εφαρμογή, αποκλίνοντας από την προηγούμενη στάση του. Η έγκριση του Trump συνέπεσε με μια επίθεση στον ανταγωνιστή του TikTok, Meta, τη μητρική εταιρεία του Facebook και του Instagram.
Η χρήση ενός υποτιμητικού όρου από τον Τραμπ, χρησιμοποιώντας τη λέξη «schmuck» στα γίντις (εβραικά) για να δυσφημίσει τον διευθύνοντα σύμβουλο της Meta, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ο οποίος είναι Εβραίος, προκάλεσε καταδίκη από την εβραϊκής καταγωγής παρουσιάστρια του CNN Dana Bash (γεννηθείς ως Dana Ruth Schwartz) ως «εξωφρενική» και «προσβλητική». Αυτό ακολουθεί προηγούμενες περιπτώσεις όπου οι προσπάθειες των Ρεπουμπλικάνων να δημιουργήσουν υποτιμητικά ψευδώνυμα για τον Zuckerberg επικρίθηκαν από την Anti-Defamation League για την επίκληση αντισημιτικών στερεοτύπων.
Παρά την ανατροπή της γνώμης του Τραμπ, η ηγεσία των Ρεπουμπλικάνων στη Βουλή των Αντιπροσώπων έχει σηματοδοτήσει την πρόθεσή της να προχωρήσει στην προγραμματισμένη ψηφοφορία για το νομοσχέδιο TikTok, δείχνοντας προθυμία να αψηφήσει τη θέση του Τραμπ.
Η αλλαγή στάσης του Trump συμπίπτει με την αναγνώριση μεταξύ ορισμένων συμμαχικών σχολιαστών και επιρροών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της απήχησης του TikTok στα νεαρά δημογραφικά στοιχεία, σε συνδυασμό με τη σημαντική δέσμευση της πλατφόρμας με περιεχόμενο που σχετίζεται με τον Trump.
Επιπλέον, η χρονική στιγμή της ανατροπής του Trump φαίνεται να συνδέεται με την αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ του Trump και του συντηρητικού φιλάνθρωπου Jeff Yass, του οποίου η επενδυτική εταιρεία, Susquehanna International Group, κατέχει σημαντικό μερίδιο στην ByteDance. Ο Yass υπήρξε γενναιόδωρος δωρητής σε πολιτικές εκστρατείες που υποστηρίζουν το TikTok.
Οι ισχυρισμοί για αντισημιτισμό στο TikTok έχουν τοποθετήσει τον Yass και τους συνεργάτες του στο Susquehanna σε περίπλοκη θέση, λαμβάνοντας υπόψη την εβραϊκή κληρονομιά τους και τη συμμετοχή τους στη χρηματοδότηση διαφόρων ισραηλινών και εβραϊκών σκοπών, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών συνεισφορών στις Εβραϊκές Ομοσπονδίες της Βόρειας Αμερικής και στην Anti-Defamation League.
Κλώνοι Tiktok
Το TikTok έχει αντιμετωπίσει πολλές αντιπαραθέσεις. Το 2019, η Ινδία και το Πακιστάν το απαγόρευσαν για «ζητήματα ηθικής», με τις δύο απαγορεύσεις να ακυρώνονται μετά από λίγο καιρό.
Η Ινδία απαγόρευσε ξανά την εφαρμογή τον Ιούνιο του 2020, μαζί με μια σειρά άλλων εφαρμογών με έδρα την Κίνα, καθώς οι εντάσεις μεταξύ Κίνας και Ινδίας αυξήθηκαν. Η Ινδία διατήρησε την απαγόρευση τον Ιανουάριο του 2021, γεγονός που οδήγησε αρκετούς άλλους κλώνους TikTok να αναλάβουν μερίδιο αγοράς στη χώρα.
Ακόμη και στο σενάριο όπου η ByteDance θα υποχρεώνονταν να από-επενδύσει από το TikTok λόγω ρυθμιστικών εντολών από τις ΗΠΑ, το τοπίο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των ψηφιακών πλατφορμών είναι τέτοιο που η δημιουργία κλώνων TikTok που υποστηρίζουν την ελευθερία του λόγου παραμένει μια βιώσιμη δυνατότητα.
Ο εκδημοκρατισμός της τεχνολογίας και η διαθεσιμότητα φιλικών προς το χρήστη εργαλείων ανάπτυξης καθιστούν σχετικά απλό για τις επιχειρηματικές επιχειρήσεις ή τις υπάρχουσες εταιρείες τεχνολογίας να αναπαράγουν τα βασικά χαρακτηριστικά και τις λειτουργίες δημοφιλών πλατφορμών όπως το TikTok.
Επιπλέον, δεδομένης της ζήτησης για ποικίλες επιλογές κοινωνικών μέσων και της επιθυμίας για πλατφόρμες που δίνουν προτεραιότητα στην ελεύθερη έκφραση, υπάρχει δυνατότητα εμφάνισης και άνθησης εναλλακτικών πλατφορμών τύπου TikTok στην αγορά.
Αυτές οι πλατφόρμες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τις αρχές της ελευθερίας του λόγου, της μετριοπάθειας, της διαφάνειας και της ενδυνάμωσης των χρηστών για να διαφοροποιηθούν και να προσελκύσουν μια σημαντική βάση χρηστών, εξασφαλίζοντας έτσι συνεχείς οδούς δημιουργικής έκφρασης και διαλόγου στον ψηφιακό χώρο.
Θα αναγκαζόταν πραγματικά η Bytedance σε αποεπένδυση λόγω της αγοράς ΗΠΑ?
Εάν το αμερικανικό νομοσχέδιο, με μεγάλη εβραϊκή υποστήριξη, τεθεί σε ισχύ, η ByteDance, η μητρική εταιρεία του TikTok με έδρα την Κίνα, θα αναγκαστεί να εκποιήσει την ιδιοκτησία της πλατφόρμας? Και μέσα σε ένα εξάμηνο?
Η αποτυχία να το πράξει θα είχε αρνητικά αποτελέσματα για τους επενδυτές στο TikTok?
Θα μπορούσε το 12.88% μερίδιο της αγοράς των ΗΠΑ να αναγκάσει το ΤikΤok να εξαναγκαστεί από την αμερικανική νομοθεσία σχετικά με την ελευθερία του λόγου και την επιχειρηματική ιδιοκτησία?
Συμπεράσματα
Συμπερασματικά, οι προσπάθειες των νομοθετών των ΗΠΑ να εφαρμόσουν το δικό τους σύστημα που βασίζεται σε κανόνες (our rules-based system) σε διάφορες πτυχές των παγκόσμιων υποθέσεων, από τη διπλωματία έως το εμπόριο, αντικατοπτρίζουν μια ευρύτερη τάση ιδιοτελούς διεκδίκησης της ρυθμιστικής εποπτείας και επιρροής στη διεθνή σκηνή.
Είτε πρόκειται για την αντιμετώπιση εκφράσεων λόγου που αντιβαίνουν σε σιωνιστικά συμφέροντα, είτε για τη διαμόρφωση εμπορικών πολιτικών ώστε να ευθυγραμμίζονται με εβραϊκά συμφέροντα, οι ενέργειες της γερουσίας των ΗΠΑ υπογραμμίζουν τη εξάρτηση τους από την οικονομική υποστήριξη των εβραϊκών οργανώσεων επιρροής.
Ωστόσο, σε ένα διασυνδεδεμένο και ταχέως εξελισσόμενο παγκόσμιο τοπίο, η αποτελεσματικότητα και οι επιπτώσεις τέτοιων προσπαθειών χρήζουν προσεκτικής εξέτασης, εξισορροπώντας την δύναμη των ιδιοτελών συμφερόντων με την ευρύτερη γεωπολιτική δυναμική και τις επιταγές ενός ολοένα και πιο διασυνδεδεμένου κόσμου.
Θεόδωρος Κωστής