Είναι ήδη γνωστό στους στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες ότι το σύστημα S-400 και ιδιαίτερα η έκδοση «Triumph» προκαλεί τα τελευταία χρόνια μεγάλη ανησυχία στην Δύση, κυρίως στις ΗΠΑ. Η απόφαση της Ουάσιγκτον να μπλοκάρει την πώληση αυτών των συστημάτων στην Τουρκία μέσω του εμπάργκο για τα F-35 έδειξε μεταξύ άλλων την ανωτερότητα αυτών των συστημάτων έναντι αντιστοίχων δυτικής τεχνολογίας, καθώς ο ανταγωνιστής των S-400, το σύστημα Patriot της αμερικανικής Raytheon, έχει σημαντικά λιγότερες δυνατότητες. Το σύστημα S-400 μπορεί να εμπλέξει στόχους με ταχύτητες που είναι σχεδόν διπλάσιες από αυτές που μπορεί να εμπλέξει το Patriot, το οποίο έχει μικρότερο εύρος επιχειρησιακής λειτουργίας τόσο σε σχέση με βαλλιστικούς όσο και σε σχέση με αεροδυναμικούς στόχους. Βέβαια τα Patriot μπορούν να συμπληρωθούν με το σύστημα THAAD της Lockheed Martin (Terminal High Altitude Area Defence), το οποίο είναι σχεδιασμένο για να στοχεύει αποκλειστικά βαλλιστικούς πυραύλους. Γιατί θα πρέπει όμως κάποια χώρα να αγοράσει τα δύο αυτά συστήματα όταν ένα σύστημα S-400 μπορεί να κάνει όλη την δουλειά; (ρητορική ερώτηση).
Προ ολίγων ημερών δοκιμάστηκε επιτυχώς η ρωσική, άκρως αποτελεσματική, απάντηση στο THAAD και ονομάζεται S-500, το νέο αντιπυραυλικό σύστημα αναχαίτισης διηπειρωτικών πυραύλων ICBM (Inter Continental Ballistic Missile) και υπερ-υπερηχητικών (hypersonic) πυραυλικών οχημάτων, με το S-500 να υπερέχει τεχνικά του ανάλογου του αμερικανικού THAAD τουλάχιστον κατά μια δεκαετία. Το σύστημα S-500 είναι σε θέση να αντιμετωπίσει πυραύλους μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς που πλησιάζουν τον στόχο με υποηχητικές, υπερηχητικές ή υπερ-υπερηχητικές ταχύτητες, πέραν της τακτικής αντιμετώπισης μαχητικών αεροσκαφών. Είναι ικανό να εγκλωβίσει και να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα έως δέκα υπερ-υπερηχητικούς στόχους σε απόσταση έως 800 χιλιόμετρα. Για την αντιμετώπιση και καταστροφή πυραύλων ICBM οι πύραυλοι του S-500 θα φέρουν πυρηνικές κεφαλές, διότι σύμφωνα με τους Ρώσους τεχνικούς μόνο έτσι δύνανται να καταστραφούν οι πολλαπλές πυρηνικές κεφαλές που απελευθερώνει ένας αμερικανικός ICBM, χωρίς να απαιτείται προηγουμένως η ανίχνευση των πραγματικών από τις ψεύτικες (dummies) κεφαλές.
Η πρόσφατη δοκιμή του συστήματος αεράμυνας S-500 Prometheus απέδειξε την αποτελεσματικότητά του τόσο στον εντοπισμό όσο και στην εξάλειψη υπερ-υπερηχητικών στόχων. Η δυνατότητα δεν περιορίζεται μόνο στους συμβατικούς υπερ-υπερηχητικούς πυραύλους, αλλά καλύπτει και μελλοντικά συστήματα. Αυτή η επιτυχία στις δοκιμές είναι ιδιαίτερα σημαντική επειδή υπάρχουν πολύπλοκες προκλήσεις που σχετίζονται με την διαχείριση υπερ-υπερηχητικών οντοτήτων. Όπως τονίζουν οι ειδικοί, αυτά τα αντικείμενα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστούν, καθώς εντοπίζονται μόνο από ραντάρ όταν ο χρόνος είναι πλέον κρίσιμος, γεγονός που αυξάνει σημαντικά το διακύβευμα.
Ο «Προμηθέας» απέδειξε με επιτυχία την ικανότητά του, κατά την διάρκεια διαφόρων σταδίων δοκιμών, να καταστρέφει hypersonic στόχους. Σε γενικές γραμμές, αυτοί οι στόχοι μοιάζουν με τις υπερ-υπερηχητικές stealth ιπτάμενες κεφαλές Avangard (hypersonic glider) της Ρωσίας, καθώς και απλούστερες μορφές πυραύλων. O Προμηθέας απέδειξε την ικανότητά του όχι μόνο να παρακολουθεί, αλλά και να αναχαιτίζει, αυτούς τους έως 20 Mach (6,8 χλμ ανά δευτερόλεπτο) κινούμενους στόχους. Η δοκιμή έγινε με εκτόξευση πυραύλου από το πυρηνικό πυραυλικό υποβρύχιο του Βόρειου Στόλου «Tula», το οποίο από την παγωμένη Θάλασσα Laptev στόχευσε το πεδίο δοκιμών Chizha. Η άσκηση σχεδιάστηκε για να χτυπήσει το Tula με βαλλιστικούς πυραύλους έναν ή περισσότερους χερσαίους στόχους με υπερ-υπερηχητικές ταχύτητες, καθώς και την αποτελεσματική διαχείριση κατευθυνόμενων κεφαλών και συστημάτων με μικρότερο βεληνεκές.
Επιπλέον, η δοκιμή απέδειξε την επάρκεια του S-500 στην διασύνδεση με τους S-400 και στον έλεγχο τους. Όταν λειτουργούν παράλληλα αυτά τα συστήματα είναι ικανά να εξαλείψουν σχεδόν όλες τις εναέριες και αεροδιαστημικές απειλές, ουσιαστικά οι S-500 μπορούν να αναχαιτίσουν ένα ευρύ φάσμα πυραύλων. Αυτό περιλαμβάνει τα πάντα, από συστήματα μικρού βεληνεκούς έως διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, καθώς και υπερ-υπερηχητικές καθοδηγούμενες κεφαλές και υπερ-υπερηχητικούς πυραύλους που ταξιδεύουν σε σχετικά χαμηλά υψόμετρα.
Επιγραμματικά αναφέρουμε ότι ο «Προμηθέας» μπορεί να ανιχνεύσει παραδοσιακούς (ελεύθερης πτώσης) βαλλιστικούς πύραυλους από περίπου 2.000 χιλιόμετρα μακριά, δίνοντας στο αντιαεροπορικό σύστημα αρκετό χρόνο για να υπολογίσει την τροχιά του. Οι υπερ-υπερηχητικοί στόχοι, ωστόσο, δεν ακολουθούν υψηλή βαλλιστική τροχιά, αλλά αντίθετα ταξιδεύουν στο ατμοσφαιρικό όριο. Οι περιοχές ανίχνευσης μπορούν να περιλαμβάνουν μόνο 300-500 χιλιόμετρα αντί για τις συνήθεις αποστάσεις των 2.000 χλμ. Κατά συνέπεια, οι χρόνοι αντίδρασης μειώνονται σημαντικά, απαιτώντας ταχεία υπολογιστική αξιολόγηση της προβλεπόμενης πορείας αυτών των στόχων και την εκτόξευση πολλαπλών πυραύλων για μια αποφασιστική, ασφαλή κατάρριψη, μια πρόκληση που αυξάνει την πολυπλοκότητα εάν το ιπτάμενο αντικείμενο εμφανίζει ευελιξία.
Όσον αφορά το οπλοστάσιο του «Προμηθέα», αυτό περιλαμβάνει μια ποικιλία πυραύλων. Για την καταπολέμηση αεροδυναμικών στόχων, αναπτύσσει τον πύραυλο 40Ν6, που χρησιμοποιείται και στους S-400. Για την καταστροφή βαλλιστικών πυραύλων στην εξωατμοσφαιρική περιοχή και κοντά στο διάστημα, χρησιμοποιείται ο πύραυλος 77N6, οπλισμένος τόσο με συμβατικές όσο και με πυρηνικές κεφαλές.
Η αποτελεσματικότητα του S-500 έναντι υπερ-υπερηχητικών στόχων πιθανότατα προκύπτει από ραντάρ αιχμής συγχρονισμένα με μια προηγμένη υπολογιστική μήτρα. Αυτό επιτρέπει την επεξεργασία δεδομένων σε πραγματικό χρόνο από τα ραντάρ, παρέχοντας κρίσιμες πληροφορίες στους εκτοξευτές και εξασφαλίζοντας ακριβή καθοδήγηση και την απαίτηση για ευέλικτους πυραύλους ικανούς για πτήση υψηλής ταχύτητας, την μόνη εύλογη μέθοδο για την επιτυχή εμπλοκή υπερ-υπερηχητικών οντοτήτων.
Η Ρωσία με την προσθήκη στο αμυντικό της πλέγμα των S-500 γίνεται ένας πολύ δύσκολος αντίπαλος στην ιμπεριαλιστική ατζέντα των ΗΠΑ και ένας καθοριστικός ανταγωνιστής της επιθετικής πολιτικής του ΝΑΤΟ. ΗΠΑ και ΝΑΤΟ θα πρέπει να διδαχθούν από την χιλιετή ιστορία ρωσικής στρατηγικής και πολέμων, αν θέλουν να αποφύγουν μια ταπεινωτική στρατιωτική αντιπαράθεση.
του Γεωργίου Λιναρδή
