QUO VADIS, NATO;

Από το 1990 και μετά, ήτοι από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, οι κυρώσεις, οι απειλές, και οι καταστροφικοί πόλεμοι διαμορφώνουν την πολιτική του ΝΑΤΟ ενάντια σε όλες τις χώρες που  δεν θέλουν να υποταχθούν στην κυριαρχία του.

Στο διάβα των τελευταίων τριών δεκαετιών, το αμερικανο-ιμπεριαλιστικό προπύργιο που ονομάζεται ΝΑΤΟ ντύνεται πολύχρωμα, μέσω του «πράσινου ξεπλύματος» και του «ροζ ξεπλύματος», προσποιούμενο ότι είναι «κοσμοπολίτικο» και «μοντέρνο», φλυαρώντας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και πουλώντας τις αλλαγές καθεστώτος που προωθεί στις μη αρεστές χώρες ως «έγχρωμες επαναστάσεις».

Ο στόχος παραμένει ο ίδιος: Να εξασφαλιστεί η κυριαρχία της δυτικής οικονομικής ολιγαρχίας. Αλλά το σύστημα διακυβέρνησης αυτής της ολιγαρχίας είναι σάπιο. Δεν έχει καταφέρει να εξέλθει από την κρίση του 2008, κάτι που είναι ιδιαίτερα εμφανές στις ΗΠΑ, όπου το προσδόκιμο ζωής μειώνεται και μεγάλα τμήματα του πληθυσμού εξαθλιώνονται. Η ΕΕ, από την άλλη πλευρά, τα τελευτά χρόνια αποβιομηχανοποιείται με γρήγορους ρυθμούς και σπαράσσεται από εσωτερικές αντιφάσεις. Στα μάτια των κυβερνώντων, η κρίση προφανώς επιδεινώνει την ανάγκη να θεωρούνται μεγάλα τμήματα των χωρών του κόσμου ως εξαρτήματα πρώτων υλών και δεξαμενές φθηνού εργατικού δυναμικού, ενώ κάθε επιθυμία απόδρασης από την επιρροή και τον εκβιασμό της Δύσης τιμωρείται και καταπνίγεται εν τη γενέσει της. Για τον σκοπό αυτό, η Δύση είναι έτοιμη να καταστρέψει τις μη αρεστές χώρες από κάθε άποψη (οικονομικά, στρατιωτικά, πολιτικά), χρησιμοποιώντας εργαλεία όπως στρατιωτικές επεμβάσεις, κυρώσεις, αποκλεισμούς, «έγχρωμες επαναστάσεις» και εκβιασμούς.

Το ίχνος της καταστροφής που σέρνει η Δύση από το 1990 γίνεται όλο και μεγαλύτερο: Ιράκ, Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν, Λιβύη, Συρία, Υεμένη … Αν και η Ρωσία φαίνεται πιο σταθερή και λιγότερο εύκολος στόχος σήμερα, σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να δούμε τις απειλές που στρέφονται κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας εδώ και χρόνια και την στρατιωτική περικύκλωσή της από το ΝΑΤΟ. Για 10 χρόνια (2000-2010), το ΝΑΤΟ προετοιμαζόταν για στρατιωτική αντιπαράθεση με την Ρωσία. Οι κεντρικές συμφωνίες μείωσης εξοπλισμών τερματίστηκαν, στην Ευρώπη εγκαταστάθηκε η πυραυλική άμυνα AEGIS BMD, το ΝΑΤΟ προωθήθηκε μόνιμα στα σύνορα με την Ρωσία, αναπτύχθηκαν πύραυλοι με σύντομη διαδρομή πτήσης προς τη Μόσχα. Από το 2014, μετά το πραξικόπημα στην Ουκρανία, αυτή η αντιπαράθεση έχει μεταφερθεί στο επόμενο επίπεδο κλιμάκωσης. Όχι μόνο χρησιμοποιούνται στρατιωτικές απειλές και περικύκλωση εναντίον της Κίνας, αλλά προωθούνται και διεθνείς εκστρατείες προπαγάνδας, ανατροπή, υποκίνηση εξέγερσης στο Χονγκ Κονγκ και των μουσουλμάνων αυτονομιστών στην κινεζική επαρχία Σινγιάνγκ κ.λπ. Όλα αυτά χρησιμεύουν στην αποδυνάμωση της κυριαρχίας του Πεκίνου. Από το 2021 το αργότερο, η Κίνα είναι ο κύριος αντίπαλος του ΝΑΤΟ στην παγκόσμια πολιτική εξουσίας.

Η πραγματική ουσία είναι ότι η άνοδος της Κίνας και της Ρωσίας απειλεί πράγματι την παγκόσμια ηγεμονία του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Η επιθετικότητα κατά της Ρωσίας και της Κίνας δεν αποσκοπεί μόνο στην εξάλειψη και την υποταγή τους ως παραγόντων ισχύος. Ταυτόχρονα, είναι ένας «πόλεμος τάξης» που πρέπει να καταστήσει σαφές σε πολλές άλλες χώρες το εξής: Υποκύψτε στις προσταγές μας, διαφορετικά θα καταστραφείτε. Αυτό ισχύει για το Ιράν, την Βενεζουέλα, το Βιετνάμ, αλλά και για πολλές αφρικανικές χώρες. Το Αφγανιστάν, το οποίο προκάλεσε βαριά ήττα στις ΗΠΑ, δεν πρέπει να επαναληφθεί από την άποψη του ΝΑΤΟ και πρέπει να ξεχαστεί. Στο μεταξύ τα συνεχώς επαναλαμβανόμενα λόγια των κυβερνώντων για «διατλαντική φιλία» είναι υποκρισία: Δεν υπάρχει «φιλία» μεταξύ των νατοϊκών κρατών, το ΝΑΤΟ είναι ένα σύμφωνο άνισων ληστών. Η εστίαση είναι στην αξίωση των ΗΠΑ για κυριαρχία, καθώς η ισχύς τους υπερβαίνει εκείνη της υπόλοιπης Δύσης στρατιωτικά, πολιτικά και οικονομικά. Ταυτόχρονα όμως οι ΗΠΑ βρίσκονται σε κρίση, όχι μόνο οικονομικά, αλλά κυρίως πολιτικά.

Ο στόχος των ΗΠΑ μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ήταν με εμπροσθοφυλακή το ΝΑΤΟ να αποτρέψουν την σύνδεση μεταξύ του παραγωγικού δυναμικού της Ευρώπης και των πρώτων υλών και του μεγέθους της Ρωσίας. Το ΝΑΤΟ πριν το 1990 ακολούθησε μια επιθετική στρατηγική απώθησης της κομμουνιστικής Σοβιετικής Ένωσης. Το 1953, το ΝΑΤΟ υιοθέτησε την πυρηνική στρατηγική των «μαζικών αντιποίνων», η οποία προέβλεπε την πλήρη εξόντωση του εχθρού σε περίπτωση επίθεσης (συμβατικής ή πυρηνικής). Η ανάπτυξη στρατευμάτων και επιθετικών όπλων στα σύνορα των κρατών του Συμφώνου της Βαρσοβίας ήταν πάντα ένα σημαντικό μέσο. Η εγκατάσταση πυραύλων στην Τουρκία το 1959 ήταν μια τέτοια κλιμάκωση που όμως αποδυναμώθηκε με την ανάπτυξη ρωσικών πυραύλων στην Κούβα και την συμφωνία Χρουστσόφ-Κένεντι για την παράλληλη απομάκρυνση τους.

Αφού το κομμουνιστικό στρατόπεδο μπόρεσε να υπερασπιστεί με επιτυχία την Συμφωνία της Γιάλτα («συμφωνία των ποσοστών»), το ΝΑΤΟ πρόσθεσε στην φαρέτρα του την στρατηγική της «ύφεσης», των διαπραγματεύσεων και των συνθηκών. Από την μία πλευρά, αυτό ήταν μια επιτυχία για τα κράτη του Συμφώνου της Βαρσοβίας, ενώ από την πλευρά του ΝΑΤΟ η «ύφεση» λειτουργούσε σαν «καρότο και μαστίγιο». Η Διπλή Απόφαση του ΝΑΤΟ το 1979 (στρατηγική ισορροπία Δύσης και Ανατολής) εξέφρασε αυτή την πολιτική, η οποία εξακολουθεί να διατυπώνεται σε τροποποιημένη μορφή ως σήμερα: Απειλή και διαπραγμάτευση, όπου οι υποσχέσεις ως επί το πλείστον αποδείχθηκαν εξαπατήσεις και το ΝΑΤΟ, ειδικά οι ΗΠΑ, αποδείχθηκαν παραβάτες αυτής της συνθήκης.

Με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, λίγα άλλαξαν στην στρατηγική του ΝΑΤΟ. Η Συμμαχία διατύπωσε την αξίωσή της για παγκόσμια ισχύ πιο ανοιχτά με την πολιτική ανάπτυξης «εκτός περιοχής», δηλαδή την παγκόσμια παρέμβαση. Με την επίθεση στο Ιράκ το 1990 και τα επόμενα χρόνια κυρώσεων εναντίον αυτής της χώρας με περίπου 1,7 εκατομμύρια θανάτους, οι ΗΠΑ έστειλαν ένα σαφές μήνυμα ότι θα διεκδικήσουν την εξουσία τους με όλα τα μέσα. Ωστόσο το ΝΑΤΟ δεν εγκαταλείφθηκε ούτε αποδυναμώθηκε, καθώς αποτελεί σημαντικό μοχλό για τις ΗΠΑ να διεκδικήσουν τα συμφέροντα και την επιρροή τους. Η επίθεση στην Γιουγκοσλαβία το 1999 είχε σκοπό να καταδείξει την «ζωτικότητα» του ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα, αποτελούσε απειλή για την Ρωσία, η οποία είναι σύμμαχος της Σερβίας. Η επέκταση της ίδιας της συμμαχίας πραγματοποιήθηκε επίσης αμέσως, προς τα ανατολικά. Με αυτόν τον τρόπο, συνέχισε να στρέφεται εναντίον της Ρωσίας, η οποία από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης έπαψε να είναι η καρδιά του κομμουνιστικού στρατοπέδου, αλλά ένας πολυπολικός ανταγωνιστής με μεγάλες δυνατότητες.

Το 1994 το ΝΑΤΟ ξεκίνησε το πρόγραμμα «Σύμπραξη για την Ειρήνη», με το οποίο πολλά κράτη σταδιακά σύρθηκαν στο αλεξιβρόχιο του ΝΑΤΟ. Η Πολωνία, η Τσεχία και η Ουγγαρία προσχώρησαν το 1999, ακολουθούμενες από τα κράτη της Βαλτικής και την Σλοβακία το 2004. Με τα κράτη της Βαλτικής, το ΝΑΤΟ όχι μόνο μετακινήθηκε απευθείας στα σύνορα της Ρωσίας. Αυτό που είναι ιδιαίτερα εκρηκτικό είναι ότι αυτές οι περιοχές ανάπτυξης της Συμμαχίας δεν υπόκειντο σε νομικά έγκυρους κανόνες ελέγχου των εξοπλισμών επειδή δεν ήταν συμβαλλόμενα μέρη στις λεγόμενες συνθήκες αφοπλισμού CFE (Conventional Armed Forces in Europe), οι οποίες έθεσαν τα ανώτατα όρια για τον αριθμό των βαρέων οπλικών συστημάτων στην Ευρώπη. Από το 2007 και μετά, τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ στάθμευαν μόνιμα εκεί, καμουφλαρισμένα σε «εκ περιτροπής» μορφή.

Το 2002, οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από την Συνθήκη για τον Περιορισμό των Στρατηγικών Συστημάτων Πυραυλικής Άμυνας και το 2007 ανέπτυξαν συστήματα πυραυλικής άμυνας (AIGIS BMD) στην Πολωνία, την Τσεχία και Ρουμανία με στόχο την εξάλειψη της επιλογής δεύτερου χτυπήματος της Ρωσίας σε περίπτωση επίθεσης. Το έτος 2008 ήταν μια κορύφωση της κλιμάκωσης από πολλές απόψεις: Τον Απρίλιο, αποφασίστηκε στο Βουκουρέστι η ένταξη της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Λίγο αργότερα, ο γεωργιανός στρατός έσπασε την κατάπαυση του πυρός γύρω από τη Νότια Οσετία, σκοτώνοντας αρκετούς Ρώσους στρατιώτες που στάθμευαν εκεί με διεθνή εντολή και προκαλώντας στρατιωτική αντεπίθεση από την Ρωσία, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την ενσωμάτωση της Αμπχαζίας και Νότιας Οσετίας στην Ρωσική Ομοσπονδία. Επίσης, το 2008, πολλά νατοϊκά κράτη αναγνώρισαν το Κοσσυφοπέδιο, το οποίο είχε αποσχιστεί από την Γιουγκοσλαβία, νομιμοποιώντας έτσι την αλλαγή συνόρων με την προηγούμενη χρήση βίας και χωρίς την συγκατάθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας. 

Το 2010, το ΝΑΤΟ υιοθέτησε μια νέα στρατηγική, η οποία συνίστατο κυρίως στην διεύρυνση και ενίσχυση της Συμμαχίας σε όλα τα επίπεδα. Έκτοτε, η εστίαση ήταν στον στρατιωτικό επανεξοπλισμό, ειδικά στην Ευρώπη. Το 2011, τα WikiLeaks αποκάλυψαν τα σχέδια του ΝΑΤΟ για στρατιωτική αντιπαράθεση με την Ρωσία. Το πραξικόπημα του Μαϊντάν στην Ουκρανία το 2014 και ο επακόλουθος επανεξοπλισμός της Ουκρανίας, καθώς και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ήταν το επόμενο βήμα στην κλιμάκωση. Το 2014, το ΝΑΤΟ αποφάσισε έναν μαζικό επανεξοπλισμό σε όλα τα κράτη μέλη με στόχο την δαπάνη 2% του ΑΕΠ των μελών για την άμυνα της Συμμαχίας, η ενσωμάτωση της Κριμαίας στην Ρωσική Ομοσπονδία χρησίμευσε ως πρόσχημα. Η φάση που ξεκίνησε το 2014 με το πραξικόπημα στην Ουκρανία αντιπροσωπεύει ένα σημείο καμπής, υπό την έννοια ότι σημαίνει έναν θεμελιώδη αναπροσανατολισμό στρατηγικής και μια συνεπή συνέχιση της πολιτικής επέκτασης προς ανατολάς. Η ανάγνωση εκ μέρους της Ρωσίας αυτής της στρατηγικής είχε ως αποτέλεσμα την ειδική στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της Ουκρανίας από τον Φεβρουάριο του 2022 που έχει ως κύριο στόχο την προστασία του ρωσικού πληθυσμού των περιοχών Ντονμπάς, Λουγκάνσκ, Χερσώνας και Ζαπορίζια, αλλά και την εξουδετέρωση του σχεδιασμού ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Κίεβο πραγματοποιούσε γενοκτονία σε αυτές τις περιοχές από το 2014, με χιλιάδες θανάτους.

Στην τελευταία στρατηγική του, το ΝΑΤΟ θέτει τώρα την Κίνα στο επίκεντρο της προσοχής ως εχθρό μαζί με την Ρωσία. Μια ματιά στον χάρτη δείχνει ξεκάθαρα την περικύκλωση της Ρωσίας και της Κίνας από βάσεις του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ. Αυτές οι βάσεις αποτελούν μόνιμη απειλή και επιθετικότητα εναντίον των δύο χωρών. Ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ και οι υποτελείς τους στο ΝΑΤΟ παραβιάζουν έτσι τους διεθνείς κανόνες εδώ και δεκαετίες, αλλά κανείς δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται στην Δύση για το διεθνές δίκαιο και τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Όμως το τριακονταετές διάλειμμα της παγκόσμιας κυριαρχίας του ΝΑΤΟ έχει πλέον τελειώσει οριστικά και η Ρωσία ακολουθεί τον δικό της δρόμο σε συμμαχία με την Κίνα. Δεν χρειάζεται να είστε ειδικός για να μαντέψετε ότι η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο, η Ρωσία, σε συμμαχία με την πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο, την Κίνα, θα είναι ένα ισχυρό αντίβαρο στο ΝΑΤΟ, δεδομένου του επιπέδου ανάπτυξης και των δύο χωρών που έχει πλέον επιτευχθεί, λαμβανομένου υπόψη δε της σαφούς στρατιωτικής υπεροχής της Ρωσίας σε υπερ-υπερηχητικά πυραυλικά συστήματα και διαστημικά όπλα.  Εάν η Ουκρανία χάσει στον τρέχοντα πόλεμο (ουδείς στοιχηματίζει υπέρ της), δεν θα είναι η Δύση, αλλά η Ρωσία και η Κίνα που θα αποφασίσουν την παγκόσμια τάξη.

Οι δυτικοί πολιτικοί αρχίζουν, αν και απρόθυμα, να αναγνωρίζουν αυτή την νέα πραγματικότητα και να συνειδητοποιούν ότι η μονοπολικότητα ή άλλως ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός ανήκει στο παρελθόν. Πρόσφατα, ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν δήλωσε στην ετήσια συνάντηση των Γάλλων πρεσβευτών ότι η γεωπολιτική ισορροπία δυνάμεων δεν αλλάζει υπέρ της Δύσης. Και το απεικόνισε αυτό ως κίνδυνο. Δηλαδή, η επέκταση του επιθετικού μπλοκ του ΝΑΤΟ είναι ένα «καλό πράγμα», ενώ η επέκταση της ειρηνικής συμμαχίας BRICS είναι μια «απειλή». Είναι σαφές ότι αυτή η νοοτροπία είναι βαθιά ριζωμένη στην Δύση, η οποία δεν μπορεί να απαλλαγεί από αυτά τα ένστικτα εν μια νυκτί και κάνει ό,τι μπορεί για να διατηρήσει τα απομεινάρια της κυριαρχίας της, καταφεύγοντας ανοιχτά σε νεοαποικιακές μεθόδους που προκαλούν όμως την απόρριψη από την πλειοψηφία του κόσμου.

Δεν μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το προσδόκιμο ζωής του ΝΑΤΟ που κυριαρχείται από τις ΗΠΑ, ούτε θέλουμε να τρέφουμε ελπίδες για μια δομή που διαιρεί τον κόσμο στον «ανθισμένο κήπο» της παγκοσμιοποίησης και στην «ζούγκλα» της πολυπολικότητας. Το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο στις ΗΠΑ και την ΕΕ δικαίως φοβάται ότι η μετάβαση σε ένα πολυπολικό σύστημα και σε μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας θα επιφέρει σοβαρές γεωπολιτικές και οικονομικές απώλειες και την τελική κατάρρευση της παγκοσμιοποίησης στην σημερινή, δυτικού τύπου μορφή της, με το ΝΑΤΟ να έχει την ίδια κατάληξη με αυτήν του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Πάνω απ’ όλα, φοβούνται ότι θα χάσουν την ευκαιρία να ασελγήσουν στον υπόλοιπο κόσμο και έτσι να εξασφαλίσουν την δική τους τοκογλυφική-οικονομική ανάπτυξη εις βάρος των άλλων.

του Γεωργίου Λιναρδή

tweet
fb-share-icon
Insta
Tiktok