Το σύνθημα «παγκοσμιοποίηση» ακούγεται πολύ συχνά στους πολιτικούς κύκλους της δεξιάς όσο και της αριστεράς. Είναι ένα σύνθημα που εκφράζει τόσο την τάση να ξεπεραστεί η τυπική διχοτόμηση δεξιάς-αριστεράς στο σύγχρονο δυτικό μοντέλο της κοινωνίας, όσο και την βούληση να παρουσιαστεί μια νέα και θεμελιωδώς εναλλακτική λύση στο status quo του πολιτικού ανταγωνισμού.
Μελετώντας και αξιολογώντας τα τελευταία χρόνια τον αγώνα διαφορετικών χωρών και πολιτισμών για την δική τους ατομικότητα και κυριαρχία, συχνά παρατηρούμε μια περίεργη αντίφαση μεταξύ των δυτικών κοινωνιών και του υπόλοιπου κόσμου. Το ερώτημα είναι: Τι είναι ο δυτικός πολιτισμός; Υπάρχουν διαφορές στην κοινωνία μεταξύ, για παράδειγμα, της Γερμανίας, της Αγγλίας, των Ηνωμένων Πολιτειών ή ακόμα και της Ελλάδας; Τι ρόλο παίζει η «παγκοσμιοποίηση» σε αυτές τις κοινωνίες;
Προκύπτει ότι η παγκοσμιοποίηση, και ιδιαίτερα ο ρόλος των ΗΠΑ σε αυτό το μοντέλο, έχει τεθεί ως ένα είδος εποικοδομήματος στην κορυφή της κοινωνίας μας: Μια δομή φιλελεύθερων αξιών της ελεύθερης αγοράς και ενός κοσμοπολίτικου πνεύματος. Στην Ευρώπη, η ιδέα της υπεράσπισης των παραδοσιακών αξιών συχνά μονοπωλείται από αυτό που είναι γνωστό ως «δεξιά», αλλά με έναν τρόπο που συνήθως στερείται βάθους. Στη δεξιά πλευρά της τυπικής πολιτικής αντίφασης, βλέπουμε συχνά έναν υπερβολικό φόβο για τον «ξένο», τους ξένους, εκείνους με διαφορετικούς τόνους δέρματος, διαφορετικές γλώσσες και άλλες θρησκείες. Αλλά απομισχωμένης της ουσίας, τουτέστιν στερούμενου του γεγονότος ότι οι παραδόσεις μας συνθλίβονται κάτω από το κοσμοπολίτικο φιλελεύθερο καπιταλιστικό σύστημα και τις κοινωνικο-πολιτιστικές αλλαγές που συνοδεύονται από αυτό.
Από την άλλη, στην αριστερή πλευρά του πολιτικού φάσματος αυτή η πολιτιστική πτυχή συχνά λείπει εντελώς. Τα αριστερά κόμματα τολμούν τουλάχιστον να θέσουν ερωτήματα σχετικά με την οικονομική φύση του συστήματος και τις αντικοινωνικές συνέπειές του, αν και ακόμη και αυτό έχει γίνει όλο και λιγότερο τα τελευταία είκοσι έως τριάντα χρόνια. Ωστόσο, η σύνδεση της ταυτότητας του πολιτισμού και της κοινωνίας του ατόμου συχνά αγνοείται εντελώς. Ακόμη και η απλή υποβολή ερωτήσεων σχετικά με τις παραδοσιακές αξίες, τα ηθικά ζητήματα και την εθνική κυριαρχία των χωρών θεωρείται απαράδεκτη, απλώς και μόνο επειδή αυτά είναι θέματα που έχουν χαρακτηριστεί ως «δεξιά».
Αυτό το είδος άκαμπτης διαίρεσης των θεμάτων δεν υπάρχει σε μεγάλο μέρος του κόσμου. Ως παράδειγμα, οι Κουβανοί υποστηρικτές του Κάστρο είναι συνήθως εξαιρετικά πατριώτες. Οι Κινέζοι κομμουνιστές έχουν ισχυρές παραδοσιακές αξίες και σεβασμό για τις κομφουκιανές και βουδιστικές παραδόσεις της χώρας τους, και η συντηρητική μουσουλμανική πολιτική, για παράδειγμα, στην Μαλαισία έχει συχνά οικονομικές ατζέντες που είναι πιο αριστερές από αυτές που μπορούμε να βρούμε στον μέσο ευρωπαίο σοσιαλδημοκράτη. Η επίμονη προσκόλληση, ιδιαίτερα στην Ελλάδα και στην ήπειρό μας, σε ένα άκαμπτο μοτίβο σκέψης αριστεράς-δεξιάς, το οποίο χρονολογείται από τον 18ο αιώνα, είναι επιζήμιο για την ικανότητά μας να ονομάζουμε σωστά τα προβλήματα στην κοινωνία και να διατυπώνουμε λύσεις.
Τα παραδείγματα που αναφέρθηκαν είναι φυσικά μόνο παραδείγματα. Δεν επιχειρηματολογούμε υπέρ της αντιγραφής συστημάτων, σαν να ήταν σχέδια για την ελληνική κοινωνία. Το θέμα είναι ότι είναι δυνατόν να δοθεί μια διπλή μάχη, ήτοι να αναμετρηθούμε με «δεξιές» έννοιες όπως η φιλελεύθερη ελεύθερη αγορά, η λιτότητα, η εμμονή με τις ιδιωτικοποιήσεις και τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στο εξωτερικό, καθώς και τα «αριστερά» δόγματα όπως η εξάλειψη της θρησκείας από την δημόσια ζωή, η καταπάτηση της ιδεολογίας του φύλου, την υπερβολική προσοχή στις ταυτότητες των ΛΟΑΤ και την ιδέα της «παγκόσμιας ιθαγένειας» χωρίς ρίζες και χωρίς καμία παραδοσιακή ή εθνική βάση. Από την άλλη πλευρά, αυτό που γνωρίζουμε ως δεξιά σήμερα πολύ συχνά έχει και μια «προοδευτική» φιλελεύθερη ατζέντα, όπως η αντίθεσή της στην παραδοσιακή ταυτότητα και την οργανωμένη θρησκεία. Από την άλλη, η ιδέα κάποιου είδους «ανώτερου δυτικού μοντέλου», το οποίο πρέπει να διαδοθεί στον υπόλοιπο κόσμο ακόμη και ενάντια στην δική τους βούληση, είναι τώρα επίσης έντονα παρούσα στην αριστερά.
Στην πραγματικότητα, αυτή η δυνατότητα της διπλής μάχης θα πρέπει να είναι προφανής στον εθνικο-πατριωτικό χώρο, καθώς είναι πασιφανές ότι αυτά τα λεγόμενα «δεξιά» και «αριστερά» θέματα έχουν ήδη συνδυαστεί και προωθηθεί από τους προπαγανδιστές του φιλελεύθερου καπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης.
Από τον εθνικο-πατριωτικό χώρο πρέπει να δοθεί μια απάντηση που να υπερβαίνει την παλιά διχοτόμηση αριστεράς-δεξιάς. Ως παράδειγμα, το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι ο ίδιος ο λαθρομετανάστης, αλλά το σύστημα που έχει μετατρέψει την μετανάστευση σε επιχείρηση δισεκατομμυρίων δολαρίων και δούρειο ίππο εκπόρθησης της Ευρώπης από ασύμβατους πολιτισμούς. Και το πρόβλημα δεν έγκειται στον λευκό ετεροφυλόφιλο Έλληνα πολίτη που αντιδρά, αλλά στο σύστημα που του στερεί την εργασιακή του ασφάλεια, τα ιατροφαρμακευτικά και συνταξιοδοτικά του δικαιώματα, την θεμελιώδη προσωπική του ασφάλεια και την εθνική του υπερηφάνεια και ταυτότητα. Οι προκαταλήψεις που υπάρχουν τόσο στην αριστερά όσο και στη δεξιά εμποδίζουν μια θεμελιώδη λύση στα προβλήματα της κοινωνίας. Θα πρέπει να είναι δυνατόν να συνδυαστεί η κοινωνική δικαιοσύνη και η ανθρώπινη οικονομία και αξιοπρέπεια με την διατήρηση και την προστασία των παραδοσιακών αξιών και της εθνικής κυριαρχίας κάθε χώρας.
Ζούμε σε έναν κόσμο εξαιρετικά γρήγορων αλλαγών. Η δομή της παγκόσμιας πολιτικής που εγκαθιδρύθηκε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου αποσυντίθεται.
Αντί για ένα μονοπολικό μοντέλο που κυβερνάται από τις ΗΠΑ και υποστηρίζεται από το ΝΑΤΟ, έχει προκύψει μια πολυπολική τάξη, ένας κόσμος στον οποίο κάθε πολιτισμός έχει την ευκαιρία να αναπτυχθεί σύμφωνα με την δική του ταυτότητα και τους δικούς του κανόνες και αξίες.
Οι χώρες της Ευρώπης έχουν τώρα την ευκαιρία να κάνουν ακριβώς αυτό, ήτοι να επαναφέρουν την κυρίαρχη ταυτότητά τους στο προσκήνιο και να ξεφύγουν από το ξεριζωμένο όραμα της κοινωνίας που μας επιβάλλει η νεοφιλελεύθερη ελίτ που δολοφονεί παιδιά στην Γάζα, ενώ την ίδια στιγμή συνεδριάζει στο Νταβός για να σώσει τον πλανήτη. Αυτή η καπιταλιστική καταναλωτική κοινωνία και ο κοσμοπολίτικος ατομικισμός δεν είναι ο πολιτισμός μας. Είναι μια δομή που επιβάλλεται από πάνω, μια δομή που μπορεί και πρέπει να γκρεμιστεί.
Η κύρια αντίφαση στο διεθνές πολιτικό επίπεδο είναι μεταξύ του αμερικανο-ιμπεριαλισμού, που σήμερα μας εμφανίζεται με την σήμανση της παγκοσμιοποίησης, και του υπόλοιπου κόσμου που έχει ως μοντέλο μια πολυπολική τάξη. Αυτός ο αγώνας υπερβαίνει την ξεπερασμένη αντίφαση στην οποία το πολιτικό μας σύστημα εξακολουθεί να είναι κολλημένο, διαιωνίζοντας και καλύπτοντας ούτως τα ανομήματα δεκαετιών της αυτοαποκαλούμενης δεξιάς και αριστεράς στο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.
του Γεωργίου Λιναρδή
