Η Κεφαλονιά είναι ένα νησί που έχει ενσωματώνει στην καθημερινότητα της πολλούς και διαφορετικούς πολιτισμούς. Αυτό είναι ιδιαίτερα φανερό και από τα ήθη και έθιμα που πολλά από αυτά τα διατηρεί αναλλοίωτα ακόμα και σήμερα…
Το δωδεκαήμερο Χριστουγέννων – Θεοφανείων
Οι νοικοκυρές για τα Χριστούγεννα φτιάχνουν το Χριστόψωμο, το οποίο διακοσμούν με το σχήμα του Σταυρού και το στολίζουν με αμύγδαλα και καρύδια. Τον παλιό καιρό αφού κάθε μέλος της οικογένειας έκοβε ένα κομμάτι, το υπόλοιπο το πήγαιναν στον στάβλο και τάιζαν τα ζώα σε ανάμνηση της ζεστασιάς που πρόσφεραν στον Χριστό στην γέννησή του.
Ο στολισμός του σπιτιού για τα Χριστούγεννα, πριν έρθει το ξενόφερτο έλατο, ήθελε τα Κεφαλλονίτικα σπίτια να στολίζονται με κλαδιά από αγριοκουμαριές και μυρτιές, ενώ πολλοί χρησιμοποιούσαν και σκίνους. Στο Αργοστόλι, οι κάτοικοι αποχαιρετούν τον παλιό χρόνο περπατώντας στον κεντρικό δρόμο της πόλης όπου οι μπάντες και χορωδίες ψάλλουν τα κάλαντα ρίχνοντας ο ένας στον άλλο αρώματα.
Ένα έθιμο που συνεχίζεται από την αρχαιότητα θέλει την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς τους Κεφαλλονίτες να ξεχύνονται στην εξοχή και να κόβουν μια ασκυνοκάρα ή αγιοβασιλίτσα (όπως την έχουν ονομάσει προς τιμή του Αγίου Βασιλείου), την οποία στην συνέχεια κρεμάνε πάνω από την πόρτα του σπιτιού για να φέρει υγεία, καλή τύχη και προστασία στο σπιτικό τους.
Την Πρωτοχρονιά σπάνε ένα ρόδι πετώντας το στο έδαφος μπροστά από την είσοδο του σπιτιού. Όσοι σπόροι ελευθερώνονται τόσος είναι και ο αριθμός των ευχών για το σπίτι και την οικογένεια. Επίσης ,την ημέρα της Πρωτοχρονιάς οι γυναίκες έφτιαχναν τηγανίτες και μαγείρευαν το χοντρό, μια λαδερή σούπα με λάδι και αλάτι που την έτρωγαν για πρωινό.
Στην Κεφαλονιά δεν υπάρχουν καλικάντζαροι αλλά παγανά, δηλαδή παράξενα πνεύματα με παιδική μορφή, τα οποία πολλοί πιστεύουν πως είναι οι ψυχές των αβάπτιστων νηπίων. Για το δωδεκαήμερο σταύρωναν τις πόρτες κάθε βράδυ και λιβανίζανε, ενώ την παραμονή των Θεοφανείων όταν περνούσε ο παπάς με τον Σταυρό και άγιαζε το σπίτι, τα πνεύματα εξαφανίζονταν.
Άλλο ένα χαρακτηριστικό είναι ότι όταν γινόταν η Βάπτιση του Ιησού στην εκκλησία και ο παπάς ράντιζε τον κόσμο, οι γυναίκες προσπαθούσαν να μαζέψουν τις πρώτες σταγόνες που θα έπεφταν για να μπορέσουν να κάνουν αρσενικά παιδιά.