Ο Burevestnik είναι ένας εξαιρετικά προηγμένος διηπειρωτικός stealth πύραυλος cruise, ο οποίος διαθέτει πρακτικά απεριόριστη στρατηγική εμβέλεια χάρη στο πυρηνικό σύστημα πρόωσης. Αυτός ο ρωσικός πύραυλος είναι μέρος μιας σειράς στρατηγικών όπλων, που περιλαμβάνει άλλα οπλικά συστήματα αιχμής όπως ο υπερ-υπερηχητικός βαλλιστικός πύραυλος Kinzhal, το υπερ-υπερηχητικό όχημα ολίσθησης Avangard, ο αντιπλοϊκός υπερ-υπερηχητικός πύραυλος Zirkon και η πυρηνοκίνητη τορπίλη Poseidon. Μέχρι στιγμής για αυτά τα οπλικά συστήματα η Δύση δεν έχει αμυντική θωράκιση ή συστήματα αναχαίτισης, ούτε καν σε επίπεδο ανάπτυξης. Και τα πέντε προαναφερθέντα ρωσικά οπλικά συστήματα έχουν αναπτυχθεί ως απάντηση σε εξωτερικούς παράγοντες, ενώ εσωτερικοί παράγοντες καθόρισαν ποιες πρωτοβουλίες έρευνας και μηχανικής της σοβιετικής εποχής διαμόρφωσαν την μεταγενέστερη στρατιωτική καινοτομία.
Ο πυρηνοκίνητος Burevestnik ταξινομείται ως πυρηνικό όπλο πρώτου χτυπήματος, γεγονός που του δίνει μια βαθιά στρατηγική ικανότητα και μια σηματοδότηση προς τους αντιπάλους της Ρωσίας ότι ο στρατηγικός αιφνιδιασμός και η καταστροφή των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης είναι μια βασική πτυχή της στάσης της ως στρατιωτική υπερδύναμη, ικανή να αναπτύξει και να εφαρμόσει τεχνολογίες που οι άλλοι δεν μπορούν.
Μέχρι στιγμής δυτικά think tanks και στρατιωτικοί αναλυτές υποδεικνύουν ιστορικά δεδομένα αποτυχημένων δοκιμών του εν λόγω πυραύλου, καθώς θεωρούν ότι η πυρηνική πρόωση δεν είναι εφικτή σε ένα περίβλημα πυραύλου cruise που περιλαμβάνει επίσης αξιόπιστο έλεγχο και βοηθητικά συστήματα για μια πιθανή πολυήμερη πτήση. Όμως θυμίζουμε ότι οι ίδιες αμφιβολίες είχαν εκφραστεί και για τα υπερ-υπερηχητικά οπλικά συστήματα της Ρωσίας, τελικά απεδείχθη ότι αυτά είναι επιχειρησιακά πλήρως λειτουργικά.
Ας αναλύσουμε όμως πιο διεξοδικά το «υπερόπλο» 9M730 Burevestnik (Θαλασσοβάτης), με το νατοϊκό όνομα αναφοράς SSC-X-9 Skyfall.
Ο Burevestnik είναι ένας υποηχητικός πύραυλος cruise, που σημαίνει ότι είναι λιγότερο ευάλωτος στα συστήματα πυραυλικής άμυνας. Οι βαλλιστικοί πύραυλοι είναι πυραυλοκίνητοι. Ακολουθούν προβλέψιμα τοξωτά μονοπάτια πτήσης έως ότου εξαντλήσουν τα καύσιμά τους και πέσουν στον επιδιωκόμενο στόχο τους. Οι πύραυλοι cruise παραμένουν προωθούμενοι καθ’ όλη την διάρκεια της πτήσης τους, γεγονός που τους καθιστά ευέλικτους και τις διαδρομές πτήσης τους απρόβλεπτες. Μπορούν να πετάξουν χαμηλά πάνω από το έδαφος για να αποφύγουν τα επίγεια συστήματα ραντάρ και μπορούν να καθοδηγηθούν χρησιμοποιώντας δορυφόρους ή υπέρυθρους ανιχνευτές. Οι πύραυλοι cruise δεν είναι καινούργιοι. Η Γερμανία ανέπτυξε τον πρώτο στον κόσμο πύραυλο cruise το 1944.
Ο Burevestnik θα φέρει πυρηνική ή συμβατική κεφαλή. Θυμίζουμε ότι τα περισσότερα κράτη που διαθέτουν στο οπλοστάσιο τους πυρηνικά όπλα έχουν αναπτύξει τέτοιους πυραύλους cruise. O Burevestnik διαφέρει στο ότι είναι πυρηνοκίνητος. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα του πυραύλου, δεδομένου ότι κανένα κράτος δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ πύραυλο με ενσωματωμένη μονάδα πυρηνικής ενέργειας. Ένα τέτοιο σύστημα προσφέρει τα πλεονεκτήματα ενός πυραύλου cruise, ήτοι ευελιξία, χαμηλό υψόμετρο και χαμηλή πιθανότητα αναχαίτισης, και προσθέτει μια διηπειρωτική ικανότητα. Οι πύραυλοι cruise που κινούνται με συμβατικά καύσιμα, όπως ο αμερικανικός Tomahawk, έχουν βεληνεκές έως και 2.500 χιλιόμετρα. Η εμβέλεια του Burevestnik είναι σχεδόν απεριόριστη. Θα μπορούσε να πετάξει για μέρες, να επιτεθεί από απροσδόκητες κατευθύνσεις, να αποφύγει τις πυραυλικές άμυνες και να παραμείνει απαρατήρητος, θεωρητικά.
Καθώς μόνο περιορισμένες πληροφορίες σχετικά με αυτό το οπλικό σύστημα είναι διαθέσιμες, εικάζουμε ότι ο Burevestnik διαθέτει έναν ενισχυτικό κινητήρα που τον ανυψώνει στον αέρα και ωθεί τον πύραυλο σε ταχύτητα πτήσης. Στην συνέχεια, ενεργοποιείται ένας μικροσκοπικός πυρηνικός αντιδραστήρας, ο οποίος τροφοδοτεί έναν ηλεκτροκινητήρα που κινεί συμπιεστή και στρόβιλο. Με αυτόν τον τρόπο ο αέρας συμπιέζεται και ωθείται έξω από τον πύραυλο για πρόωση με υποηχητική ταχύτητα. Ο πυρηνικός αντιδραστήρας επιτρέπει στον πύραυλο να φτάσει σε οποιονδήποτε στόχο στον πλανήτη και να ελιχθεί προκειμένου να αποφύγει τα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας στην πορεία του. Έχει σχεδιαστεί για να μεταφέρεται από επίγεια οχήματα ΤΕL (Transporter Erector Launcher) με διαμόρφωση 8Χ8, πιθανό είναι ο πύραυλος να μπορεί να εκτοξευτεί και από πολεμικά πλοία.
Σημειώνεται ότι η σμίκρυνση ενός πυρηνικού αντιδραστήρα σε μέγεθος που να μπορεί να τοποθετηθεί σε έναν πύραυλο cruise δεν είναι μικρό επίτευγμα. Το καύσιμο του αντιδραστήρα (μονολιθικά μπλοκ οξειδίου του ουρανίου) πρέπει να είναι διατεταγμένα έτσι ώστε να υπάρχει μια βέλτιστη ροή νετρονίων στον πυρήνα. Για έναν πύραυλο cruise που επιχειρεί σε υψόμετρο 50-100 μέτρων και ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους με μεγάλη ταχύτητα, υπάρχουν πολλές αδρανειακές δυνάμεις που επηρεάζουν τον αντιδραστήρα. Πρέπει να είναι έτσι σχεδιασμένος ώστε να χειρίζεται αυτές τις αδρανειακές δυνάμεις χωρίς σημαντική μεταβολή της ροής νετρονίων στον αντιδραστήρα ή να αντιμετωπίζει αυτές με τέτοιο τρόπο ώστε ο αντιδραστήρας να επιστρέφει φυσικά στην ομαλή του κατάσταση.
Ως αποτέλεσμα των απαράμιλλων χαρακτηριστικών του, ο stealth Burevestnik είναι αδύνατο να ανιχνευθεί από σημερινά επίγεια αντιπυραυλικά συστήματα, καθώς είναι ικανός να παρακάμπτει τα συστήματα αεράμυνας με ευκολία, προσεγγίζοντας στόχους από μια εντελώς απροσδόκητη γωνία. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να αναπτύξουν διαστημικά συστήματα ανίχνευσης και μετάδοσης πληροφοριών για τέτοιους πυραύλους και να εκσυγχρονίσουν θεμελιωδώς ολόκληρο το σύστημα αεράμυνας της Βόρειας Αμερικής και πιθανότατα των μελών του ΝΑΤΟ που θα κινδύνευαν από ένα τέτοιο οπλικό σύστημα. Πρόκειται για κολοσσιαίες δαπάνες και είναι κατανοητό ότι αυτές οι δαπάνες υπερβαίνουν σημαντικά τις επενδύσεις που απαιτούνται για την ανάπτυξη των πυραύλων Burevestnik από την Ρωσία.
Συμπεράσματα:
Ο πύραυλος Burevestnik όπως και τα άλλα οπλικά συστήματα αιχμής σχεδιάστηκαν για να διασφαλίσουν ότι η Ρωσία διαθέτει εξασφαλισμένη ικανότητα αντιποίνων εναντίον των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Τα νέα όπλα παρέχουν πολλές επιλογές για πυρηνική κλιμάκωση σε καιρό πολέμου και ενσωματώνουν ένα διπλωματικό όχημα εξαναγκασμού εν καιρώ ειρήνης. Κατά συνέπεια, τα νέα συστήματα παρέχουν στην Μόσχα ένα αυξημένο φάσμα επιλογών στην κλίμακα κλιμάκωσης σε οποιαδήποτε κρίση, ακόμη και σε πολεμικές συγκρούσεις. Εκτός από αυτά τα πιο εξωτικά συστήματα, η Ρωσία ολοκληρώνει έναν κύκλο εκσυγχρονισμού ολόκληρου του πυρηνικού της οπλοστασίου. Σε συνδυασμό, τα εκσυγχρονισμένα και εξωτικά συστήματα διευκολύνουν την επιδίωξη πολιτικών ή στρατιωτικών στόχων, αποτρέποντας παράλληλα μια πολεμική απάντηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Τα οπλικά συστήματα αιχμής (Burevestnik, Kinzhal, Avangard, Zirkon, Poseidon) μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για πυρηνική σηματοδότηση σε μια κρίση. Με την σχεδόν ανεξάντλητη πηγή ισχύος του, ο πυρηνοκίνητος, πυρηνικά οπλισμένος Burevestnik θα έχει την ικανότητα να περιφέρεται πάνω και γύρω από στόχους στην Δυτική Ευρώπη ή τις ΗΠΑ. Το υποβρύχιο drone Poseidon θα μπορούσε να βρίσκεται σε αναμονή μέσα ή κοντά σε ένα μεγάλο λιμάνι των ΗΠΑ ή των συμμάχων τους. Μετά τον εντοπισμό τους ή μετά την ανακοίνωση της παρουσίας τους από την Ρωσία, αυτά τα συστήματα θα μπορούσαν να παρέχουν μια απτή και άμεση υπενθύμιση των κινδύνων κλιμάκωσης.
Μπορεί επίσης να θολώσουν τα όρια μεταξύ κρίσης και πολέμου, καθώς οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα συζητούσαν εάν η επίθεση σε ένα σύστημα περιπλάνησης συνιστούσε πράξη πολέμου. Επιπλέον, δεδομένου ότι αρκετά από αυτά τα συστήματα είναι διπλής ικανότητας (συμβατικά ή πυρηνικά), η ανάπτυξή τους ακόμη και σε συμβατικές συγκρούσεις θα μπορούσε να συμβάλει στην αβεβαιότητα και τις αντιλήψεις για τους κινδύνους πυρηνικής κλιμάκωσης.
Επίσης η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιεί αυτά τα νέα συστήματα ως μέσο γεωπολιτικής στάσης. Οι αναλυτές πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να είναι το πιο σημαντικό γεωπολιτικό κίνητρο για αυτά τα συστήματα, αφού διασφαλίζεται ότι η Ρωσία είναι μια μεγάλη δύναμη στην παγκόσμια σκηνή.
του Γεωργίου Λιναρδή
