Εδώ και αρκετές ημέρες, ο κόσμος κοιτάζει για άλλη μια φορά με ανησυχία την καυκάσια περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, το όνομα που δόθηκε σε αυτή την περιοχή από εποχής Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Ο διαφιλονικούμενος θύλακας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ βρίσκεται στην καρδιά του σιιτικού Αζερμπαϊτζάν, μόλις 50 χιλιόμετρα από τα σύνορα με την χριστιανική Αρμενία. Η Αρμενία διεκδικούσε την περιοχή ακόμη και πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των 150.000 κατοίκων είναι χριστιανοί Αρμένιοι
(περίπου 100.000).
Στον τριετή πόλεμο μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ, ένας πόλεμος που στοίχισε την ζωή σε περίπου 30.000 ανθρώπους, επικράτησε η Αρμενία η οποία ενθυλάκωσε το Αρτσάχ (Ναγκόρνο-Καραμπάχ) και υπέγραψε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με το Αζερμπαϊτζάν με την μεσολάβηση της Μόσχας. Παρά τα συνοριακά επεισόδια, η κατάπαυση του πυρός του 1994 διατηρήθηκε έως τον Σεπτέμβριο του 2020 που ξανάρχισαν οι μάχες.
Στις 12 Σεπτεμβρίου 2020 οι Αζέροι εισέβαλαν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στον διαρκείας έξι εβδομάδων πόλεμο που ακολούθησε, με την υποστήριξη της Τουρκίας και του Ισραήλ, το Αζερμπαϊτζάν διεξήγαγε μια ταχεία στρατιωτική εκστρατεία. Οι Αρμένιοι προέβαλαν ηρωική αντίσταση, αλλά η στρατιωτικοπολιτική ηγεσία της χώρας ήταν κατάφωρα ανίκανη. Για παράδειγμα, η Πολεμική Αεροπορία δεν πέταξε ποτέ και δεν χρησιμοποιήθηκαν οι ρωσικοί πύραυλοι Iskander που υπήρχαν στο αρμενικό οπλοστάσιο.
Ο στρατιωτικός σχεδιασμός και οι προετοιμασίες για την άμυνα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ ήταν επίσης μια αποτυχία. Το Αζερμπαϊτζάν δεν είχε καμία δυσκολία να καταστρέψει όλες τις στρατιωτικές υποδομές στον αρμενικό θύλακα. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν διεξήγαγε τις πιο δύσκολες διαπραγματεύσεις με τους ηγέτες του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, με αποτέλεσμα να σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Η εκεχειρία έσωσε τους 30.000 περικυκλωμένους άνδρες του αρμενικού στρατού που αλλιώς θα ήταν καταδικασμένοι σε ανελέητο αφανισμό από τους Αζέρους.
Η κατάπαυση του πυρός στις 10 Νοεμβρίου αντικατόπτρισε μια ταπεινωτική ήττα για τον φιλοδυτικό πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν, ο οποίος εκλέχτηκε το 2018 μετά από μαζικές διαμαρτυρίες εναντίον του ρωσόφιλου πρωθυπουργού Σερζ Σαρκισιάν. Ο Πασινιάν και οι ρωσόφοβοι εκλεκτοί του των ιδρυμάτων του Σόρος, από το 2018 που ήρθαν στην εξουσία σταμάτησαν κάθε συνεργασία με την Ρωσία και απομάκρυναν από τον αρμενικό στρατό και τις δυνάμεις ασφαλείας όλα τα υποτιθέμενα «φιλορωσικά» στοιχεία, ενώ ο Πασινιάν αρνήθηκε όταν άρχισε η επίθεση των Αζέρων να ζητήσει την βοήθεια της Μόσχας, περιμένοντας συμπαράσταση από την Δύση η οποία δεν ήρθε ποτέ.
Η συμφωνία της 9ης Νοεμβρίου 2020 για κατάπαυση του πυρός που υπέγραψαν ο Πούτιν, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Αλίγιεφ και ο Πασινιάν περιελάμβανε την ανάπτυξη ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων στην ζώνη των συγκρούσεων. Οι αρμενικές ένοπλες δυνάμεις έπρεπε να αποσυρθούν με την ίδια συμφωνία. Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα παρέμενε συνδεδεμένο με την Αρμενία δια ξηράς μέσω του λεγόμενου διαδρόμου Lachin, ο οποίος θα φυλασσόταν από ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις. Με συμφωνία κυρίων, η συζήτηση για το καθεστώς του Ναγκόρνο-Καραμπάχ εντός του Αζερμπαϊτζάν αναβλήθηκε για μεταγενέστερη ημερομηνία.
Μετά την συμφωνία ο Πασινιάν συνέχισε την φιλοδυτική του πολιτική. Συναντήθηκε με τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν και τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ στην Πράγα τον Οκτώβριο του περασμένου έτους. Μαζί τους ήταν και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Οι τέσσερεις τους υιοθέτησαν μια τετρασέλιδη δήλωση στην οποία η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν «αναγνωρίζουν η μία την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της άλλης». Αυτή η φράση ήταν που έθεσε την τριμερή δήλωση μεταξύ Ρωσίας, Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν της 9ης Νοεμβρίου 2020 στο παρελθόν.
Επιπλέον, σύμφωνα με την συμφωνία της Πράγας, θα έπρεπε να αποσταλεί κάποιο είδος μη στρατιωτικής αποστολής της ΕΕ στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ως αντίβαρο στην Ρωσική ειρηνευτική δύναμη, με απώτερο σκοπό να «αραιωθεί» η παρουσία της Μόσχας στην περιοχή. Η συμφωνία της Πράγας σημαίνει ότι το Ναγκόρνο-Καραμπάχ γίνεται άνευ όρων έδαφος του Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένου του διαδρόμου Lachin, και το καθεστώς των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων στον θύλακα και στον διάδρομο είναι άνευ ουσιαστικής αποστολής.
Ο δυτικόφιλος Πασινιάν τα έδωσε όλα στην Πράγα: Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, την Αρμενία και πούλησε την Ρωσία. Αυτή ήταν η απόφαση του Αρμένιου πρωθυπουργού που ψήφισε ο αρμενικός λαός. Στις αρχές του 2023, ο Πασινιάν ακύρωσε τις από καιρό προγραμματισμένες στρατιωτικές ασκήσεις του CSTO (Collective Security Treaty Organization) στο έδαφος της Αρμενίας. Θυμίζουμε ότι η CSTO είναι μια ευρασιατική αμυντική συμμαχία μετα-σοβιετικών δημοκρατιών.
Για να βεβαιωθεί για την νέα πραγματικότητα, ο Πούτιν κάλεσε τον Αλίγιεφ και τον Πασινιάν στην Μόσχα.
Ο Πασινιάν σε αυτή την συνάντηση δήλωσε ότι «η Δημοκρατία της Αρμενίας αναγνωρίζει την εδαφική ακεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν σε 86.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα (υπενθύμιση: στην έκταση αυτή συμπεριλαμβάνεται ο θύλακας Ναγκόρνο-Καραμπάχ). Ταυτόχρονα, το Αζερμπαϊτζάν αναγνωρίζει το έδαφος της Δημοκρατίας της Αρμενίας σε 29.800 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το ζήτημα των δικαιωμάτων και της ασφάλειας των Αρμενίων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα πρέπει να συζητηθεί στο πλαίσιο ενός διαλόγου μεταξύ του Στεπανακέρτ και του Μπακού σε αυτή την μορφή». Το Στεπανακέρτ είναι η πρωτεύουσα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ο Πασινιάν με αυτή την δήλωση άφησε τους Αρμένιους στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ τελείως στην τύχη τους.
Το αποτέλεσμα: Την περασμένη εβδομάδα το Αζερμπαϊτζάν διεξήγαγε στρατιωτική επιχείρηση στο «έδαφός» του, ένα έδαφος που του παραχώρησε ο Πασινιάν με την συμφωνία της Πράγας, αναγκάζοντας τους Αρμένιους στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ να παραδοθούν και να διαπραγματευτούν. Ο δυτικόφιλος Πασινιάν δεν ενδιαφέρθηκε για να βοηθήσει τους συμπατριώτες του. Ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις περισυνέλλεξαν Αρμένιους πρόσφυγες, τους διέσωσαν και τους παρείχαν τρόφιμα και ιατρική βοήθεια σε όσους είχαν ανάγκη. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ δεν έκαναν απολύτως τίποτε για να βοηθήσουν την Αρμενία, το μόνο που έκαναν είναι να διασπείρουν ρωσοφοβικές πολιτικές με τα γνωστά φληναφήματα περί «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και «προστασίας των μειονοτήτων».
Η Ρωσία με τον τρόπο της «εκδικήθηκε» την δυτικής έμπνευσης «colour revolution» που έφερε στην πρωθυπουργία της Αρμενίας τον Πασινιάν, μπορούμε μετά παρρησίας να βεβαιώσουμε ότι αυτού του τύπου «επαναστάσεις»
(βλ. Γεωργία, Ουκρανία) που έχουν ως στόχο να προωθήσουν τα αμερικανο-ιμπεριαλιστικά συμφέροντα οδηγούν αναπόφευκτα σε απώλειες εδαφών και πολιτικό χάος σε εκείνες τις χώρες και λαούς που επιτρέπουν την εκκόλαψή τους.
Δυστυχώς, οι γηγενείς Αρμένιοι ήδη απομακρύνονται μαζικά από το Αρτσάχ, μια χαμένη πλέον πατρίδα για τους Αρμένιους. Ο αρμενικός λαός πλήρωσε με βαρύ τίμημα τις επιλογές της δυτικόφιλης ηγεσίας του.
του Γεωργίου Λιναρδή
