Οι Έλληνες δεύτερης γενιάς, όπως συνήθως χαρακτηρίζονται τα παιδιά των Ελλήνων ομογενών, απολαμβάνουν και παράλληλα αντιμετωπίζουν συχνά ένα μοναδικό σύνολο πλεονεκτημάτων και προκλήσεων, επομένως είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι εμπειρίες και οι ταυτότητες των ατόμων δεύτερης γενιάς μπορεί να ποικίλουν ευρέως και να επηρεάζονται από μια σειρά αρκετών παραγόντων.
Οι Έλληνες δεύτερης γενιάς έχουν συχνά ένα μοναδικό πολιτιστικό υπόβαθρο, μεγαλώνοντας σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον που συνδυάζει στοιχεία τόσο της ελληνικής όσο και της κουλτούρας της χώρας υποδοχής. Το επίπεδο σύνδεσης τους με τις ελληνικές παραδόσεις, τη γλωσσική επάρκεια και τις πολιτιστικές πρακτικές μπορεί να ποικίλει ανάλογα με πολλούς παράγοντες, όπως η έκταση της έκθεσης τους στον ελληνικό πολιτισμό, το επίπεδο συμμετοχής στην ελληνική κοινότητα και οι προσπάθειες της οικογένειάς τους να διατηρήσουν την ελληνική κληρονομιά.
Αρκετοί Έλληνες δεύτερης γενιάς μπορεί να έχουν μια ισχυρή αίσθηση της ελληνικής ταυτότητας και να ασχολούνται ενεργά με τον ελληνικό πολιτισμό, τη γλώσσα και τις παραδόσεις. Αυτή η ομάδα συμμετέχει ενεργά σε εκδηλώσεις της ελληνικής κοινότητας στο εξωτερικό, διατηρεί στενούς δεσμούς με τους συγγενείς τους στην Ελλάδα και εκφράζει συχνά ένα αίσθημα υπερηφάνειας για την ελληνική κληρονομιά της. Προφανώς άλλοι Έλληνες δεύτερης γενιάς μπορεί να έχουν μια πιο αμφίθυμη και απόμακρη σχέση με την ελληνική τους ταυτότητα. Γενικότερα για όλους του Έλληνες δεύτερης γενιάς επιδρούν καταλυτικά παράγοντες όπως η ανατροφή τους, η έκθεση τους στον ελληνικό πολιτισμό και οι ατομικές τους εμπειρίες που τελικά να διαμορφώνουν την σύνδεση τους με την κληρονομιά της Μητέρας Πατρίδας Ελλάδας.
Ειδικότερα για ορισμένους Έλληνες δεύτερης γενιάς, η ελληνική τους ταυτότητα μπορεί να είναι βαθιά ριζωμένη και καλλιεργημένη από τις οικογένειες τους των ελλήνων της πρώτης γενιάς. Μπορεί να έχουν μεγαλώσει μιλώντας ελληνικά στο σπίτι, ακόμη και παρακολουθώντας τις λειτουργίες της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και γιορτάζοντας τις ελληνικές γιορτές και παραδόσεις, όπως συχνά συμβαίνει στις ΗΠΑ. Αυτά τα άτομα έχουν συχνά μια ισχυρή αίσθηση υπερηφάνειας για την ελληνική κληρονομιά τους και αναζητούν ενεργά ευκαιρίες να συνδεθούν με τις ελληνικές πολιτιστικές τους ρίζες. Συνήθως εντάσσονται σε ελληνικές οργανώσεις του εξωτερικού, συμμετέχουν σε ομάδες ελληνικών χορών και σε μαθήματα ελληνικής γλώσσας καθώς επίσης και συμβάλλουν οικονομικά σε οργανώσεις της ομογένειας για να ενισχύσουν τους δεσμούς τους με την Ελλάδα.
Από την άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος, ορισμένοι Έλληνες δεύτερης γενιάς μπορεί να αισθάνονται μια αίσθηση αποστασιοποίησης από την ελληνική τους ταυτότητα. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως το να μεγαλώνουν σε ένα κυρίως μη ελληνικό περιβάλλον, την περιορισμένη έκθεση στον ελληνικό πολιτισμό ή την έλλειψη ενδιαφέροντος για την κληρονομιά τους. Μπορεί να μην δίνουν προτεραιότητα στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, στην ενασχόληση με τις ελληνικές παραδόσεις ή στην διατήρηση στενών δεσμών με τους συγγενείς τους στην Ελλάδα. Επεξηγηματικά η ταυτότητα τους επηρεάζεται περισσότερο από τον πολιτισμό της χώρας στην οποία μεγάλωσαν, οδηγώντας τους να ταυτίζονται κυρίως με τα ήθη και έθιμα της χώρας που γεννήθηκαν και όχι με την ελληνική εθνική τους καταγωγή.
Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι υπάρχει ένα ευρύ φάσμα εμπειριών και προοπτικών μεταξύ των Ελλήνων δεύτερης γενιάς. Δηλαδή κάποιοι μπορεί να έχουν μια μικτή αίσθηση ταυτότητας, αγκαλιάζοντας τόσο την ελληνική κληρονομιά τους όσο και τον πολιτισμό της χώρας στην οποία γεννήθηκαν και ζουν. Έτσι μπορούν να πλοηγηθούν μεταξύ διαφορετικών πολιτιστικών πλαισίων, συνδυάζοντας στοιχεία και από τους δύο κόσμους ενώ άλλοι μπορεί να βιώσουν εσωτερικές συγκρούσεις ή αγώνες για να συμφιλιώσουν την ελληνική τους ταυτότητα με τις γύρω κοινωνικέ, οικονομικές και πολιτιστικές επιρροές τους που φέρουν και τα αντίστοιχε πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Σε αυτό το πνεύμα ακολουθούν ορισμένα πιθανά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν:
Πλεονεκτήματα:
1. Καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα
Ανάλογα με τη χώρα στην οποία διαμένουν, οι Έλληνες δεύτερης γενιάς μπορεί να έχουν πρόσβαση σε ένα πιο προηγμένο και πιο καλά εδραιωμένο εκπαιδευτικό σύστημα σε σύγκριση με αυτό που μπορεί να είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα. Αυτό μπορεί να τους προσφέρει βελτιωμένες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, καλύτερους πόρους και ένα ευρύτερο φάσμα ακαδημαϊκών και εξωσχολικών επιλογών. Μπορεί να συμβάλει στην πνευματική τους ανάπτυξη και να αυξήσει τις προοπτικές τους για τριτοβάθμια εκπαίδευση και επαγγελματική επιτυχία.
2. Καλύτερο σύστημα φορολογικών και συνταξιοδοτικών προγραμμάτων
Ορισμένες χώρες ενδέχεται να έχουν πιο ισχυρά συστήματα φορολογίας και συνταξιοδοτικών προγραμμάτων σε σύγκριση με την Ελλάδα. Οι Έλληνες δεύτερης γενιάς μπορούν να απολαύσουν πλεονεκτήματα όπως χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, καλύτερες παροχές κοινωνικής ασφάλισης και πιο ολοκληρωμένες επιλογές συνταξιοδοτικής αποταμίευσης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη οικονομική σταθερότητα και ασφάλεια καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, εξασφαλίζοντας υψηλότερη ποιότητα ζωής κατά τη συνταξιοδότηση.
3. Πολιτιστικός πλούτος
Μεγαλώνοντας σε ένα διαφορετικό πολιτισμικό περιβάλλον, οι Έλληνες δεύτερης γενιάς έχουν την ευκαιρία να αγκαλιάσουν τόσο τον ελληνικό πολιτισμό όσο και τον πολιτισμό της χώρας υποδοχής τους. Αυτή η έκθεση μπορεί να οδηγήσει σε μια ευρύτερη κοσμοθεωρία, αυξημένη πολιτιστική κατανόηση και την ικανότητα αποτελεσματικής πλοήγησης σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι σκληρότεροι νόμοι στο εξωτερικό για την πολιτιστική συμπεριφορά που κάνουν όλους του Έλληνες όλων των γενιών να συμπεριφέρονται πιο υπεύθυνα από στην πατρίδα τους Ελλάδα.
4. Ομιλία πολλών γλωσσών
Πολλοί Έλληνες δεύτερης γενιάς είναι τουλάχιστον δίγλωσσοι, δηλαδή γνώστες τόσο της ελληνικής όσο και της γλώσσας που ομιλείται στη χώρα που γεννήθηκαν. Αυτό το γλωσσικό πλεονέκτημα μπορεί να ενισχύσει τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές προοπτικές τους και να διευκολύνει την επικοινωνία με τα μέλη της εκτεταμένης οικογένειας τους.
5. Διευρυμένα επαγγελματικά δίκτυα
Η συμμετοχή στην ελληνική διασπορά παρέχει πρόσβαση σε ένα τεράστιο δίκτυο ελλήνων ομογενών και επαγγελματιών σε διάφορους τομείς. Αυτό το δίκτυο μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες για καθοδήγηση, επαγγελματικό προσανατολισμό και επιχειρηματικές συνδέσεις, δημιουργώντας μια υποστηρικτική κοινότητα που υπερβαίνει τα σύνορα.
Μειονεκτήματα ή προβλήματα:
1. Δυσκολίες κοινωνικής προσαρμογής
Οι Έλληνες δεύτερης γενιάς μπορεί να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της εξισορρόπησης της ελληνικής κληρονομιάς τους με τον πολιτισμό της χώρας υποδοχής τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια συναισθηματική σύγκρουση πολιτισμικής ταυτότητας, σύγχυσης ή αίσθησης ότι δεν ανήκουν πλήρως σε κανέναν από τους δύο πολιτισμούς.
2. Διατήρηση ομιλίας της ελληνικής γλώσσας
Ενώ η δυνατότητα ομιλίας πολλών γλωσσών είναι ένα πλεονέκτημα, ορισμένοι Έλληνες δεύτερης γενιάς μπορεί να δυσκολευτούν να διατηρήσουν την ευχέρεια στα ελληνικά εάν επικοινωνούν κυρίως στη γλώσσα της χώρας που γεννήθηκαν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολίες στη σύνδεση με συγγενείς, στην ενασχόληση με την ελληνική λογοτεχνία ή στην πλήρη συμμετοχή σε ελληνικά πολιτιστικά δρώμενα.
3. Πίεση αφομοίωσης
Η πίεση για αφομοίωση στην κουλτούρα της χώρας που γεννήθηκαν μπορεί να δημιουργήσει ένα δίλημμα για τους Έλληνες δεύτερης γενιάς. Μπορεί να αισθάνονται την ανάγκη να συμμορφωθούν με τις κοινωνικές προσδοκίες, με πιθανό αποτέλεσμα την απώλεια ορισμένων πτυχών της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς τους.
Συμπεράσματα
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτά τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και να επηρεάζονται από παράγοντες όπως το ισχύων πολιτιστικό πλαίσιο, η δυναμική της οικογένειας τους για την διατήρηση της ελληνικής τους ταυτότητας και οι εκάστοτε προσωπικές εμπειρίες. Αδιαμφησβήτητα οι Έλληνες δεύτερης γενιάς περιηγούνται σε έναν μοναδικό πολιτιστικό χώρο και οι εμπειρίες τους μπορεί να είναι ποικίλες και πολύπλοκες.
Τελικώς η σχέση που έχουν οι Έλληνες δεύτερης γενιάς με την ελληνική τους ταυτότητα είναι ιδιαίτερα ατομική και μπορεί να ποικίλει σε ένα πολύ μεγάλο φάσμα πεποιθήσεων, συναισθημάτων και εμπειριών.
Όμως είτε αγκαλιάζουν ενεργά την ελληνική κληρονομιά τους είτε αισθάνονται πιο απομακρυσμένοι από αυτήν, όλοι οι Έλληνες δεύτερης γενιάς συμβάλλουν με τον τρόπο τους στην επιρροή του ελληνισμού σε όλη την υφήλιο.
του Θεοδώρου Κωστή
