Στις στρατιωτικές επιχειρήσεις η λήψη κρίσιμων αποφάσεων παίζει καθοριστικό ρόλο στον καθορισμό της συνολικής έκβασης μιας εκστρατείας. Ιδιαίτερα για τους Αξιωματικούς Στρατιωτικών Πληροφοριών (Military Intelligence Officers) αλλά και γενικότερα για όλους τους Αξιωματικούς Πεδίου (Field Grade Commanders),
η κατανόηση και η γνώση της Τακτικής Διαδικασίας Λήψης Αποφάσεων (Tactical Decision-Making Process – TDMP) δεν είναι μόνο μια απαίτηση αλλά μια κρίσιμη ικανότητα που θα ενισχύσει τις πιθανότητες επιτυχίας στο πεδίο της μάχης.
Σε αυτό το άρθρο, στο πρώτο μέρος εμβαθύνουμε στην TDMP με την διερεύνηση των βασικών βημάτων και μεθοδολογιών της και επισημαίνοντας τη σημασία της για την ενίσχυση της επιτυχίας της αποστολής. Στο δεύτερο μέρος εξετάζουμε τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε μια πιο ολιστική άποψη που συμπεριλαμβάνει τις τακτικές, επιχειρησιακές και στρατηγικές πτυχές και στο υπόλοιπο μέρος προσπαθούμε να εξηγήσουμε την εξέλιξη της στρατιωτικής λήψης αποφάσεων που είναι η διαδικασία decision-centric με την επέκταση της στον πόλεμο ψηφίδων (mosaic warfare).
1. The Foundation: Battle Command
Η TDMP χρησιμοποιείται στην Διοίκηση Μάχης, την οποία ο στρατός θεωρεί τόσο ως επιστήμη όσο και ως τέχνη. Ειδικότερα η TDMP είναι στενά συνδεδεμένη με την έννοια του Command & Control. Αναλυτικά η Διοίκηση (Command) περιλαμβάνει την οπτικοποίηση του μέλλοντος, την λήψη αποφάσεων και τον τρόπο διεξαγωγής της ηγεσίας, ενώ ο Έλεγχος (Control) εστιάζει στις υπολογιστικές απαιτήσεις, στην εφαρμογή μέσων για την εκπλήρωση της πρόθεσης του διοικητή και στην παρακολούθηση της κατάστασης των επιχειρήσεων.
1.1 Τα κρίσιμα βήματα του TDMP
Η TDMP περιλαμβάνει έξι γενικά βήματα που παρέχουν μια δομημένη προσέγγιση στη λήψη αποφάσεων.
Είναι ζωτικής σημασίας να αναγνωρίσουμε ότι όλες οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων περιστρέφονται γύρω από τον κύκλο λήψης αποφάσεων, όπου η συλλογή πληροφοριών οδηγεί στο στάδιο του σχεδιασμού, με απώτερο αποτέλεσμα την απόφαση και την εκτέλεση.
Η TDMP, ειδικά σχεδιασμένη για τον στρατό, περιλαμβάνει τέσσερα βασικά βήματα:
1.1.1 Ανάλυση αποστολής: Το πρώτο βήμα ξεκινά με την κατανόηση της αποστολής και των προθέσεων των διοικητών ανώτερων κλιμακίων. Περιλαμβάνει την ανασκόπηση της περιοχής των επιχειρήσεων, την ανάλυση της έννοιας της επιχείρησης από την τάξη των ανώτερων αρχηγείων και τον εντοπισμό καθορισμένων και υπονοούμενων καθηκόντων από την τάξη των ανώτερων αρχηγείων.
1.1.2 Ανάπτυξη Πορείας Δράσης (Course of Action Development – COAD): Αφού λάβει την καθοδήγηση του διοικητή, το επιτελείο με επικεφαλής τον Αξιωματικό Αποστολής ΧΟ (Executive Officer) αναπτύσσει διάφορες πορείες δράσης για την επίτευξη της αποστολής. Κάθε πορεία δράσης (Course Of Action – COA) πρέπει να πληροί δοκιμές καταλληλότητας, σκοπιμότητας, αποδοχής, διακριτικότητας και πληρότητας.
1.1.3 Ανάλυση και σύγκριση πορείας δράσης: Αυτή η φάση περιλαμβάνει στρατιωτικά παίγνια κάθε εφικτής COA ενάντια σε εφικτές εχθρικές COA, αξιολόγηση κινδύνων και εξισορρόπηση οφελών και πιθανών κινδύνων.
Στη συνέχεια, το προσωπικό συγκρίνει τα αποτελέσματα για να καθορίσει την πιο συμφέρουσα COA.
1.4 Απόφαση και εκτέλεση: Ο διοικητής, αφού αναλύσει όλες τις COA, επιλέγει αυτές που ευθυγραμμίζονται καλύτερα με την αποστολή και την πρόθεση. Στη συνέχεια εκτελείται η αποκεντρωμένη εκτέλεση της αποστολής, δίνοντας στους υφισταμένους τα απαραίτητα στοιχεία και την κατάλληλη εξουσία για να ολοκληρώσουν τα καθήκοντα τους.
1.2 Μεθοδολογίες στο TDMP
Η TDMP μπορεί να αναλυθεί σε τρεις μεθοδολογίες:
1.2.1 Σκόπιμη λήψη αποφάσεων: Αυτή η μέθοδος προτιμάται πριν από τις πραγματικές εχθροπραξίες. Περιλαμβάνει ενδελεχή προγραμματισμό και εμπλοκή του προσωπικού, επιτρέποντας τη σε βάθος εξέταση διαφόρων φιλικών και εχθρικών COA.
1.2.2 Λήψη Αποφάσεων Μάχης: Χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων που επιβάλλουν περιορισμένο χρόνο λήψης απόφασης, ο διοικητής αναλαμβάνει την ηγεσία σε αυτή τη διαδικασία, προσαρμόζοντας τα σχέδια με βάση τις εκτυλισσόμενες καταστάσεις.
1.2.3 Γρήγορη λήψη αποφάσεων: Αυτή η προσέγγιση χρησιμοποιείται όταν ο χρόνος ή οι πόροι είναι περιορισμένοι. Ο διοικητής βασίζει τις αποφάσεις στην ανάλυση των παραγόντων METT-T (Mission, Enemy, Terrain & Weather, Troops & Support Available, Time Available), στην σύγκριση των COA και στην προσωπική του κρίση.
1.3 Η αξία του TDMP για τους αξιωματικούς των στρατιωτικών πληροφοριών
Η TDMP εξοπλίζει τους Αξιωματικούς Στρατιωτικών Πληροφοριών με μια δομημένη προσέγγιση στη λήψη αποφάσεων, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα της ανάλυσης και τις δεξιότητες κριτικής σκέψη.
Επεξηγηματικά η TDMP επιτρέπει την λήψη αποφάσεων τόσο για μετρήσιμες όσο και άυλες πτυχές των στρατιωτικών επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των τρόπων δράσης του εχθρού, των χρονικών περιορισμών και των διαθέσιμων πόρων.
2. Μια γενικότερη προσέγγιση στη λήψη στρατιωτικών αποφάσεων
Στον στρατιωτικές επιχειρήσεις οι ηγέτες χρησιμοποιούν διάφορους τύπους διαδικασιών λήψης αποφάσεων για να αξιολογήσουν καταστάσεις, να σχεδιάσουν στρατηγικές και να εκτελέσουν αποτελεσματικά τις επιχειρήσεις.
Μια σημαντική συμβολή σε αυτό το πεδίο τηες στρατιωτικής επιστήμης είναι ο Στρατάρχης Erwin Rommel με το βιβλίο του “Infanterie greift an”.
Πιο αναλυτικά μερικοί από τους κοινούς τύπους διαδικασιών λήψης αποφάσεων στον πόλεμο περιλαμβάνουν:
2.1 Πρόθεση Διοικητή: Αυτός ο τύπος λήψης αποφάσεων δίνει έμφαση στο γενικό στόχο ή την πρόθεση της αποστολής. Παρέχει σαφή καθοδήγηση στους υφισταμένους σχετικά με την επιθυμητή τελική κατάσταση, επιτρέποντας τους να προσαρμόζουν τις ενέργειες τους στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, ενώ παραμένουν ευθυγραμμισμένοι με την πρόθεση του διοικητή.
2.2 Ορθολογική Λήψη Αποφάσεων: Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει μια συστηματική αξιολόγηση των διαθέσιμων επιλογών, στάθμιση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων τους και την επιλογή της πιο λογικής πορείας δράσης με βάση τα γεγονότα και την ανάλυση.
2.3 Διαισθητική λήψη αποφάσεων: Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι στρατιωτικοί ηγέτες βασίζονται στην εμπειρία, την τεχνογνωσία και το ένστικτο τους για να λάβουν γρήγορες αποφάσεις χωρίς λεπτομερή ανάλυση. Αυτή η προσέγγιση χρησιμοποιείται συχνά όταν ο χρόνος είναι περιορισμένος και απαιτούνται αποφάσεις ακόμη και σε κλάσματα δευτερολέπτου.
2.4 Συνεργατική Λήψη Αποφάσεων: Σε αυτή τη διαδικασία, οι ηγέτες ενθαρρύνουν τη συμβολή και τις συνεισφορές από τους υφισταμένους τους, ενισχύοντας ένα περιβάλλον προσανατολισμένο στην ομάδα. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει διαφορετικές προοπτικές και βοηθά να διασφαλιστεί ότι οι αποφάσεις επωφελούνται από τη συλλογική γνώση και εμπειρία.
2.5 Προσαρμοστική Λήψη Αποφάσεων: Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις είναι συχνά ρευστές και απρόβλεπτες.
Η προσαρμοστική λήψη αποφάσεων περιλαμβάνει τη συνεχή αξιολόγηση της κατάστασης, την αναγνώριση των αλλαγών και την ανάλογη και αντίστοιχη προσαρμογή στρατηγικών και τακτικών.
2.6 Λήψη αποφάσεων εν μέσω κρίσεων: Σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ή κρίσιμες καταστάσεις, οι στρατιωτικοί ηγέτες πρέπει να λαμβάνουν γρήγορες αποφάσεις με περιορισμένες πληροφορίες και υψηλά διακυβεύματα. Η λήψη αποφάσεων για την επίλυση της κρίσης επικεντρώνεται στην ταχεία επίλυση προβλημάτων και στην αποτελεσματική δράση.
2.7 Σκόπιμη λήψη αποφάσεων: Σε αντίθεση με τη λήψη αποφάσεων εν μέσω κρίσεων, η σκόπιμη λήψη αποφάσεων περιλαμβάνει μια ενδελεχή ανάλυση των διαθέσιμων πληροφοριών και την εξέταση των μακροπρόθεσμων συνεπειών πριν από τη δέσμευση για μια πορεία δράσης.
2.8 Θεωρία Παιγνίων για την Λήψη αποφάσεων: Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την θεωρία παιγνίων (game theory) για την πρόβλεψη των πιθανών απαντήσεων του εχθρού και τη λήψη αποφάσεων που λαμβάνουν υπόψη αυτές τις πιθανές απαντήσεις.
2.9 Λήψη αποφάσεων υπό ρίσκο και αβεβαιότητα: Στον πόλεμο, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων αντιμετωπίζουν συχνά διφορούμενες και αβέβαιες καταστάσεις. Η λήψη αποφάσεων υπό ρίσκο περιλαμβάνει την ανάλυση πιθανοτήτων και πιθανών αποτελεσμάτων έτσι ώστε η τελική απόφαση να είναι προϊόν κριτικής σκέψης που να μειώνει τις πιθανότητες αποτυχίας, ενώ η λήψη αποφάσεων υπό συνθήκες αβεβαιότητας περιλαμβάνει την αντιμετώπιση άγνωστων ή απρόβλεπτων παραγόντων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μιας και η πολυτέλεια των ορισμένων πιθανοτήτων πλέον εδώ δεν υφίσταται.
2.10 Ανάλυση Κέντρου Βάρους: Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει τον εντοπισμό του κρίσιμου στοιχείου του εχθρού που, εάν εξουδετερωθεί, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ικανότητα του αντιπάλου να επιτύχει τους στόχους του.
Είναι προφανές ότι κάθε μία από αυτές τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων έχουν τα αντίστοιχα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα καθώς και κάποιο καθορισμένο χρόνο και κατάσταση που μπορούν να εφαρμοστούν. Η εμπειρία των αξιωματικών πεδίου (λοχαγού και πάνω) τους επιτρέπει να εφαρμόζουν την καταλληλότερη μέθοδο με βάση το συγκεκριμένο πλαίσιο της εκάστοτε κατάστασης. Αδιαμφισβήτητα η ορθή ικανότητα λήψης αποτελεσματικών αποφάσεων είναι απαραίτητη για την επιτυχία στον πόλεμο, όπου οι συνέπειες των επιλογών μπορεί να είναι βαθιές και εκτεταμένες.
3. Προς τον πόλεμο με επίκεντρο την απόφαση
Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις (Decision-Centric Warfare – DCW) είναι μια στρατιωτική στρατηγική έννοια που δίνει πρωταρχική έμφαση στη λήψη αποφάσεων ως το κεντρικό στοιχείο στη διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Τονίζει τη σημασία της λήψης έγκαιρων και αποτελεσματικών αποφάσεων για την επίτευξη στρατηγικών και επιχειρησιακών στόχων σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο και πολύπλοκο περιβάλλον πεδίου μάχης.
Στον πόλεμο με επίκεντρο τις αποφάσεις, ολόκληρη η στρατιωτική προσπάθεια οργανώνεται γύρω από την ιδέα ότι η απόκτηση υπεροχής αποφάσεων (decision superiority) έναντι του αντιπάλου είναι ο πιο κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας. Η υπεροχή απόφασης αναφέρεται στην ικανότητα λήψης καλύτερων και ταχύτερων αποφάσεων από τον αντίπαλο, οδηγώντας σε πλεονέκτημα στην εκτέλεση των λειτουργιών.
Οι βασικές αρχές και τα χαρακτηριστικά του πολέμου με επίκεντρο τις αποφάσεις περιλαμβάνουν:
3.1 Κυριαρχία πληροφοριών (Information Dominance) : Η ικανότητα συλλογής, επεξεργασίας και διάδοσης σχετικών και έγκαιρων πληροφοριών είναι κρίσιμης σημασίας στον πόλεμο με επίκεντρο τις αποφάσεις. Αυτό περιλαμβάνει προηγμένες δυνατότητες πληροφοριών, επιτήρησης, αναγνώρισης (Intelligence, Surveillance, Reconnaissance) και αποτελεσματικά δίκτυα τηλεπικοινωνιών για να διασφαλιστεί ότι οι διοικητές έχουν πλήρη κατανόηση του πεδίου μάχης σε πραγματικό χρόνο.
3.2 Ταχεία Λήψη Αποφάσεων: Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις τονίζει την ανάγκη για αποκεντρωμένη λήψη αποφάσεων. Εξουσιοδοτεί τους κατώτερους ηγέτες να λαμβάνουν αποφάσεις με βάση την πρόθεση και τη συνολική στρατηγική του διοικητή. Εφαρμόζοντας την εξουσιοδότηση της κρίσιμης λήψης αποφάσεων σε χαμηλότερα κλιμάκια, ο στρατός μπορεί να ανταποκριθεί πιο γρήγορα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες και να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες σε πραγματικό χρόνο.
3.3 Σύντηξη Πληροφοριών (Intelligence Fusion): Ο πόλεμος με επίκεντρο την απόφαση βασίζεται στη συγχώνευση διαφόρων πηγών πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά της ανθρώπινης νοημοσύνης (HUMINT), της νοημοσύνης σημάτων (SIGINT), της γεωχωρικής νοημοσύνης (GEOINT) και της νοημοσύνης μέσω ανάλυσης μετρήσεων MASINT. Η ενσωμάτωση αυτών των πληροφοριών παρέχει μια ολοκληρωμένη και ακριβή εικόνα του χώρου μάχης, επιτρέποντας τη λήψη καλώς ενημερωμένων αποφάσεων.
3.4 Agile Command and Control (C2): Η δομή C2 στον πόλεμο με επίκεντρο τις αποφάσεις είναι ευέλικτη και προσαρμοστική. Οι διοικητές αναμένεται να προσαρμόσουν τα σχέδια τους με βάση την ανάδραση (feedback) σε πραγματικό χρόνο και τις νέες πληροφορίες. Αυτή η ευελιξία επιτρέπει πιο αποτελεσματικές απαντήσεις σε αναδυόμενες απειλές και ευκαιρίες.
3.5 Προσομοίωση και Wargaming: Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις περιλαμβάνει συχνά εκτεταμένες ασκήσεις προσομοίωσης και στρατιωτικών παιγνίων για τη δοκιμή και τη βελτίωση των στρατηγικών και των διαδικασιών λήψης αποφάσεων πριν από τις πραγματικές επιχειρήσεις. Αυτές οι ασκήσεις βοηθούν στον εντοπισμό πιθανών τρωτών σημείων και στην ανάπτυξη ισχυρών σχεδίων έκτακτης ανάγκης.
3.6 Διοίκηση αποστολής (Mission Command): Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις περιλαμβάνει την έννοια της εντολής αποστολής (mission command), όπου οι διοικητές παρέχουν σαφείς προθέσεις και στόχους στους υφισταμένους τους, αλλά εκχωρούν την εξουσία λήψης αποφάσεων στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο. Αυτό ενθαρρύνει την πρωτοβουλία και την αποκεντρωμένη εκτέλεση χωρίς να κινδυνεύει το γενικότερο στρατηγικό σχέδιο του Αρχηγείου.
3.7 Τεχνολογική Ολοκλήρωση: Η προηγμένη τεχνολογία, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), η μηχανική μάθηση,
η σμίκρυνση οπλικών συστημάτων και τα αυτόνομα συστήματα, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην υποστήριξη του πολέμου με επίκεντρο τις αποφάσεις. Αυτές οι τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν στην επεξεργασία τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων, στον εντοπισμό προτύπων και στην παροχή συστάσεων στους διοικητές.
Η έννοια του πολέμου με επίκεντρο τις αποφάσεις αναγνωρίζει ότι η νίκη στις σύγχρονες συγκρούσεις βασίζεται όχι μόνο στην ανώτερη δύναμη πυρός αλλά στην ικανότητα να σκέφτεσαι καλύτερα και να υπερτερείς του αντιπάλου. Λαμβάνοντας καλύτερες αποφάσεις πιο γρήγορα και εκμεταλλευόμενοι τα τρωτά σημεία του αντιπάλου, ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις στοχεύει στην επίτευξη στρατηγικών στόχων με ελάχιστους πόρους και μειωμένο κίνδυνο για τις φίλιες δυνάμεις.
4. DSW & Πόλεμος Ψηφίδων (Mosaic Warfare)
Το “Mosaic Warfare” είναι μια έννοια που συμπληρώνει και ενισχύει τον πόλεμο με επίκεντρο τις αποφάσεις, δίνοντας έμφαση στη χρήση ενός ποικίλου και προσαρμόσιμου μείγματος δυνατοτήτων και τεχνολογιών για την επίτευξη στρατιωτικών στόχων. Στο πλαίσιο του πολέμου ψηφίδων, ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην καθοδήγηση της επιλογής και της χρήσης διαφόρων δυνατοτήτων για τη δημιουργία μιας δυναμικής και ανθεκτικής δύναμης.
Ας εξερευνήσουμε πώς λειτουργεί ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις στο πλαίσιο του πολέμου ψηφίδων:
4.1 Αποκεντρωμένη Λήψη Αποφάσεων: Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις υποστηρίζει την αποκεντρωμένη λήψη αποφάσεων, δίνοντας τη δυνατότητα στους κατώτερους ηγέτες να κάνουν συνειδητές επιλογές με βάση την πρόθεση του διοικητή και την επίγνωση της κατάστασης σε πραγματικό χρόνο. Στον πόλεμο ψηφίδων, αυτή η αποκεντρωμένη λήψη αποφάσεων επεκτείνεται στην επιλογή και χρήση διαφόρων δυνατοτήτων. Αναλυτικά οι μικρές μονάδες ή οι μεμονωμένες πλατφόρμες είναι εξοπλισμένες με μια ποικιλία εργαλείων, που κυμαίνονται από παραδοσιακά κινητικά όπλα έως προηγμένες δυνατότητες στον κυβερνοχώρο και την χρήση αυτόνομων συστήματων. Η επιλογή και η χρήση αυτών των δυνατοτήτων καθοδηγείται από την πρόθεση του διοικητή, αλλά οι κατώτεροι ηγέτες έχουν την ευελιξία να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.
4.2 Κοινή χρήση και σύντηξη δεδομένων σε πραγματικό χρόνο: Το Mosaic Warfare βασίζεται στην απρόσκοπτη ανταλλαγή δεδομένων και τη συγχώνευση για τη διευκόλυνση της λήψης αποφάσεων. Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις το συμπληρώνει τονίζοντας την ανάγκη για ανώτερη κυριαρχία της πληροφορίας. Με ισχυρά δίκτυα πληροφοριών, επιτήρησης, αναγνώρισης (ISR) και επικοινωνίας/τηλεπικοινωνίας, οι διοικητές μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα σε πραγματικό χρόνο από διάφορους αισθητήρες και πηγές. Οι διαδικασίες που επικεντρώνονται στην απόφαση επιτρέπουν στους διοικητές να αναλύουν γρήγορα αυτά τα δεδομένα και να κάνουν κρίσιμες επιλογές, διευκολύνοντας την αποτελεσματική χρήση των διαφορετικών δυνατοτήτων που είναι διαθέσιμες.
4.3 Σύντηξη συμβατικών και μη συμβατικών δυνατοτήτων: Το Mosaic Warfare ενσωματώνει ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένων συμβατικών, αντισυμβατικών, δράσεις κυβερνοπολέμου, ηλεκτρονικού πολέμου και ειδικών επιχειρήσεων. Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις καθοδηγεί την ενοποίηση αυτών των δυνατοτήτων με βάση την καταλληλότητα, τη σκοπιμότητα και την αποδοχή τους. Η διαδικασία λήψης αποφάσεων περιλαμβάνει την κατανόηση των δυνατών σημείων και των αδυναμιών κάθε ικανότητας και πώς μπορούν να συνδυαστούν για να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
4.4 Ταχεία προσαρμογή και ευελιξία: Τόσο ο πόλεμος ψηφίδων όσο και ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις δίνουν προτεραιότητα στην ευελιξία. Ο ποικίλος συνδυασμός δυνατοτήτων του Mosaic Warfare επιτρέπει την ταχεία προσαρμογή στην προσαρμοστικότητα στον χώρο της μάχης ή στις τακτικές του αντιπάλου. Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις εξουσιοδοτεί τους διοικητές να κάνουν έγκαιρες προσαρμογές ως απάντηση στα εξελισσόμενα γεγονότα, διασφαλίζοντας ότι οι επιλεγμένες δυνατότητες θα λάβουν την βέλτιστη αξιοποίηση.
4.5 Έφεση στο αποτέλεσμα: Το Mosaic Warfare στοχεύει στην επίτευξη επιχειρήσεων που βασίζονται στα αποτελέσματα που επιφέρουν στον αντίπαλο, όπου δηλαδή η εστίαση είναι στα αποτελέσματα και τις επιπτώσεις στον εχθρό και όχι στα συγκεκριμένα μέσα που χρησιμοποιούνται για την διεξαγωγή των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις υποστηρίζει αυτή την έννοια διευκολύνοντας τον εντοπισμό και την ιεράρχηση των βασικών επιπτώσεων που πρέπει να επιτευχθούν. Αυτός ο συνδυασμός επιτρέπει στους διοικητές να προσαρμόζουν δυναμικά την προσέγγισή τους για να επιτύχουν αποτελεσματικά τα επιθυμητά αποτελέσματα.
4.6 Μόχλευση τεχνολογικών εξελίξεων: Στον πόλεμο ψηφίδων ενσωματώνεται ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών και δυνατοτήτων. Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις βοηθά στον εντοπισμό των καταλληλότερων τεχνολογιών για συγκεκριμένες καταστάσεις και στην κατανόηση των πιθανών επιπτώσεων τους στον αντίπαλο. Αυτή η γνώση επιτρέπει στους διοικητές να εκμεταλλεύονται αποτελεσματικά τα τεχνολογικά πλεονεκτήματα για να επιτύχουν ανώτερα αποτελέσματα στη λήψη αποφάσεων και τα επιχειρησιακά αποτελέσματα.
Το Mosaic Warfare δεν χρησιμοποιεί αποκλειστικά μη-επανδρωμένες μονάδες. Το Mosaic Warfare είναι μια έννοια που δίνει έμφαση στη χρήση ενός ποικίλου και προσαρμόσιμου μείγματος δυνατοτήτων, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει τόσο επανδρωμένα όσο και μη επανδρωμένα συστήματα. Ο όρος “ψηφίδα (mosaic)” αναφέρεται στον συνδυασμό διαφόρων τεχνολογιών, τακτικών και δυνατοτήτων για τη δημιουργία μιας συνολικής και ευέλικτης προσέγγισης στον πόλεμο.
Αναλυτικότερα στον πόλεμο ψηφίδων, η εστίαση είναι στην ενσωμάτωση ενός ευρέος φάσματος δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένων παραδοσιακών επανδρωμένων πλατφορμών, μη-επανδρωμένων συστημάτων (drones, μη-επανδρωμένα εναέρια οχήματα, οχήματα εδάφους & υποβρυχίων), δυνατότητες δράσεων στον κυβερνοχώρο, χρησιμοποίηση ηλεκτρονικού πόλεμου, δυνάμεων ειδικών επιχειρήσεων, πληροφοριακού πολέμου και κάθε είδους δυνατότητας. Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί μια δικτυωμένη και ανθεκτική δύναμη που να μπορεί να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες συνθήκες και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις διαφορετικές προκλήσεις στο πεδίο της μάχης έχοντας επίσης τη δυνατότητα να πλήττει το ηθικό του αντιπάλου .
Αδιαμφισβήτητα οι μη-επανδρωμένες μονάδες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον πόλεμο ψηφίδων επειδή προσφέρουν μοναδικά πλεονεκτήματα, όπως μειωμένο κίνδυνο για τους χειριστές και εκτεταμένη αντοχή και δυνατότητα πρόσβασης σε περιβάλλοντα που μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνα για επανδρωμένες πλατφόρμες.
Τα μη-επανδρωμένα συστήματα μπορούν επίσης να εκτελούν επαναλαμβανόμενες ή επικίνδυνες εργασίες πιο αποτελεσματικά, ελευθερώνοντας επανδρωμένες μονάδες για πιο σύνθετες επιχειρήσεις.
Ωστόσο, όπως τονίστηκε πιο πριν το κλειδί για τον πόλεμο ψηφίδων δεν είναι να βασίζεται μόνο σε μη-επανδρωμένες μονάδες, αλλά να τις ενσωματώνει απρόσκοπτα με επανδρωμένες πλατφόρμες και άλλες δυνατότητες για τη δημιουργία μιας εξαιρετικά αποτελεσματικής και προσαρμόσιμης δύναμης. Αξιοποιώντας τα δυνατά σημεία κάθε στοιχείου, οι διοικητές μπορούν να βελτιστοποιήσουν τη λήψη των αποφάσεων τους και να επιτύχουν τον πιο σημαντικό αντίκτυπο στο πεδίο της μάχης.
Η έννοια του πολέμου ψηφίδων (mosaic warfare) αναγνωρίζει ότι καμία μεμονωμένη τεχνολογία ή ικανότητα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει όλες τις προκλήσεις στον σύγχρονο πόλεμο. Όμως συνδυάζοντας διάφορα στοιχεία σε μια συνεκτική και ευέλικτη δύναμη, ο πόλεμος ψηφίδων επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τα πλεονεκτήματα κάθε στοιχείου, ενώ μετριάζει τις αντίστοιχες αδυναμίες του, με αποτέλεσμα μια πιο αποτελεσματική και ανθεκτική στρατιωτική προσέγγιση.
Συνολικά, ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις ενισχύει τον πόλεμο ψηφίδων παρέχοντας το πλαίσιο για αποτελεσματική λήψη αποφάσεων, κυριαρχία πληροφοριών και δυναμική χρήση διαφορετικών δυνατοτήτων.
Αυτός ο συνδυασμός επιτρέπει στις στρατιωτικές δυνάμεις να προσαρμοστούν γρήγορα σε μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα, να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στους αντιπάλους και να επιτύχουν επιχειρησιακή επιτυχία σε ένα ευρύ φάσμα σεναρίων.
5. Συζήτηση
Στις σύγχρονες στρατιωτικές επιχειρήσεις, η επιτυχία στο πεδίο της μάχης βασίζεται στην αποτελεσματική λήψη αποφάσεων, την προσαρμοστικότητα και την ενσωμάτωση διαφορετικών δυνατοτήτων. Η Τακτική Διαδικασία Λήψης Απόφασης (TDMP) χρησιμεύει ως κρίσιμο πλαίσιο για την καθοδήγηση των στρατιωτικών διοικητών και του προσωπικού στη λήψη καλά ενημερωμένων και έγκαιρων αποφάσεων. Η συστηματική προσέγγιση της TDMP ενισχύει την εφαρμογή της επαγγελματικής γνώσης, της λογικής και της κρίσης, ενισχύοντας την αποτελεσματική ανάλυση και επιτρέποντας ανώτερη λήψη αποφάσεων.
Η TDMP συνδέεται με τον πόλεμο με επίκεντρο τις αποφάσεις και τον πόλεμο ψηφίδων.
Ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις τοποθετεί τη λήψη αποφάσεων στον πυρήνα των στρατιωτικών επιχειρήσεων, αναγνωρίζοντας ότι η απόκτηση υπεροχής αποφάσεων έναντι του αντιπάλου είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία. Δίνοντας προτεραιότητα στη λήψη αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο και στην αποκεντρωμένη λήψη αποφάσεων, ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις δίνει τη δυνατότητα στις στρατιωτικές μονάδες να ανταποκρίνονται γρήγορα και αποτελεσματικά στις μεταβαλλόμενες συνθήκες στο πεδίο της μάχης.
Ο πόλεμος ψηφίδων συμπληρώνει τον πόλεμο με επίκεντρο τις αποφάσεις δίνοντας έμφαση στη χρήση ενός ποικίλου και προσαρμόσιμου μείγματος δυνατοτήτων. Αυτή η ιδέα υποστηρίζει την ενσωμάτωση παραδοσιακών επανδρωμένων πλατφορμών, μη επανδρωμένων μονάδων, δυνατοτήτων στον κυβερνοχώρο, μέσων ηλεκτρονικού πολέμου και πολλά άλλα.
Η TDMP διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στον πόλεμο ψηφίδων καθοδηγώντας την επιλογή και την αξιοποίηση αυτών των δυνατοτήτων. Μέσω της δομημένης ανάλυσης της TDMP, οι στρατιωτικοί ηγέτες μπορούν να αξιολογήσουν τις δυνάμεις και τις αδυναμίες κάθε στοιχείου και να βελτιστοποιήσουν τη συνδυασμένη χρήση τους για την επίτευξη των επιχειρησιακών στόχων.
Η σύνδεση της TDMP με τον πόλεμο με επίκεντρο τις αποφάσεις και τον πόλεμο ψηφίδων υπογραμμίζει τη σημασία της ενημερωμένης λήψης αποφάσεων σε ένα περίπλοκο και δυναμικό επιχειρησιακό περιβάλλον. Ακολουθώντας τα βήματα της TDMP, οι στρατιωτικοί διοικητές μπορούν να αξιοποιήσουν τις αρχές του πολέμου με επίκεντρο τις αποφάσεις για να αποκτήσουν υπεροχή των αποφάσεων, επιτρέποντας τους να ξεπεράσουν τους αντιπάλους και να εκμεταλλευτούν ευκαιρίες σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, η συστηματική προσέγγιση της TDMP ευθυγραμμίζεται με την προσαρμοστική φύση του πολέμου ψηφίδων, δίνοντας τη δυνατότητα στους διοικητές να ενσωματώσουν διαφορετικές ικανότητες σε συνεκτικές και ευέλικτες επιχειρήσεις.
Τελικώς η Τακτική Διαδικασία Λήψης Απόφασης είναι ένα συγκεκριμένο πλαίσιο λήψης αποφάσεων που χρησιμοποιείται σε τακτικό επίπεδο στρατιωτικών επιχειρήσεων, ενώ ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις και ο πόλεμος ψηφίδων είναι ευρύτερες έννοιες που περιλαμβάνουν αρχές λήψης αποφάσεων και την ενοποίηση δυνατοτήτων σε πολλαπλά επίπεδα στρατιωτικών επιχειρήσεων. Δηλαδή η TDMP αποτελεί μέρος της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο του πολέμου με επίκεντρο τις αποφάσεις και του πολέμου ψηφίδων, που επικεντρώνονται στην επίτευξη υπεροχής αποφάσεων και στη δημιουργία ευέλικτων και προσαρμόσιμων δυνάμεων σε όλα τα επίπεδα στρατιωτικής στρατηγικής και σχεδιασμού.
Συμπεράσματα
Συμπερασματικά, η Τακτική Διαδικασία Λήψης Αποφάσεων, ο πόλεμος με επίκεντρο τις αποφάσεις και ο πόλεμος ψηφίδων είναι αλληλένδετα στοιχεία που συμβάλλουν στην επιτυχία των σύγχρονων στρατιωτικών επιχειρήσεων. Δίνοντας έμφαση στη σημασία της λήψης αποφάσεων, της προσαρμοστικότητας και του ποικίλου συνδυασμού δυνατοτήτων, αυτές οι έννοιες διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο οι στρατιωτικές δυνάμεις σχεδιάζουν και εκτελούν επιχειρήσεις σε ένα δυναμικό και πολύπλοκο στρατηγικό τοπίο με μια ολιστική προσέγγιση που συμπεριλαμβάνει στοιχεία ταυτόχρονα από στρατηγική, τακτική και επιχειρησιακή σκοπιά.
Υιοθετώντας τις αρχές της TDMP και ενσωματώνοντας έννοιες πολέμου με επίκεντρο τις αποφάσεις και του πόλεμου ψηφίδων, οι στρατιωτικοί ηγέτες μπορούν να μεγιστοποιήσουν την επιχειρησιακή τους αποτελεσματικότητα και να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας μιας αποστολής σε ένα ευρύ φάσμα σεναρίων.
Τελικώς όλα τα παραπάνω έχουν άμεση εφαρμογή στη αντιμετώπιση πυρκαγιών που ο εχθρός είναι η φωτιά. Δυστυχώς είδαμε την πλήρη αδυναμία σχεδιασμού της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, που στην ανεξέλεγκτη μανία τους μετατράπηκαν σε υπο-στρατηγικό όπλο εναντίον της ζωής και περιουσίας των πολιτών αλλά ακόμη και των υποδομών των Ενόπλων Δυνάμεων.
του Θεοδώρου Κωστή