«Σε σχέση με το νερό και την υπαγωγή του στη ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) θεωρούμε ότι αποτελεί το τελευταίο βήμα για την ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης του νερού και έρχεται με τον τρόπο αυτό να συμπληρώσει τον νόμο που ψηφίστηκε το 2022 και επανέφερε στους δύο βασικούς φορείς ύδρευσης της Ελλάδας -την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ- στο Υπερταμείο. Και εξηγούμε αμέσως τι σημαίνει ιδιωτικοποίηση; Σημαίνει ότι μια δημόσια υπηρεσία παύει να παρέχεται με όρους δημόσιας υπηρεσίας -δηλαδή, ασφάλειας, καθολικότητας, υψηλής ποιότητας κ.λπ.- και παρέχεται πλέον με όρους αγοράς. Είναι γνωστό ότι οι διάφορες δημόσιες υπηρεσίες -ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, συγκοινωνίες, τα τραίνα κ.λπ.- έχουν ήδη ιδιωτικοποιηθεί. Τι απέμενε; Απέμενε μόνο το νερό.

Αυτό επιχειρήθηκε να ιδιωτικοποιηθεί μετά τα μνημόνια, με την υπαγωγή τους στο ΤΑΙΠΕΔ αρχικά και στο Υπερταμείο αργότερα. Η υπαγωγή αυτή ακυρώθηκε με αποφάσεις της ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά τον Ιούλιο του 2022 -και επιμένω σε αυτό γιατί θεωρώ ότι το σημερινό νομοσχέδιο είναι η συμπλήρωση αυτών που συνέβησαν τότε- επανήλθε, και δη αναδρομικά, στο Υπερταμείο η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ. Αυτό σημαίνει ότι ο νόμος αυτός μπορεί να έχει τεράστια προβλήματα συνταγματικότητος, άφησε άναυδο τον νομικό κόσμο, παραταύτα είναι ένας νόμος ο οποίος ισχύει. Και επομένως αυτή τη στιγμή οι δύο μεγάλοι φορείς, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, υπάγονται στο Υπερταμείο, δεν βρίσκονται στον έλεγχο του Κράτους αλλά στην εποπτεία του.

Τι απέμενε για να ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση; Απέμενε και η εποπτεία αυτή να μην υπάρχει πιά στο Κράτος, και αυτό συντελείται με το νομοσχέδιο που προτείνεται σήμερα. Αντί λοιπόν για το Κράτος, υπάγονται όλοι οι υδροδοτικοί φορείς και οι ΔΕΥΑ πλέον, σε μία Ρυθμιστική Αρχή. Η Ρυθμιστική Αρχή όμως από την φύση της -γι’ αυτόν τον λόγο έχουν ιδρυθεί στο Ευρωπαικό περιβάλλον οι ρυθμιστικές αρχές- είναι να ελέγχουν την αγορά, να διασφαλίζουν υγιείς συνθήκες σε περιβάλλον αγοράς. Είναι το νερό εμπορικό προιόν και μπορεί να υπαχθεί σε καθεστώς αγοράς και να ρυθμίζεται από ένα φορέα ο οποίος δεν υπάγεται στο κράτος, είναι τελείως εκτός, είναι ανεξάρτητος, εκδίδει δικές του εκτελεστές πράξεις, έχει κανονιστικές αρμοδιότητες, καθορίζει την τιμολόγηση και όλο τον τρόπο διαχείρισης της υπηρεσίας ύδρευσης και αποχέτευσης; Το νερό δεν είναι εμπορικό προιόν. Αυτό το λέει ακόμα και η Οδηγία της Ευρωπαικής Ένωσης, και επιπλέον -γιατί ακούστηκε και αυτό- το νερό δεν αποτελεί μονοπώλιο. Μονοπώλιο είναι όταν ένα εμπορικό προιόν επιτρέπεται να παρέχεται μόνο από έναν επιχειρηματικό φορέα. Όμως, εφόσον το νερό δεν είναι εμπορικό προιόν, ούτε καν ως μονοπώλιο δεν μπορεί νοηθεί υπαγωγή του σε μια ρυθμιστική αρχή της αγοράς. Το νερό παρέχεται από το κράτος μέσω φορέων, όπως είναι η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ και οι ΔΕΥΑ, μέσω φορέων που ελέγχονται από το κράτος. Η διασφάλιση ότι εξακολουθούν οι φορείς αυτοί να παρέχουν την υπηρεσία αυτή με τους όρους που πρέπει, τις δημόσιες υπηρεσίες ασφάλειας κ.λπ., αφαιρείται τώρα από το Κράτος.

Το ίδιο το κράτος τον αποποιείται αυτόν τον ρόλο, την υποχρέωσή του να διασφαλίζει αυτές τις συνθήκες, και τον αναθέτει σε μια ρυθμιστική αρχή. Αυτό που παραδέχεται, λοιπόν, ο νόμος σύμφωνα με τη δική του επιχειρηματολογία, είναι ότι το κράτος ομολογεί την απροθυμία και την ανικανότητά του να παίξει αυτόν τον ρόλο, αποποιείται τις ευθύνες του να ελέγχει το νερό, και τις αναθέτει κάπου αλλού. Έχουμε επανειλημμένως τοποθετηθεί σε σχέση με τους κινδύνους που ενέχει αυτή η τακτική. Ήθελα να πω το εξής. Εδώ δεν συζητάμε τον τρόπο λειτουργίας της κάθε επιχείρησης. Εδώ συζητάμε το κατ’ αρχήν.

Και η πρόθεση της κυβέρνησης να ιδιωτικοποιήσει το νερό δεν είναι πιά πρόθεση. Τον Ιούλιο έγινε πράξη, δηλαδή επανήλθε το νερό στο Υπερταμείο. Ιδιωτικοποιήθηκε κατά βάσιν. Αυτό που συζητάμε τώρα είναι μία ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης. Επομένως, δεν έχει κανένα νόημα να λέμε στοιχεία για το πως λειτουργεί ο ένας και ο άλλος. Το θέμα, αν θέλουν να μην ιδιωτικοποιηθεί το νερό, είναι πάρα πολύ απλό. Πρέπει να πάρουν πίσω τον νόμο που ψήφισαν το ’22. Και φυσικά το συμπλήρωμά του, που είναι ο νόμος που ψηφίζεται τώρα. Αυτό θέλω να πω. Ευχαριστώ πολύ».

Μαρία Καραμανώφ, πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Βιωσιμότητας και Περιβάλλοντος, τοποθέτηση στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής των Ελλήνων επί του νομοσχεδίου για τη Ρυθμιστική Αρχή Υδάτων, 7/3/2023

——-

Προφανέστατα, τα επόμενα βήματα της ιδιωτικοποιήσεως αναμένονται έτι χειρότερα, με ραγδαίαν αύξηση της τιμής του νερού, με προϋπάρχον υπόδειγμά της τις ήδη γενόμενες αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος,
με ιδιωτικές εταιρείες παροχής νερού και φυσικά με την γνωστή δικαιολογία της «προστασίας του περιβάλλοντος».
Το κατεστημένο πολιτικό σύστημα της χώρας είναι ο εκτελεστικός βραχίων ενός ξενοδόλου κράτους-προτεκτοράτου, το οποίον λειτουργεί προς όφελος των διεθνών τοκογλύφων και των εντοπίων ολιγαρχών διαχειριστών τους σε αγαστή συνεργασία με τις πολιτικές μαφίες.

Σαφέστατα το νερό είναι το κατ’ εξοχήν δημόσιο αγαθό. Αποτελεί τον πλέον απαραίτητο φυσικό πόρο και εξ αντικειμένου συνιστά φυσικό μονοπώλιο. Το κοινωνικόν όφελος επιτάσσει απαρεγκλίτως όλα τα δημόσια αγαθά να ανήκουν εξ ολοκλήρου στο Έθνος, να αποτελούν αναπαλλοτρίωτο δημοσία περιουσία και καθ’ οιονδήποτε τρόπον να μην αποτελούν εμπόρευμα. Η έννοια του δημοσίου αγαθού σημαίνει ότι αυτό ουδόλως διέπεται από τους υλόφρονες κερδοσκοπικούς νόμους της αγοράς, δεν αποτελεί είδος προς εκμετάλλευση με σκοπόν το κέρδος, αλλά παρέχεται δημοσία δαπάνη στο Έθνος. Οπωσδήποτε θα πρέπει να αποτραπεί πάση θυσία η ιδιωτικοποίηση του νερού και όλες οι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας που έχουν, ιδιωτικοποιηθεί (με τον έναν ή τον άλλον τρόπο) να επανέλθουν στο κράτος.

Ωστόσον, το ζήτημα είναι ότι για να μετατραπούν σε δημόσια αγαθά θα πρέπει να εθνικοποιηθούν, δηλαδή πρέπει να λειτουργήσουν με βάση το κοινωνικό και εθνικόν όφελος. Αυτό προφανώς συναρτάται με τον χαρακτήρα του κράτους. Μόνον ένα Εθνικό – Λαικό Κράτος μπορεί να εγγυηθεί τα δημόσια αγαθά, διότι «φύσει και θέσει» λειτουργεί προς όφελος του Έθνους και όχι προς όφελος των οιωνδήποτε επί μέρους συμφερόντων, είτε αυτά είναι κομματικά είτε επιχειρηματικά. Όπως αρνούμεθα να είναι αντικείμενο ιδιωτικής εκμεταλλεύσεως η «κοινή ωφέλεια»,
ομοίως δεν θέλουμε να είναι και αντικείμενο κομματικής «μάσας – μίζας – ρεμούλας». Το διαχρονικόν πρώτιστο ζητούμενον είναι η πλήρης εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος. Ουδεμίαν έχει σημασία η προσοδοφορία των τομέων κοινής ωφελείας. Προφανώς ουδείς κανένας εχέφρων άνθρωπος αναμένει να αυξηθούν τα κρατικά έσοδα από …. τους λογαριασμούς του νερού.

Η πραγματική αύξηση των κρατικών εσόδων δύναται να προέρχεται μόνον από την παραγωγικήν ανάπτυξη της χώρας. Εδώ ακριβώς ευρίσκεται και ο σημαίνων ρόλος που καλείται να παίξει ο ιδιωτικός τομεύς, εντεταγμένος μέσα σε ένα πολυεπίπεδο εθνικόν σχέδιον αναπτύξεως. Μόνον η παραγωγική ανάπτυξη είναι ικανή να προσφέρει πλούτο, να δημιουργεί θέσεις εργασίας και να παρέχει έσοδα στο δημόσιον ταμείο. Η λιτότης και οι ιδιωτικοποιήσεις μέσω του χυδαίου εκβιασμού της υπερχρεώσεως, συρρικνώνουν ραγδαίως το εθνικόν προιόν, εκπτωχεύουν την κοινωνία και εκπορνεύουν τον ναρκωθέντα λαόν. Αυτό απεδείχθη με τον πλέον δραματικόν τρόπον από τότε που η χώρα ωλίσθησε στην ξενοκίνητο χρεοκοπία και μετετράπη σε δουλοκτητικήν αποικία χρέους.

Εν τω μεταξύ, την Τρίτην 21η Μαρτίου τρέχοντος έτους, εψηφίσθη «κατά πλειοψηφία» από την ολομέλειαν της Βουλής το νομοσχέδιον του υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενεργείας, με τον μακροσκελέστατον τίτλον «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής – Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω της ενσωμάτωσης των οδηγιών ΕΕ 2018/2001 και 2019/944 – Ειδικότερες διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος»».

Βεβαίως ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενεργείας Κώστας Σκρέκας ετόνισεν ότι «το νερό είναι δημόσιο αγαθό και θα παραμείνει κάτω από τον δημόσιο έλεγχο !»

Τώρα συνεκινήθημεν και είμεθα …. Πλέον ανήσυχοι!