Η BlackRock Incorporated, με έτος ίδρυσης το 1988, είναι μια κολοσσιαία αμερικανική πολυεθνική εταιρεία επενδύσεων και διαχείρισης οικονομικού ρίσκου με έδρα τη Νέα Υόρκη. Για την ακρίβεια η Blackrock είναι ο μεγαλύτερος διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο με πορτοφόλιο περίπου 8 με 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και δραστηριοποιείται παγκοσμίως με εβδομήντα γραφεία σε τριάντα χώρες και με πελάτες σε εκατό χώρες.
Όμως η αφοσίωση της Blackrock στην ατζέντα του του πρότυπου ESG, ή με άλλα λόγια ή του woke καπιταλισμού ή της εφαρμογής της πολιτική ορθότητας στην διαχείριση των εταιριών, έκανε αρκετούς θεσμικούς επενδυτές από τις ΗΠΑ να αρχίσουν να αποσύρουν αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια από την διαχείριση αυτού του επενδυτικού κολοσσού.
1. Επεξήγηση Πρότυπου Environmental, Social & Governance (ESG)
Επεξηγηματικά η ελληνική μετάφραση αυτού του πρότυπου είναι οι ενέργειες μιας εταιρίας προς το Περιβάλλον (Environmental), η στάση της προς την Κοινωνία (Social) και ο τρόπος Διακυβέρνησης (Governance) που εφαρμόζει ως εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας της. Είναι προφανές ότι οι τρείς παράγοντες του ESG είναι καθαρά άσχετοι μεταξύ τους και κατά κυρίαρχη πιθανότητα έχουν επιλεγεί για να καλύπτουν μια γκάμα που να προσπαθεί να συμπεριλάβει όσο περισσότερο στοχευόμενο κοινό είναι δυνατόν, σύμφωνα με τις αρχές της διεξαγωγής προπαγάνδας. Επιπροσθέτως όλοι αυτοί οι τρεις παράγοντες είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενοι σε πρακτική επενδυτική αξία.
Πρώτον η “κλιματική αλλαγή” είναι ένα επιχείρημα που προσπαθεί να υποστηρίξει ότι η μόλυνση της ατμόσφαιρας, ιδιαίτερα από την καύση λιγνίτη, καταστρέφει τον πλανήτη. Άλλωστε ο διευθύνων σύμβουλος της BlackRock, Λάρι Φινκ (Larry Fink), είναι ένας ένθερμος υποστηρικτής της παγκόσμιας απανθρακοποίησης για την παραγωγή ενέργειας.
Αλλά όταν σε μια ακρόαση στην αμερικανική Γερουσία ρωτήθηκαν οι ακτιβιστές αυτής της ιδεολογικής άποψης εάν τα δισεκατομμύρια δολάρια που ζητούσαν θα μπορούσαν να χαμηλώσουν την θερμοκρασία του πλανήτη έστω κατά 1 βαθμό Κελσίου, απάντησαν ότι αυτό το αποτέλεσμα δεν είναι εγγυημένο επειδή άλλες χώρες, όπως η κίνα, μπορεί να μην ακολουθήσουν αυτή την ίδια ιδέα της απολιγνιτοποπίησης.
Δεύτερον ως “κοινωνική δικαιοσύνη” στα πλαίσια του ESG νοείται το πόσο ανεκτική είναι μια εταιρεία στην “κριτική θεωρία των φυλών” όπου εν συντομία υποστηρίζει ότι η λευκή φυλή είναι ρατσιστική, στις εντολές της “σεξουαλικής διαφορετικότητας” και στην υποστήριξη ανάγνωσης “ιδιαίτερων ιστοριών” από παρενδυτικές βασίλισσες (drag queens) σε νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς.
Ως τρίτη παράμετρος του ESG, η “διακυβέρνηση” αφορά το μέγεθος της δύναμης των υπάλληλων μιας εταιρίας έτσι ώστε να μπορούν να επεμβαίνουν στις αποφάσεις της.
Είναι προφανές ότι αυτό το αφήγημα του άκρως ασχέτου τρίπτυχου του ESG πρώτον απευθύνεται σε διαφορετικά ακροατήρια έτσι ώστε να συνθέτουν ένα μεγαλύτερο ακροατήριο στόχο και δεύτερον εμπεριέχει ένα τεράστιο ποσοστό αμφιβολίας για το πως θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικό στην τόνωση των κερδών μιας εταιρίας.
Όμως η πολιτική της Blackrock επιβάλλει την υιοθεσία αυτού του αφηγήματος τους ESG για να μπορέσει μια εταιρία να λάβει την σχετική χρηματοδότηση. Δηλαδή το ESG καταλήγει να είναι ένα σύστημα βαθμολογίας έτσι ώστε να μπορεί να παρακολουθείται “πόσο πολιτικά ορθώς συνειδητοποιημένη” είναι μια εταιρεία, δηλαδή σε ποιό βαθμό ασπάζεται τις αρχές του Woke Capitalism.
2. Woke Capitalism
Η λέξη “woke” είναι ένα αγγλικό επίθετο που σημαίνει την “επαγρύπνηση εναντίον φυλετικών προκαταλήψεων και διακρίσεων” και προέρχεται από το αφροαμερικανικό ιδίωμα (African-American Vernacular English) στις αρχές της δεκαετίας του 2010. Πλέον, περιλαμβάνει μια ευρύτερη επίγνωση και επαγρύπνηση εναντίον των κοινωνικών ανισοτήτων όπως ο σεξισμός, η ομοφοβία και έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για να καλύψει ένα φάσμα αριστερών ιδεών που αφορούν πολιτικές όπως η μάχη για κοινωνική δικαιοσύνη.
Αρκετοί εταιρικοί κολοσσοί στις ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει το πρότυπο ESG δημιουργώντας την έννοια του Woke Capitalism. Επιπροσθέτως αυτές οι εταιρίες γεμίζουν τα ραδιοτηλεοπτικά και ιντερνετικά κανάλια με σχετικές woke διαφημίσεις, με πρωτοπόρο την Benetton, καθώς επίσης και εκτελούν επιθετικές woke πολιτικές προς την αμερικανική κυβέρνηση.
Παραδείγματα αυτού του καθαρά πολιτικού ακτιβισμού ύπάρχουν στο 2015, όταν η “εταιρική woke καπιταλιστική αντιπολίτευση” ανάγκασε τους Ρεπουμπλικάνους στην Ιντιάνα και τη Βόρεια Καρολίνα να αποσύρουν τη νομοθεσία κατά των ομοφυλοφίλων και των τρανς ή στο 2019 όπου περισσότεροι από 180 διευθύνοντες σύμβουλοι εταιριών δημοσίευσαν μια ολοσέλιδη διαφήμιση στους New York Times προπαγανδίζοντας ότι οι περιορισμοί στις αμβλώσεις ήταν κακοί για τις επιχειρήσεις. Επιπροσθέτως το 2020 η Goldman Sachs ίδρυσε ένα ταμείο 10 εκατομμυρίων δολαρίων για την προώθηση της φυλετικής ισότητας για να “τιμήσει την κληρονομιά του George Floyd, της Breonna Taylor και του Ahmaud Arbery” .
Παράλληλα αυτή η woke capitalist πίεση εκδηλώνεται και με την απόσυρση οικονομικών συνεισφορών από εταιρίες σε ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές που είχαν αντιταχτεί στην πιστοποίηση των τελευταίων προεδρικών εκλογών, όπου ο Jo Biden είχε κερδίσει με μια πληθώρα μη-πιστοποιημένων επιστολικών ψήφων.
Απεμπλοκή δισ δολαριών από θεσμικούς επενδυτές στις ΗΠΑ
Ένα σημαντικό γεγονός άρχισε να εξελίσσεται από τις 18 Οκτωβρίου 2022, όταν ο Γενικός Εισαγγελέας του Μιζούρι Σκοτ Φιτζπάτρικ επέκρινε βαρύτατα την τυφλή δέσμευση της BlackRock στο τρίπτυχο του επιχειρηματικού πρότυπου του ESG) και απέσυρε από την διαχείριση αυτής της τεράστιας εταιρείας επενδύσεων περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία για λογαριασμό του συστήματος συνταξιοδότησης υπαλλήλων αυτής της αμερικανικής πολιτείας (Missouri State Employees’ Retirement System ή MOSERS).
Η αποεπένδυση του Μισούρι άρχισε ένα ντόμινο απεμπλοκής θεσμικών επενδυτών από την Blackrock με το State Financial Officers Foundation (SFOF) να λαμβάνει μέτρα κατά των εταιρειών που εφαρμόζουν στρατηγικές διαχείρισης επενδύσεων που έχουν εμμονή με το ESG.
Το ίδιο παράδειγμα ακολούθησαν η Νότια Καρολίνα με την αφαίρεση 200 εκατομμύριων δολαρίων από κρατικά συνταξιοδοτικά ταμεία, η Λουιζιάνα με απεμπλοκή 794 εκατομμύριων δολαρίων, η Γιούτα με 100 εκατομμύρια δολάρια και το Αρκάνσας με 125 εκατομμύρια δολάρια.
Ο κύριος λόγος αυτών των αποεπενδύσεων είναι η ανησυχία των θεσμικών επενδυτών ότι η Blackrock δίνει προτεραιότητα στις αρχές της ESG έναντι της ορθής καταπιστευματικής διαχείρισης των αμερικανικών πολιτειακών κεφαλαίων, δηλαδή της διαχείρισης τους με σκοπό την ορθή χρηματοοικονομική διαχείριση. Επεξηγηματικά αρκετοί θεσμικοί επενδυτές στις ΗΠΑ θεωρούν ότι η ατζέντα ESG της Blackrock εμποδίζει την ικανότητα της να προσφέρει την μέγιστη απόδοση επένδυσης (Return of Investment – ROI) για τους μετόχους της.
Δηλαδή δεδομένης της σημαντικής επιρροής της BlackRock στη βιομηχανία διαχείρισης επενδύσεων, αρκετοί αξιωματούχοι σε οικονομικά υπεύθυνες θέσεις σε πολιτείες των ΗΠΑ περιγράφουν την αριστερή δέσμευση της Blackrock ως αντιδημοκρατική, ανεύθυνη, οπορτουνιστική και πιθανώς ακόμη και παράνομη σύμφωνα με διάφορους κρατικούς νόμους σε ορισμένες πολιτείες.
Η εμπλοκή της Βlackrock στην Ουκρανία
Στις 19 Ιανουαρίου 2023 ο διευθύνων σύμβουλος της BackRock Larry Fink δήλωσε στο Davos ότι η “μακρά και δαπανηρή διαδικασία ανοικοδόμησης της Ουκρανίας θα μπορούσε να γίνει φάρος στον υπόλοιπο κόσμο σχετικά με τη δύναμη του καπιταλισμού”. Αναλυτικά η Blackrock είναι ισχυρά αναμεμιγμένη σε πολλές συνομιλίες με τον Ζελένσκι μέσα στο 2022 για την λεηλασία των πόρων της Ουκρανίας μετά την λήξη της ρωσικής επέμβασης.
Συγκεκριμένα η Blackrock έχει ήδη αρχίσει να συζητάει για μια μεταπολεμική ανάκαμψη της Ουκρανίας με επίκεντρο την εκμετάλλευση των τεράστιων και σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητων αποθεμάτων φυσικού αερίου της. Ενδεικτικά η Ουκρανία έχει περίπου 900 δισ κυβικά μέτρα φυσικό αέριο που της δίνει μια ενεργειακή αυτονομία της τάξεως των 36 ετών.
Ωστόσο υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι το μελλοντικό ενεργειακό προφίλ της χώρας οδεύει προς διαφορετική κατεύθυνση από τα αρπακτικά σχέδια της BlackRock, μια πιο ρωσική κατεύθυνση.
Συμπεράσματα
Η επενδυτική συμπεριφορά της Blackrock αποκαλύπτει ότι έχει παραιτηθεί από το καθήκον της βέλτιστης αξιοποίησης των κεφαλαίων που της έχουν εμπιστευτεί οι πελάτες της για χάρη της επιβολής μιας αριστερής πολιτικής ατζέντας, μιας ατζέντας που σίγουρα δεν έχει σχέση με την μεγιστοποίηση των αποδόσεων των καταπιστευμάτων αλλά έχει άμεση σχέση με αριστερό πολιτικό ακτιβισμό με κάθε κόστος.
του Θεοδώρου Κωστή
