ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΩΝ LEGO ΚΑΙ Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 

Μια σειρά φωτισμένων εκπαιδευτικών από την Μαρία Μοντεσσόρι ως τον Κερτ Χαν, έβαλαν τον περασμένο αιώνα στόχο να δημιουργήσουν ελεύθερα και δημιουργικά μυαλά, πολύπλευρα και σκληραγωγημένα. Η ιδέα ήταν πως οι νέοι θα σκέφτονταν καλύτερες λύσεις για το μέλλον τους και για το μέλλον του κόσμου.

Οι μέθοδοι της Μοντεσσόρι και του Χαν δεν επικράτησαν. Η μεταπολεμική εκπαίδευση στηρίχτηκε σε μια αμιγώς τεχνοκρατική παγκόσμια λατρεία αποκομμένη από την συντροφικότητα και την χειρωνακτική εργασία. Οι ηλεκτρικές συσκευές οι οποίες έγιναν κτήμα κάθε νοικοκυριού καταπίνοντας τις τελευταίες δεκαετίες τεράστια ποσά από το οικογενειακό εισόδημα για διπλόπορτα ψυγεία, παιχνιδομηχανές και αυτόματες σκούπες, δεν έκανα τις γυναίκες πιο ευτυχισμένες ούτε πιο αφοσιωμένες στην ανατροφή των παιδιών τους.

Η λατρεία της τεχνολογίας οδήγησε στην ψευδαίσθηση της αθανασίας, και στην σημερινή παγκόσμια υγειονομική υστερία. Εάν ο άνθρωπος μπορεί να πλένει τα ρούχα του χωρίς να βρέχει τα χέρια του, τότε σίγουρα μπορεί να διασχίσει την ζωή δίχως να γνωρίσει την χωρίς διαφυγή κατάληξή της, τον θάνατο.

Σε ένα ενδιαφέρον άρθρο, με τίτλο «Το παράδειγμα των LEGO», η Ανα Λορένα Φαμπρέγκα, μια επιχειρηματίας παιδαγωγός και παλιά συνεργάτις του Ιλον Μασκ, κάνει μια ενδιαφέρουσα αναλογία ανάμεσα στην ζωή αύριο, και στο παιχνίδι με το οποίο, όπως εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο, πέρασα χιλιάδες απογεύματα απορροφημένη στους πειραματισμούς για την υλοποίηση του οράματος που κάθε φορά συνελάμβανα: ένα φορτηγό, ένα καράβι, ένα σπίτι, μια πόλη ολόκληρη.

«Τα LEGO», γράφει η Φαμπρέγκα, «έρχονται σε όλα τα χρώματα και τα μεγέθη, μέσα σε ένα μεγάλο κουτί χωρίς οδηγίες. Τα τετράγωνα θα μπορούσαν να γίνουν χωριό, ρομπότ ή δεινόσαυρος. Τα παιδιά μπορούσαν να κάνουν ό, τι ήθελαν με όποιον τρόπο ήθελαν. Περνούσαν στην διαδικασία από μόνα τους.
Αλλά αυτά τα κουτιά LEGO δεν πούλησαν καλά, οπότε η εταιρεία δοκίμασε μια άλλη προσέγγιση: πώληση κιτ LEGO. Τα κιτ ήρθαν με οδηγίες και μια εικόνα για το πώς θα έπρεπε να είναι το τελικό προϊόν: ένα μπουκέτο, μια τάξη του Χάρι Πότερ ή ένας μετασχηματιστής.

Οι γονείς αγόρασαν αυτά τα κιτ LEGO σαν τρελοί.

Εδώ είναι το πρόβλημα: τα κιτ αφαιρούν εντελώς την δημιουργική σκέψη και την φαντασία από την εξίσωση.
Όπως σημειώνει ο Δρ. Ντέρεκ Καμπρέρα, οι ενήλικες που φτιάχνουν τα κιτ LEGO είναι αυτοί που σκέφτονται δημιουργικά, ενώ τα παιδιά καταλήγουν να μιμούνται την εικόνα στο κουτί. Σίγουρα, τα αποτελέσματα φαίνονται υπέροχα (και κάνουν τους γονείς περήφανους!), αλλά τα σετ LEGO διδάσκουν τα παιδιά να ακολουθούν τις οδηγίες, αφήνοντας λίγο χώρο για δημιουργικότητα και φαντασία».

Δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει με αυτό το σκεπτικό. Σήμερα περισσότερο από οποτεδήποτε ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει αρκεί να είναι και να συμπεριφέρεται ομοιόμορφα. Μπορεί να ακούει όποια μουσική θέλει αρκεί να κάνει αρκετό θόρυβο ώστε να είναι αδύνατη κάθε συζήτηση με τον διπλανό του. Ακόμα καλύτερα, βάζει τα ακουστικά και ακούει ο καθένας την δική του άμουση βαβούρα.

Αν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου ως γυναίκα, επιτρέπεται να φοράς ό,τι θέλεις αρκεί η φορεσιά σου να είναι ξώβυζη και ξέκωλη, με κάποια παγκόσμιας εμβέλειας φίρμα σταμπωμένη αλλά πάντως να μην θυμίζεις Λύκειο των Ελληνίδων.
Είσαι ελεύθερος να γράφεις ό,τι θέλεις στην διαρροϊκή παγκόσμια δικτύωση, αρκεί η σκέψη σου να συμφωνεί με την σκέψη του κονκλάβιου των διευθυντών, βεβαίως- βεβαίως.
“Το LEGO δεν είναι το πρόβλημα, αλλά είναι ένα σύμπτωμα για κάτι που πάει σοβαρά στραβά. Μπαίνουμε σε μια επανάσταση ιδεών παράγοντας μια γενιά που θέλει οδηγίες», σημειώνει ο διάσημος εκπαιδευτής νόων και στάσεων ζωής, Σεθ Γκόντιν.

Δεν έχει άδικο. Εκατομμύρια ανθρώπων λειτουργούν εδώ και ενάμισυ χρόνο με οδηγίες χρήσεως. Όποιος δεν αποτυπώνει επακριβώς το σχέδιο, είναι πλέον αποσυνάγωγος των σχεδιαστών του θαυμαστού καινούριου κόσμου.
«Το εκπαιδευτικό μας σύστημα», γράφει η Φαμπρέγκα, «έχει σχεδιαστεί γύρω από την μάθηση που βασίζεται στην διδασκαλία – έναν βέλτιστο τρόπο μάθησης που έχει ως αποτέλεσμα:
-λιγότερες ευκαιρίες για τα παιδιά να εξασκήσουν ελαστική σκέψη
-λιγότερο ενθουσιασμό για την μάθηση καθώς τα παιδιά περιορίζονται στο να ακολουθούν οδηγίες
-χαμηλότερη αυτοεκτίμηση – τα παιδιά αρχίζουν να πιστεύουν ότι χρειάζονται τις οδηγίες επειδή τα δημιουργικά ένστικτά τους δεν είναι «αρκετά καλά».

Πράγματι, κάθε απόγευμα, το ποίμνιο της λατρείας των τηλεοπτικών δεκτών, με κομμένη την ανάσα περιμένει να μάθει εάν είναι ακόμη ζωντανοί.

Στο ελλαδικό κράτος, από εποχής Κώστα Σημίτη κουμάντο κάνουν οι «ειδικοί», οι «τεχνοκράτες». Δεν είναι παράδοξο που η αγοραστική δυνατότητα καταβαραθρώθηκε, η αισχροκέρδεια πολλαπλασιάστηκε, ο εγωκεντρισμός έγινε το χρυσό μοσχάρι των μοσχαριών που ακολούθησαν τις οδηγίες του Γιάννου για το Χρηματιστήριο, του Γιωργάκη για το ΔΝΤ, του Αντωνάκη για την συνέχιση των μνημονίων, απορρίφθηκε όμως ο Γιάνης που σκέφτηκε εκτός των οδηγιών στο κουτί των LEGO. Ησυχος ο λαός επανήλθε στην σιγουριά και παραδόθηκε άνευ όρων στην τρέχουσα διακυβέρνηση δια διαγγελμάτων.

Όμως, ο νοητικός και σωματικός ευνουχισμός των δεκαοκτώ μηνών αυτής της διακυβέρνησης έχει ακόμη κάποιες ελπίδες να ανατραπεί. «Από μικρό κι από τρελλό μαθαίνεις την αλήθεια», έλεγε ο λαός μας, πριν παραχώσει την προγονική του γνώση σε «αυτούς που ξέρουν».
Στους τρελούς και στους νέους λοιπόν εναποτίθενται οι ελπίδες για να ξαναγίνουμε ελεύθερα και δημιουργικά πνεύματα, ελεύθερων και δημιουργικών ανθρώπων.

«Πρέπει να επιστρέψουμε στην αρχική φιλοσοφία LEGO», σημειώνει η Φαμπρέγκα. «Στην Σύνθεση (σ.σ. την εκπαιδευτική πλατφόρμα που έχει δημιουργήσει σε συνέργεια με την ομάδα Μασκ), αγκαλιάζουμε την αβεβαιότητα και το χάος. Εκθέτουμε τα παιδιά στην πολυπλοκότητα και τα αφήνουμε να καταλάβουν τα πράγματα, ώστε να μάθουν να σκέφτονται. Γνωρίζουμε ότι τα παιδιά είναι ικανά για πολύ περισσότερα από ό, τι νομίζουμε, γι’ αυτό τα βάζουμε στο κάθισμα του οδηγού και τα φέρνουμε για να σχεδιάσουν τους δικούς τους χάρτες και προσομοιώσεις. Και σίγουρα δεν τους λέμε πώς θα είναι το τελικό προϊόν».

Η ελκυστική πρόταση της Φαμπρέγκα έχει μια τεράστια, χαώδη παγίδα. Αποκλείει τα παιδιά από την προγονική τους γνώση. Ανήκοντας σε μια παγκόσμια κοινότητα εγκεφάλων, τα παιδιά παύουν να έχουν δεσμούς με την την παράδοση των προγόνων τους. Είναι, με άλλα λόγια, ξεκρέμαστα και αιωρούμενα στο απέραντο σύμπαν των νοητικών ακροβατισμών. Επομένως εύκολα καταναλώσιμα, χειραγωγούμενα και αναλώσιμα.

Βέβαια, όπως σημειώνει η φιλόδοξη επιχειρηματίας εκπαιδευτικός, «σε τελική ανάλυση, η ζωή δεν συνοδεύεται από ένα φυλλάδιο οδηγιών. Είναι ακατάστατη και απρόβλεπτη. Για να προετοιμάσουμε πραγματικά τα παιδιά για τον πραγματικό κόσμο, πρέπει να δώσουμε χώρο για να λάμψει η φαντασία τους». Καλά ως εδώ, όμως «αυτό σημαίνει να αφαιρέσετε τις οδηγίες και να δημιουργήσετε χώρο για δημιουργικότητα».

Κι εδώ βρίσκεται η παγίδα. Γιατί δεν πειράζει αν θα φτιάξεις τον σκύλο μεγάλο ή μικρό, το σπίτι ισόγειο ή διώροφο, με μπαλκόνια ή παράθυρα, το δέντρο πεύκο ή μηλιά, ένα καράβι ή μια βάρκα. Αρκεί να αντιλαμβάνεσαι το αρχέτυπο του σπιτιού, του σκυλιού ή του δέντρου. Διαφορετικά θα κατασκευάσεις Χίμαιρες.

Και τότε θα αναζητάς τον Πήγασο καβάλα στον Βελλερεφόντη για να φονεύσει το θεριό πριν σε εξαϋλώσει η καυτή τοξική του ανάσα.

ΜΕΛΙΤΙΝΗ ΔΟΝΤΑ 

tweet
fb-share-icon
Insta
Tiktok