Επειδή τίποτε στον κόσμο δεν είναι μονοδιάστατο και επειδή πρέπει να εξετάζουμε όλες τις παραμέτρους για να διαμορφώνουμε άποψη, θυμίζω εδώ, μιαν ακόμη πτυχή των γεγονότων που διαδραματίζονται στην «Λωρίδα της Γάζας».
Το μεγάλης αξίας υποθαλάσσιο κοίτασμα φυσικού αερίου, που ανήκει στους Παλαιστινίους. Μόλις 30 χιλιόμετρα από τις ακτές της Γάζας, ανακαλύφθηκε το 2000 περίπου εννέα χρόνια πριν την ανακάλυψη του κοιτάσματος Ταμάρ, το οποίο εκμεταλλεύονται οι Ισραηλινοί και δέκα χρόνια πριν το κοίτασμα Λεβιάθαν.
Θυμίζω ότι οι Παλαιστίνιοι υπόκεινται σε ναυτική απαγόρευση 3 μιλίων από τις ακτές, δηλαδή δεν μπορούν να πλέουν έξω από αυτή την ζώνη. Να σημειώσω ότι από τις διεθνείς συνθήκες, τα υποθαλάσσια κοιτάσματα της Γάζας ανήκουν στους Παλαιστινίους και το Ισραήλ δεν αμφισβητεί την θαλάσσια οριογραμμή με την Γάζα, όμως με τον αποκλεισμό παραβιάζει αυτή την κυριαρχία με την δύναμη των όπλων (manu militari).
Θεωρώ πολύ βολικό για τους Ισραηλινούς, τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας από την Χαμάς, για να συντηρούν αυτόν τον ναυτικό αποκλεισμό, στην περίπου 45 χιλιομέτρων ακτογραμμή, αποκλείοντας δηλαδή μεταξύ άλλων, και την πρόσβαση στην περιοχή του κοιτάσματος.
Ο Αραφάτ όταν είχε ανακαλυφθεί το φυσικό αέριο, το είχε ονομάσει «δώρο του θεού, για τον λαό μας» αλλά οι δεκαετίες περνούν χωρίς να αξιοποιηθεί αυτό το «δώρο».
Η βρετανική εταιρεία British Gas (BG Group) με την άδεια των Παλαιστινιακών αρχών, το είχε ανακαλύψει μετά από δύο γεωτρήσεις, που ονόμασε Gaza Marine-1 και Gaza Marine-2. Σύμφωνα με στοιχεία της BG Group, αυτά τα αποθέματα φυσικού αερίου αγγίζουν τα 1,4 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια, με αξία (τιμές 2000) πάνω από 4 δισ. δολάρια. Το κοίτασμα έχει υπολογιζόμενη διάρκεια ζωής περίπου μίας 15ετίας. H συμφωνία με την British Gas έχει διάρκεια 25 ετών, δίνει στην εταιρία το 90% των δικαιωμάτων εξόρυξης ανάπτυξης και κατασκευής και ελέγχου των απαραίτητων υποδομών. Προβλέπεται οψιόν 30% για την Consolidated Contractors Company (CCC), της λιβανοπαλαιστινιακής διεθνούς κατασκευαστικής εταιρείας – βρίσκεται στις 20 μεγαλύτερες παγκοσμίως – η οποία εδρεύει στην Αθήνα, απέναντι από το μέγαρο του ΟΤΕ. Το Παλαιστινιακό Ταμείο Επενδύσεων (PIF) κατέχει το υπόλοιπο 10%.
Το Ισραήλ προσπάθησε να εκμεταλλευθεί το αέριο, ζητώντας να το παίρνει πρώτα εκείνο και κατόπιν να το διαθέτει στις παλαιστινιακές περιοχές, κάτι που οι Παλαιστίνιοι απέρριψαν.
Ο Σαρόν το 2001 αμφισβήτησε την κυριότητα των Παλαιστινίων στο φυσικό αέριο και το 2003 ακύρωσε μονομερώς την συμφωνία με την British Gas.
Το 2006 επικρατεί η Χαμάς, μια επικράτηση που έφερε και την σύγκρουση με την οργάνωση του Μαχμούντ Αμπάς την Φατάχ, ξεκινώντας ουσιαστικά έναν ενδοπαλαιστινιακό διχαστικό εμφύλιο.
Πληροφορίες ήθελαν την British Gas το 2007 να πλησιάζει σε συμφωνία με την Αίγυπτο για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος, μια συμφωνία που περιελάμβανε την συμμετοχή της CCC για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μέχρι το αιγυπτιακό λιμάνι Ελ Αρίς. Την συμφωνία, όπως ίσως κάποιοι θυμούνται, χάλασε ο εργατικός Πρωθυπουργός του Η.Β. Τόνυ Μπλαίρ που έκανε παρεμβάσεις υπέρ του Ισραήλ, οδηγώντας την σε αδιέξοδο.
Πολλά έχουν συμβεί έκτοτε, σε αυτό το πλαίσιο των προσπαθειών για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος, αλλά αυτό που μένει είναι το αποτέλεσμα, ότι δηλαδή καμία πρόοδος δεν έχει επιτευχθεί και καμία δεν θα επιτευχθεί, τουλάχιστον όσον αφορά το Ισραήλ και τουλάχιστον όσο τον έλεγχο έχει η Χαμάς.
Αχιλλέας Ξανθάκης