O Β.Ι. Λένιν είχε ορίσει την ύλη ως «φιλοσοφική κατηγορία που χρησιμεύει για να υποδηλώνει την αντικειμενική πραγματικότητα που έχει δοθεί στον άνθρωπο από τις αισθήσεις του. Aντιγράφεται, φωτογραφίζεται, απεικονίζεται από τις αισθήσεις μας, ενώ υπάρχει ανεξάρτητα από αυτές».
Για παράδειγμα, ένα αντικείμενο, ένα ποτήρι, ένα τραπέζι υπάρχει αντικειμενικά, και τα μάτια μας (οι αισθήσεις μας) αντανακλούν απλώς αυτή την αντικειμενική πραγματικότητα αφού με βάση τον υλισμό, τα αντικείμενα έχουν την ιδιότητα να υπάρχουν έξω από την ανθρώπινη συνείδηση και να αντανακλώνται από αυτή.
Η διατύπωση αυτή ακούγεται πολύ «λογική» και επιστημονικοφανής. Είναι όμως αληθής;
Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1800, πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Άγγλο φυσικό Thomas Yang ένα πείραμα με φωτόνια και έπεισε πως η πρόταση του Ισαάκ Νεύτωνα ότι το φως είναι ρεύμα σωματιδίων ήταν λανθασμένη.
Το πείραμα των δύο σχισμών (γνωστό και ως πείραμα του Γιανγκ) είναι μια απόδειξη πως τα σωματίδια, είτε ύλης (πχ. ηλεκτρόνια) είτε ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (φωτόνια), εκδηλώνουν και σωματιδιακή και κυματική συμπεριφορά ταυτόχρονα.
Έκτοτε το πείραμα επαναλήφθηκε με όλο και μεγαλύτερη λεπτομέρεια και παραλλαγές και δείχνει πλέον πως το φως εμφανίζει δύο φύσεις, και σωματιδιακή και κυματική, καθώς και ότι τα σωματίδια της ύλης εμφανίζουν κι αυτά κυματικές ιδιότητες. Το πείραμα με απλά λόγια αποτελείται από ένα παραπέτασμα με δύο σχισμές και ένα τοίχο πίσω από το παραπέτασμα. Αρχίζουμε να εκτοξεύουμε ύλη, π.χ. βώλους προς το παραπέτασμα σημαδεύοντας τις δύο σχισμές (εικόνα 1). Το αποτέλεσμα περιγράφεται στην ακόλουθη εικόνα. Όσοι βώλοι περνούν από τις σχισμές αφήνουν το αποτύπωμά τους στον τοίχο.
Εάν αντί για βώλους {ύλη} αρχίσουμε να εκτοξεύουμε φωτόνια (εικόνα 2) το αποτέλεσμα είναι τελείως διαφορετικό και αποδεικνύει την κυματική φύση του φωτός.
Το αποτέλεσμα που φαίνεται στη δεύτερη εικόνα {κροσσοί συμβολή} στην αρχή εξέπληξε πολλούς και οφείλεται στο φαινόμενο της συμβολής των κυμάτων, το οποίο δεν θα αναλύσουμε τώρα καθότι ξεφεύγει από το στόχο του παρόντος κειμένου (εικόνα 2).
Κρατάμε το γεγονός ότι το φως όταν μεταδίδεται συμπεριφέρεται ως κύμα.
Μέχρι εδώ όλα είναι σχεδόν κατανοητά από τους ρασιοναλιστές, αν και οι κροσσοί συμβολής κρύβουν μία παραδοξότητα.
Και τώρα αρχίζουν τα ακατανόητα. Το πείραμα επαναλήφθηκε στέλνοντας στις σχισμές ένα μόνο φωτόνιο κάθε φορά, ώστε να μην μπορεί να αλληλεπιδράσει με κάποιο άλλο και να μην σχηματιστούν οι πέντε κροσσοί συμβολής (εικόνα 2) και να έχουμε «λογικά» το αποτέλεσμα της εικόνας 1. Ο ελιγμός αυτός αποδεικνύεται αναποτελεσματικός.
Μετά από αρκετή ώρα, καθώς τα ίχνη των ηλεκτρονίων αθροίζονται στην οθόνη, εμφανίζεται και πάλι συμβολή. Κάθε ένα ηλεκτρόνιο φαίνεται σαν να έχει περάσει και από τις δύο σχισμές, κάνοντας συμβολή με τον ίδιο του τον εαυτό. Μαθηματικά, όλο αυτό εμφανίζεται ακόμα πιο παράδοξο. Η μαθηματική περιγραφή του φαινομένου εμφανίζεται ως η επαλληλία των πιθανοτήτων να περνά το ηλεκτρόνιο από τη μία μόνο σχισμή, από την άλλη, από τις δύο μαζί και από καμία, ταυτόχρονα.
Η τρίτη διαπίστωση ξεπερνάει τη φαντασία. Στην προσπάθεια να λυθεί η απορία του τι γίνεται με το ηλεκτρόνιο που περνά από το σύστημα της διπλής σχισμής, οι επιστήμονες αποφάσισαν να κάνουν μέτρηση ώστε να δουν από ποια σχισμή περνά στ’ αλήθεια το ηλεκτρόνιο. Έτσι τοποθέτησαν μια συσκευή παρατήρησης κοντά στις σχισμές ώστε αν διέλθει από την μία από αυτές το ηλεκτρόνιο, να καταγραφεί. Όταν τοποθετείται η μετρητική συσκευή όμως, συμβαίνει κάτι ακόμα πιο παράξενο.
Το ηλεκτρόνιο παύει να συμπεριφέρεται ως κύμα και δεν δίνει πια το φαινόμενο της συμβολής, παρά εμφανίζεται στην οθόνη η κατανομή που αντιστοιχεί γύρω από το αποτύπωμα των δύο σχισμών. Το ηλεκτρόνιο συμπεριφέρεται πλέον ως σωματίδιο όταν προσπαθούμε να παρατηρήσουμε τι ακριβώς κάνει! Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι πως έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα είτε παρατηρούμε το ηλεκτρόνιο αμέσως πριν περάσει από τη διπλή σχισμή, είτε αφού έχει μόλις βγει από αυτήν.
Ο παρατηρητής φαίνεται να αλλοιώνει το αποτέλεσμα του πειράματος στην οθόνη, απλά με την παρατήρηση!
Αλήθεια, οι υλιστές επιμένουν ότι «τα αντικείμενα έχουν την ιδιότητα να υπάρχουν έξω από την ανθρώπινη συνείδηση και απλώς να αντανακλώνται από αυτή;», διότι έχει πλέον επιστημονικά αποδειχθεί ότι η πρόθεση της συνείδησης και μόνον δύναται να αλλάξει τις ιδιότητες της ύλης.
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΥΔΟΥΝΑΣ