Πριν από 22 χρόνια τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ άρχισαν να βομβαρδίζουν την Γιουγκοσλαβία στο πλαίσιο της επιχείρησης « Allied Force». Το κείμενο που ακολουθεί αναλύει τα αίτια αυτού του πολέμου και είναι απόσπασμα από το πόνημα του υπογράφοντος «ΝΑΤΟ, ΑΜΥΝΤΙΚΟΣ Ή ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ».
Από τις 24 Μαρτίου 1999 οι στρατιωτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ υπέβαλαν την Γιουγκοσλαβία σε καταστροφικό βομβαρδισμό. Με πάνω από 15.000 εξόδους μαχητικών, το ΝΑΤΟ κονιορτοποίησε γιουγκοσλαβικές πόλεις και χωριά, χτυπώντας στρατιωτικές εγκαταστάσεις, εργοστάσια, νοσοκομεία, σχολεία, γέφυρες, αυτοκινητόδρομους, αποθήκες καυσίμων και πολεμικού υλικού και κυβερνητικά κτήρια. Χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν, ενώ οι μακροπρόθεσμες συνέπειες για την Γιουγκοσλαβία, το σύνολο των Βαλκανίων και την Ανατολική Ευρώπη είναι σημαντικές. Οι καταστροφές που προκλήθηκαν από τις αμερικανικές, βρετανικές και γαλλικές βόμβες, όπως και λίγα χρόνια αργότερα στο Ιράκ, οδήγησαν την Γιουγκοσλαβία στον οικονομικό αφανισμό από τον οποίο έκανε πολλά χρόνια να συνέλθει.
Η επίθεση στην Γιουγκοσλαβία δικαιολογήθηκε από το ΝΑΤΟ και τα μέσα ενημέρωσης αντιστοίχων συμφερόντων ως ανθρωπιστική προσπάθεια να σταματήσει η καταπίεση των Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο. Ο βαρύς και κυνικός χαρακτήρας της προπαγανδιστικής εκστρατείας που συνόδευσε τους βομβαρδισμούς αντανακλά τις έντονες αντιφάσεις στην υπεράσπιση του πολέμου από το ΝΑΤΟ. Η απερίγραπτη δαιμονοποίηση του προέδρου της Γιουγκοσλαβίας Μιλόσεβιτς και των Σέρβων, οι αποκλίνουσες αναφορές περί δήθεν σφαγών και θανάτων Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο, οι ατελείωτες και άνευ τεκμηρίων δημοσιογραφικές πληροφορίες περί «γενοκτονίας» και «εθνοκάθαρσης» σχεδιάστηκαν από το ΝΑΤΟ όχι τόσο για να πείσουν για την παράνομη και εγκληματική επιχείρηση, αλλά για να εκφοβίσουν την κοινή γνώμη. Το επιχείρημα του ΝΑΤΟ καθώς και αυτό των προθύμων συμμάχων, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ήταν «αντιπολίτευση στους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ σημαίνει υποστήριξη της μαζικής δολοφονίας των Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο».
Στον πόλεμο εναντίον της Γιουγκοσλαβίας τα «όπλα μαζικής καταστροφής» του Σαντάμ Χουσείν που ήταν το πρόσχημα της επέμβασης στο Ιράκ, αντικαθιστώνται από τον επιβλητικό μανδύα της «εθνοκάθαρσης». Η κύρια αξία αυτής της λέξης είναι ότι προκαλεί, αντικατοπτρίζει την εικόνα της ναζιστικής Γερμανίας, είναι η νέα έκδοση το 1999 του «Ολοκαυτώματος». Η σύγκριση βέβαια είναι εξόχως παραπλανητική και ιστορικά ψευδής, παρ’ όλα αυτά προπαγανδιστικά επιτυχημένη στην κοινή γνώμη.
Η υποκρισία του ΝΑΤΟ σχετικά με την δήθεν εθνοκάθαρση των Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο και της εμφάνισης της Συμμαχίας ως υπερασπιστή της αλβανικής μειονότητας φαίνεται από το γεγονός των σφαγών και διωγμών που υπέστησαν οι Σέρβοι από τους Κροάτες το 1995 χωρίς να υπάρξει η οποιαδήποτε, έστω λεκτική, αντίδραση του ΝΑΤΟ, φαίνεται από τα εκατομμύρια των Κούρδων που σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους στις κουρδικές περιοχές της Τουρκίας τα τελευταία τουλάχιστον 30 χρόνια χωρίς να έχει υπάρξει η οποιαδήποτε αντίδραση της Συμμαχίας. Και σίγουρα αν τα σερβικά στρατεύματα τιμώρησαν τους Αλβανούς συμμορίτες, αυτή η τιμωρία απέχει παρασάγγας από τις αγριότητες και δολοφονίες του μέλους του ΝΑΤΟ Γαλλίας στην Αλγερία ή των ΗΠΑ στην Καμπότζη και στο Βιετνάμ. Επίσης η σερβική τιμωρία απέχει παρασάγγας από τις ισραηλινές μαζικές δολοφονίες Παλαιστινίων στην Λωρίδα της Γάζας τα τελευταία πολλά χρόνια, μαζικές δολοφονίες που πραγματοποιούνται με βόμβες διασποράς και εκτεταμένους βομβαρδισμούς αμάχων.
Η δικαιολογία του ΝΑΤΟ περί «εθνοκάθαρσης» στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας είναι συνηθισμένη για τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις όταν εμπλέκονται σε εθνοτικές συγκρούσεις. Ας θυμηθούμε ότι σε ένα από τα πιο φρικτά επεισόδια του 20ου αιώνα που έλαβε χώρα το 1947, η Βρετανία δρομολόγησε την ίδρυση του Πακιστάν μετά τις εθνοτικές συγκρούσεις μεταξύ Ινδουιστών και Μουσουλμάνων στην Ινδία. Η βία που ακολούθησε αυτή την ίδρυση του χωριστού κράτους του Πακιστάν κόστισε την ζωή εκατομμυρίων και δημιούργησε 12 εκατομμύρια πρόσφυγες. Ομοίως στη Γιουγκοσλαβία η ιμπεριαλιστική παρέμβαση του ΝΑΤΟ είχε τον αντικειμενικό αντίκτυπο της κλιμάκωσης της βίας και την αύξηση της πιθανότητας να εξαπλωθεί στις γειτονικές χώρες.
Η ιμπεριαλιστική προπαγάνδα του ΝΑΤΟ περί «εθνοκάθαρσης» ως πρόσχημα των νατοϊκών βομβαρδισμών θυμίζει τον Aldous Huxley, ο οποίος το 1937 έγραψε ότι «ο σκοπός του προπαγανδιστή είναι να κάνει ένα σύνολο ανθρώπων να ξεχνούν ότι ορισμένα άλλα σύνολα ανθρώπων είναι ανθρώπινα». Στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας το ΝΑΤΟ απαίτησε την δαιμονοποίηση των Σέρβων, αν και οι θάνατοι από τους βομβαρδισμούς της Συμμαχίας υπερέβησαν κατά πολύ τους θανάτους που προκάλεσαν τα σερβικά στρατεύματα στις τάξεις του «απελευθερωτικού στρατού» των Αλβανών του Κοσόβου. Πριν από τις 24 Μαρτίου ο συνολικός αριθμός θανάτων στο Κοσσυφοπέδιο στην διάρκεια όλων των ετών των εθνοτικών συγκρούσεων δεν ξεπέρασε τις 2.000, οι βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ μόνο σε αυτή την σερβική επαρχία προκάλεσαν πολύ περισσότερους θανάτους. Αλλά ως γνωστό το ΝΑΤΟ με τους βομβαρδισμούς του δεν προκαλεί θανάτους αμάχων, αλλά συμβαίνουν μόνο «λάθη» ή «παράπλευρες απώλειες». Το ΝΑΤΟ αναβίωσε με τους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας την ορολογία των αποικιοκρατών του 19ου αιώνα περί «εκπολιτιστικής» αποστολής, μια ορολογία που έχει συνέχεια ως αποστολή για τα «ανθρώπινα δικαιώματα» στις μετέπειτα ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις του ΝΑΤΟ τον 21ο αιώνα.
Η ιμπεριαλιστική προπαγάνδα απαιτεί απλοποιήσεις. Απαιτεί την απογύμνωση των περιπλοκών των τεράστιων πολιτικών συγκρούσεων και μια κοινή γνώμη να αντιμετωπίζει μια φορτισμένη ερώτηση που να επιτρέπει μόνο μια απάντηση. Στον γιουγκοσλαβικό πόλεμο η ερώτηση ήταν: Δεν πρέπει να σταματήσει η εθνοκάθαρση; Αυτή η απλούστευση επέτρεψε στο ΝΑΤΟ να απεικονίσει την Γιουγκοσλαβία του Μιλόσεβιτς ως τον επιτιθέμενο και το ΝΑΤΟ ως απελευθερωτή και όχι ως παράνομα επιτιθέμενο. Η Συμμαχία σε μια πλήρη ανατροπή της πραγματικότητας παρουσίασε τον πόλεμο της ως αμυντικό και τους Αλβανούς τρομοκράτες του UCK και του «απελευθερωτικού στρατού» ως συμμάχους της που έπρεπε να προστατευθούν.
Για να προσδιοριστεί η φύση ενός δεδομένου πολέμου, ο όποιος χαρακτήρας του, δεν απαιτείται η επιλεκτική εξέταση των φρικαλεοτήτων του που ειρήσθω εν παρόδω υπάρχουν σε κάθε πολεμική σύγκρουση, αλλά μάλλον μια ουσιαστική ανάλυση των οικονομικών βάσεων και δομών καθώς και των διεθνών ρόλων των κρατών που είναι εμπλεκόμενα. Από αυτή την άποψη ο πόλεμος που διεξήγαγε το ΝΑΤΟ στην Γιουγκοσλαβία ήταν ένας επιθετικός ιμπεριαλιστικός πόλεμος.
Οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές δυνάμεις που αποτελούν τον πυρήνα του ΝΑΤΟ ανήκουν ταυτόχρονα και στις πλέον προηγμένες και κινητήριες δυνάμεις του ιμπεριαλισμού στον πλανήτη. Αυτές οι χώρες εκφράζουν με τις κρατικές πολιτικές τους τα συμφέροντα του χρηματοοικονομικού κεφαλαίου, με βάση τις υπερεθνικές εταιρίες, τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συνδέονται άμεσα με την επέκταση του καπιταλισμού σε όλο τον κόσμο. Ως επιστημονικός όρος ο ιμπεριαλισμός σημαίνει την κυριαρχία των γιγαντιαίων τραπεζικών ιδρυμάτων και χρηματοοικονομικών κεφαλαίων στην παγκοσμιοποιημένη αγορά, την εξάπλωση πέραν των εθνικών συνόρων και την απόκτηση προσβάσεων σε αγορές, σε πρώτες ύλες, σε ενεργειακούς πόρους και νέες πηγές εργασίας, έχοντας την ώθηση όπου απαιτείται από πρόθυμες στρατιωτικές δυνάμεις, ει δυνατόν συμμαχικών μπλοκ.
Ο ιμπεριαλισμός απολαμβάνει μια αρπακτική παρασιτική σχέση με τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Μέσω της οικονομικής ηγεμονίας, χρησιμοποιώντας το όχημα χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων όπως το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα, ο ιμπεριαλισμός που προωθεί τα αμερικανικά συμφέροντα είναι σε θέση να υπαγορεύει την πολιτική του σε μικρότερα κράτη. Όσα από αυτά δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των συμφερόντων αυτών απειλούνται στρατιωτικά και βομβαρδίζονται, ενώ δαιμονοποιούνται ως «αδίστακτα κράτη» εφόσον δεν θέλουν να ενταχθούν στα στρατηγικά σχέδια της Νέας Παγκόσμιας Τάξης που προωθεί ο ιμπεριαλισμός.
Στην δεκαετία του 1990 όταν άλλαξαν οι κανόνες του παιχνιδιού με την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, η Σερβία και προσωπικά ο Μιλόσεβιτς έγινε αγκάθι στο πλευρό των ιμπεριαλιστικών ανησυχιών. Ο Μιλόσεβιτς, μαζί με τον Σαντάμ και αργότερα τον Καντάφι, εντάχθηκε στον κατάλογο των «Most Wanted» ηγετών που αντιστέκονταν στα σχέδια της Παγκόσμιας Τάξης. Η Γιουγκοσλαβία την δεκαετία του 1990 ήταν μια μικρή, σχετικά καθυστερημένη χώρα που είχε βληθεί ανεπανόρθωτα από την απόσχιση τεσσάρων από τις πρώην έξι δημοκρατίες της. Ο Μιλόσεβιτς προσαρμόστηκε σε αυτή την διαδικασία ανασημασιοδότησης του διεθνούς πολιτικού σκηνικού και στις φυγόκεντρες τάσεις του καπιταλισμού, όπως και άλλοι πρώην κομμουνιστές ηγέτες στην Ανατολική Ευρώπη.
Από το 1991 η αποσύνθεση της Γιουγκοσλαβίας εξασφαλίστηκε από την πολιτική παρέμβαση του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της ΕΕ (Ευρωπαϊκή Κοινότητα). Παρ’ όλο που προβλεπόταν ειρηνική έκβαση της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας, η Γερμανία εν μια νυκτί αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Κροατίας και Σλοβενίας το 1991, και οι ΗΠΑ έδωσαν απερίφραστα την έγκριση τους στην απόσχιση της Βοσνίας το 1992. Σε πλήρη αντίθεση με τις ειρηνευτικές υποσχέσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, το «τέλος της αντιπαράθεσης» μεταξύ των δυο μπλοκ ακολουθήθηκε από τον πόλεμο και διάλυση της Γιουγκοσλαβίας (1991-1999) και την βίαιη προσπάθεια μελών της να αποσχιστούν. Τελικά οι πόλεμοι απόσχισης έληξαν με την εισβολή νατοϊκών δυνάμεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ το 1999. Το πολυεθνοτικό κράτος διαλύθηκε, από την Σερβία αποσχίστηκαν τα κρατίδια Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ, ενώ το ΝΑΤΟ κατέλαβε την περιοχή του Κοσσυφοπεδίου.
Με τον επιθετικό πόλεμο του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, η Συμμαχία ολοκλήρωσε την μετατροπή της σε παγκόσμια δύναμη μάχης και κατοχής, χωρίς απαραίτητα να υπάρχει εντολή των Ηνωμένων Εθνών. Επισήμως ο επιθετικός πόλεμος του 1999 δικαιολογήθηκε με την δήθεν καταπίεση των Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο και την προσπάθεια απελευθέρωσης των από τους «δυνάστες» Σέρβους. Η αλβανική τρομοκρατική οργάνωση UCK γίνεται σύμμαχος των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και μετατρέπεται σε κατοχικό στρατό της περιοχής ως μέρος του «ασύμμετρου» πολέμου και της «ανθρωπιστικής παρέμβασης».
Στην Γιουγκοσλαβία η έννοια του πολέμου επαναπροσδιορίζεται ως αυτοπροσδιοριζόμενη απειλή και ως προστασία δυνητικών θυμάτων από ένα πιθανό εθνοτικό πόλεμο δια μέσου προληπτικής ιμπεριαλιστικής προστατευτικής παρέμβασης. Στην Γιουγκοσλαβία το ΝΑΤΟ είχε την πρώτη αποστολή μάχης μετά την διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, μια αποστολή μάχης που οδήγησε στον τελικό κατακερματισμό της περιοχής αυτής των Βαλκανίων. Το Κόσοβο από το 1999 παραμένει υπό την κατοχή των τρομοκρατών του UCK και της αλβανικής μαφίας και είναι ένα προτεκτοράτο του ΝΑΤΟ.
Από τις αρχές του 21ου αιώνα η έννοια του προληπτικού ιμπεριαλιστικού πολέμου της Συμμαχίας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ διευρύνεται και με μια άλλη ιδεολογία, αυτήν του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας», ενώ στις μέρες μας η διεύρυνση αυτή συμπληρώνεται με την επιστροφή στην γεωπολιτική σκηνή του Ψυχρού Πολέμου.
Γ. Λιναρδής
