O Ηράκλειτος ο Εφέσιος (544-484 π.Χ. περίπου) αν και του έχει δοθεί το προσωνύμιο «σκοτεινός» είναι ένας από τους λαμπρότερους νόες της Ελληνικής σκέψεως. Είναι αυτός ο οποίος έθεσε τον ήλιο, νοούμενο με την σημερινή ορολογία ως φυσική ενέργεια, στο επίκεντρο της αντιλήψεώς του για τον Κόσμο.
Είναι αυτός που έριξε φως στον ορθό τρόπο προσεγγίσεως του φυσικού κόσμου, υποστηρίζοντας την ιερότητα του σκότους του. O μεγάλος φιλόσοφος ο οποίος γεννήθηκε στην γη της Μεγάλης Θεάς, βρήκε την γνώση στο σπήλαιο του νου του.
Στη Φύση αρέσει να κρύβεται, είναι μια από τις ρήσεις οι οποίες του αποδίδονται. Στην ύπαρξη αρέσει να κρύβεται. Για αυτόν τον μύστη της κατακτήσεως της εσωτερικής εμπειρικής γνώσεως, ο θεός των Δελφών ούτε κρύβεται ούτε φανερώνεται, αλλά αφήνει σημάδια για τον άνθρωπο ο οποίος θα πάρει τον δρόμο του λαβυρίνθου της γνώσεως.
Σήμερα, οι άνθρωποι του παγκόσμιου ταχυφαγείου της πληροφορίας, έχουν την βεβαιότητα ότι έχουν κατακτήσει την γνώση και κατέχουν τα κλειδιά της φυσικής σύστασης του κόσμου.
Οργανισμοί ολόκληροι, εγκατεστημένοι σε πολυώροφα κτίρια, οργανώσεις παγκόσμιες, με προϋπολογισμούς βιομηχανικών κρατών, υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι και στρατιές ελασσόνων ακτιβιστών ισχυρίζονται πως ενεργούν προς όφελος της Φύσεως. Ο φιλόσοφος από την Ιωνική ακτή, θα γελούσε άραγε ή θα εξοργιζόταν με αυτούς, ή μήπως αυτοί δεν θα υπήρχαν καν, εάν οι επιστήμονες δεν ήσαν κατακτητές της Φύσεως αλλά ιερείς της;
Όσο και αν προσπαθήσει ο άνθρωπος-κατακτητής να κατακτήσει το τελευταίο όριο της γνώσης, θα σταματά σε εκείνο το μεγαλειώδες σημείο όπου κάθεται ο Θεός.
Γιατί ο άνθρωπος μπορεί να διαλύσει την μηχανή του κόσμου, μπορεί να επαίρεται ότι έπλασε την ύλη, και την έφερε στα δικά του μέτρα, μα η μεγάλη αποκάλυψη της μικρότητάς του θα γκρεμίσει τον κόσμο που θαρρεί πως ως άλλος Θεός έπλασε. Αναζητώντας να αναλάβει τον ρόλο του Θεού το μόνο που καταφέρνει είναι να γυρίσει τον Κόσμο στην εποχή του Χάους, των Εκατόγχειρων και της Τιτανομαχίας , και μέσω του Χάους, αναπόφευκτα στην ανάδυση Αυτού που είναι ο μόνος σε θέση να βάλει σε τάξη το χάος.
Ακόμη όπως και για Αυτόν, η Φύση, το μυστικό της ύπαρξης, θα κρύβεται διαρκώς. Αυτό το μυστικό συστατικό που κρατά τον κόσμο μας σε συνοχή και τον εμποδίζει από το να κυλήσει στην ανθρωποκεντρική υπερφίαλη βαρβαρότητα, γνωρίζει το θεϊκό ζεύγος πως πρέπει να διαφυλαχθεί.
Ο τραγικός άνθρωπος προσπαθώντας να καθίσει στο θρόνο του Θεού , κάνει επιτακτικότερη την ανάγκη ενός παντοδύναμου Θεού που θα σαρώσει το χάος των ανθρώπων.
Στη Φύση αρέσει να κρύβεται, και αρέσει να την κρύβουν. Ούσα γένους θηλυκού γνωρίζει την μαγεία του μυστικού, και την μεγαλοπρέπεια του διαφαινόμενου απέναντι στο χυδαίο. Ο Εφέσιος φιλόσοφος γνώριζε το μυστικό της Μεγάλης Θεάς που θα λατρευόταν στην γενέθλια πόλη του ως Άρτεμις, και προς τιμήν της θα χτιζόταν το 440 π.Χ. ο περίλαμπρος ναός ο οποίος ονομάστηκε ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.
Ο σύγχρονος επιστήμονας μπορεί να διαπιστώσει από τι είναι συντεθειμένο το νερό. Όμως ποτέ δεν θα μπορέσει να καταλάβει το νερό, και πολύ περισσότερο να δημιουργήσει το νερό που κρύβεται στις μαλακές πτυχώσεις της γης, εκεί όπου φυτρώνουν τα μούσκλια και ξεδιψούν από τα σκότη της. Κανείς τεχνοκράτης, κανένα ανθρώπινο ξόανο, που από τα μάτια και το στόμα τους ξεπηδούν μίσος και έπαρση, δεν μπορούν να αναμετρηθούν με την ταπεινότητα του φιλοσόφου που σκύβει πάνω από τα μυστήρια, όχι για να κόψει και να γεμίσει την ακόρεστη κενότητά του από το κλαδί της γνώσης, αλλά για να θαυμάσει με όλες του τις αισθήσεις το μεγαλείο ενός μήλου.
Οι σύγχρονοι τεχνοκράτες μπορεί να εξήγησαν την ύλη μα η τόσο σύγχρονη επιστημονικά διαύγεια του Ηράκλειτου δεν μπορεί να υπάρξει παρά μόνο στο πλαίσιο της αντίληψης που θέλει τον κόσμο έναν ενιαίο όλο, όπου επικρατεί η θεϊκή αρμονία.
Η κακοφωνία των πλακάτ, η ασχήμια , το μίσος, η καταστροφή κινητοποιούν την αναγκαιότητα της μεγαλειώδους μυστικής προσέγγισης του Ηρακλείτου. Αν πιστέψουμε τον φιλόσοφο, και κανείς δεν μπορεί να μπει στο ίδιο ποτάμι δυο φορές, τότε κι ο κόσμος μας δεν μπορεί να ξαναβουτήξει στα νερά από όπου ξεδίψασε εκείνος. Μπορεί όμως να μάθει την τραγική μικρότητά του, αυτή που μπορεί να καθηλώσει ένας αόρατος ιός. Στη Φύση αρέσει να κρύβεται, και να φανερώνει μονάχα σημάδια της. Θα φθάσει άραγε η ερμηνεία του σημαδιού στον άνθρωπο-τεχνοκράτη που αναζητά να προσπεράσει το μάθημα;
Ο άνθρωπος ιεροσυλεί. Αντί να λατρεύει την Φύση, προτίμησε να απλώσει το χέρι και να αρπάξει ό,τι προλάβει, ρίχνοντας θρασύ κι αχόρταγο το βλέμμα του κάτω από τα πέπλα της.
Εάν κάποτε θελήσει ο άνθρωπος να ξαναβρεί τη ισορροπία όπως διατείνεται, θα πρέπει να σωπάσει. Να βγει με το ραβδί ξυπόλυτος στα δασωμένα μονοπάτια της Δωδώνης και των Δελφών και με συντριβή να παρακαλέσει να ακούσει τον ήχο του ρυακιού που κυλάει από το Πάντα προς το Πάντα.
Να αντιληφθεί ότι το αόρατο είναι κλειδωμένο μέσα στο ορατό. Πως η εικόνα του κόσμου είναι το ξεγέλασμα του ανθρώπου, που επιτρέπει στις πεπερασμένες του δυνατότητες να ψαύσει τον γύρο του κόσμο, όπως ακριβώς το παιδί μαθαίνει τις αδρές γραμμές και τα περιγράμματα πριν κάποτε φθάσει να αντιληφθεί το ορατό και το αόρατο στην τέχνη του Μιχαήλ Άγγελου.
Πριν μιλήσει, λοιπόν, ο άνθρωπος, από καθέδρας, για το κλίμα του πλανήτη και τις φυσικές ισορροπίες, τις οποίες θαρρεί μέσα στα σκοτάδια της ύβρης όπου τον έφερε η λατρεία του Εγώ του, πως μπορεί τάχα αυτός, ο φοβισμένος από το μη-ορατό ενός ιού, να διορθώσει, θα πρέπει να ακουμπήσει στο χώμα τα τσίγκινα παράσημα της γνώσης του και να σταθεί σιωπηλός και στοχαστικός απέναντι στο δέντρο που γεννά σπόρους που γίνονται δέντρα που γίνονται σπόροι.
Ένα από τα πολλά που μπορεί να διδάξει ο Ηράκλειτος είναι πως με την προσήλωση και την επιμονή του ανθρώπου να ξεντύσει την Φύση, ξέχασε πως υπάρχει η σιωπηλή εσωτερική κρύπτη η οποία προστατεύει τον νόμο της ζωής και του θανάτου.
Όποιος αναζητά την αλήθεια, αναζητά την στέρηση της λήθης. Το φανερό, αυτό που δεν έχει ξεχαστεί, το μη λανθάνον, κι αυτό που κρύφτηκε και ξεχάστηκε, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει, η αλήθεια και η λήθη, βρίσκονται σε μια αέναη πάλη η οποία συνέχει τον κόσμο μας και ισορροπεί με τον Θεό Λόγο.
Ο άνθρωπος που θέλει να κρατηθεί μακριά από το Χάος που η εποχή λατρεύει με κραυγές και ανθρωποθυσίες, μπορεί να αναζητήσει τον Ορφέα, αυτόν που γητεύει το Ιερό Θήλυ και κείνο τον υπακούει και γενναιόδωρα συμβιεί.
ΜΕΛΙΤΙΝΗ ΔΟΝΤΑ
