Είναι αδιαμφησβήτητο ότι ο κορωναϊός (και όχι ο κορωνοϊός) δεν προκλήθηκε από τον καπιταλισμό. Αλλά είναι προφανές ότι η επιδημία Covid-19 αποκαλύπτει το πως λειτουργεί το σύστημα του φιλελεύθερου καπιταλισμού.

Ουδόλως προκαλεί έκπληξη ότι η κοινή γνώμη, η οποία δυστυχώς ταυτίζεται με την γνώμη των αργυρώνητων ΜΜΕ, θεωρεί επί του παρόντος ότι η πολιτική της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση της πανδημίας είναι καλή και χωρίς εναλλακτική λύση. Το γεγονός ότι ψυχολογικά η κοινωνία μας είναι συνηθισμένη να υποτάσσεται και να φοβάται να αναλάβει κοινωνική ευθύνη σε καταστάσεις απειλής, βοηθάει το καθεστώς να εμφανιστεί ως «πατρική φιγούρα» με την μορφή ενός δήθεν ηγέτη ή μιας δήθεν ισχυρής κυβέρνησης. Αυτή η αντίδραση της κοινωνίας είναι ακόμη πιο μαζική όταν το εθνικιστικό κίνημα (ή άλλα κινήματα) παραμένουν σχεδόν αόρατα και αθόρυβα ως εναλλακτικές λύσεις.

Εν προοιμίω να τονίσουμε ότι δεν θέλουμε να παραποιήσουμε όλα τα μέτρα που προβλέπονται κατά της κρίσης του κορωναϊού, ούτε θέλουμε να αμφισβητήσουμε την ακεραιότητα των λοιμωξιολόγων και άλλων επιστημόνων, καθώς δεν έχουμε την εμπειρογνωμοσύνη να το πράξουμε. Ωστόσο θέλουμε να θέσουμε το πρόβλημα στην σωστή του βάση.
Μέχρι στιγμής η πλειοψηφία της κοινωνίας επηρεασμένη και από τα ΜΜΕ πιστεύει ότι η κυβέρνηση πράττει το σωστό και βασίζεται στις επιταγές της επιστήμης. Αλλά αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση, και οι κυβερνήσεις πριν από αυτήν, δεν ήταν προετοιμασμένη για επιδημίες όπως η σημερινή.
Η κατάσταση στο σύστημα υγείας και στην περίθαλψη ήταν ήδη στο κόκκινο υπό κανονικές συνθήκες, οπότε είναι προφανές ότι το σύστημα θα καταρρεύσει σε περίπτωση γεωμετρικής αύξησης των κρουσμάτων, όπως προβλέπεται ότι θα γίνει το επόμενο διάστημα. Το υγειονομικό σύστημα της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες διατηρείται στο όριο, το κράτος λόγω της γραφειοκρατίας και του παραγοντικού κοινοβουλευτισμού έχει αποτύχει να διορθώσει κακώς κείμενα, στην αποτυχία έχει συμβάλλει τα τελευταία χρόνια και η εισβολή λαθροεποίκων οι οποίοι έχουν ενταχθεί σε αυτό το σύστημα.

Αυτή την στιγμή φαίνεται ότι η πολιτική ακολουθεί τις επιταγές της επιστήμης. Καθημερινά μας παρουσιάζονται στην τηλεόραση γεγονότα σχετικά με την εξάπλωση του κορωναϊού, τον αριθμό των ατόμων που έχουν μολυνθεί και τον αριθμό των νεκρών. Αυτό γίνεται για να δοθεί η εντύπωση στην κοινωνία ότι κάποιος γνωρίζει ακριβώς τι συμβαίνει και ότι αυτός ο κάποιος θα μπορούσε να ενεργήσει αναλόγως ορθολογικά. Όμως δεν είναι έτσι, καθώς υπάρχουν πολλά προβλήματα.

Οι μέθοδοι συλλογής δεδομένων, ο προσδιορισμός του αριθμού των ατόμων που έχουν μολυνθεί και των αιτιών θανάτου ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό. Μια λεπτομερής ανάλυση των θανάτων, συμπεριλαμβανομένης μιας διεξοδικής νεκροτομής, συνήθως λείπει, όπου δε πραγματοποιήθηκε, αποδεικνύεται ότι ο αριθμός των θανάτων από τον κορωναϊό διαφέρει προς τα κάτω από τα επίσημα στοιχεία. Επίσης ο αριθμός και ο τύπος των δοκιμών είναι διαφορετικοί, οι ουσιαστικές δοκιμές συχνά δεν διεξάγονται ή διεξάγονται καθυστερημένα, καθώς δεν επαρκεί η εργαστηριακή ικανότητα. Όλα αυτά σημαίνουν ότι δεν υπάρχει η ακριβής επισκόπηση του ποσοστού εξάπλωσης και θνησιμότητας του ιού. Αυτή την στιγμή σχεδόν όλα βασίζονται σε αλγοριθμικούς υπολογισμούς μοντέλων. Αλλά αυτά τα μοντέλα βρίθουν από υποθέσεις που κανείς δεν έχει δοκιμάσει. Αν μια υπόθεση του μοντέλου είναι λάθος ή κάτι δεν λαμβάνεται υπόψη, τότε καταρρέει ολόκληρο το μοντέλο. Μια ακριβέστερη επισκόπηση της δυναμικής και της κλίμακας της επιδημίας θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο αν υπήρχαν εκτεταμένες δοκιμές δείγματος, παρόμοιες με τις δημοσκοπήσεις.

Το πρόβλημα με τον φιλελεύθερο καπιταλισμό είναι ότι το σύστημα κομμάτων και ο κοινοβουλευτισμός συνδέονται με το γεγονός ότι οι άνθρωποι που αναλαμβάνουν θέσεις λήψης αποφάσεων δεν έχουν την παραμικρή ιδέα για συγκεκριμένα ζητήματα της κοινωνίας και υπόκεινται επίσης στην πίεση προσαρμογής (ίσως και υποταγής) του κόμματος τους σε ομάδες συμφερόντων που εξυπηρετούν το κρυφό ή φανερό κεφάλαιο. Έτσι δικηγόροι και πολιτικοί επιστήμονες είναι τα τυπικά επαγγέλματα των βουλευτών και στελεχών των κομμάτων, οι οποίοι επί δεκαετίες κινούνται στην γραφειοκρατική φούσκα τους από την οποία βγαίνουν μόνο για να πάρουν εντολές από το κεφάλαιο.

Στον φιλελεύθερο καπιταλισμό η επιρροή των ομάδων πίεσης είναι μεγάλη, είτε αυτές οι ομάδες πίεσης είναι τα τραπεζικά ιδρύματα, η φαρμακοβιομηχανία ή τα μέσα ενημέρωσης. Η συμβίωση της πολιτικής με αυτές τις ομάδες πίεσης είναι καθοριστική για την λειτουργία του συστήματος, η συμβίωση αυτή καθορίζει τις αποφάσεις που λαμβάνονται σε εκτελεστικό επίπεδο, πολλές φορές οι αποφάσεις αυτές είναι παράλογες ή υστερικές, εξυπηρετούν όμως το μεγάλο κεφάλαιο.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χρηματοδοτείται κατά 75% από την φαρμακευτική βιομηχανία. Ως εκ τούτου τα μέτρα πολιτικής για την υγεία που λαμβάνει ο ΠΟΥ, όπως η υποχρέωση εμβολιασμού, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στα συμφέροντα του κέρδους της φαρμακοβιομηχανίας. Θυμίζουμε ότι μετά την εμφάνιση της γρίπης των πτηνών το 2005, προβλέφθηκαν παγκοσμίως 7 εκατομμύρια θάνατοι από τον ΠΟΥ, αν και υπήρξαν σοβαρές μελέτες που δεν συμφωνούσαν με αυτό το ενδεχόμενο. Ακολουθώντας την σύσταση του ΠΟΥ πολλές χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα με υπουργό Υγείας τον Αβραμόπουλο) προμηθεύτηκαν τα φάρμακα της γρίπης TAMIFLU και RELENZA. Η γρίπη των πτηνών εξαπλώθηκε μεν παγκοσμίως, αλλά μόνο 152 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους, πολλοί λιγότεροι από μια κανονική γρίπη.
Ο διευθυντής του ΠΟΥ Klaus Stöhr που είχε πρωτοστατήσει στην υστερία της γρίπης των πτηνών εντάχθηκε το 2007 στο δυναμικό της φαρμακευτικής NOVARTIS. Η διάθεση πάρα πολλών εκατομμυρίων σκευασμάτων TAMIFLU και RELENZA απέφερε πολλά κέρδη στις φαρμακοβιομηχανίες, βέβαιο είναι ότι διακινήθηκαν μίζες εκατομμυρίων ευρώ σε αυτούς που πήραν τις αποφάσεις σε κυβερνητικό επίπεδο.

Ο κορωναϊός μας διδάσκει ότι οι μηχανισμοί για την αντιμετώπιση κρίσεων του φιλελεύθερου καπιταλισμού είναι ελαττωματικοί, όχι μόνο σχετικά με τον κορωναϊό αλλά και άλλες κρίσεις. Τα ιδιωτικά συμφέροντα κέρδους στέκονται εμπόδιο στην ορθολογική διαχείριση κρίσεων. Θυμίζουμε ότι η κρατική φαρμακοβιομηχανία της Ρωσίας ήδη έχει αναπτύξει εμβόλιο κατά του κορωναϊού το οποίο μπορεί να διατεθεί σε όποια χώρα το ζητήσει. Γιατί η Ελλάδα πρέπει να περιμένει την όποια δυτική φαρμακοβιομηχανία να διαθέσει το εμβόλιο της, κάτι που δεν προβλέπεται πριν τις αρχές ή τα μέσα του 2021, και δεν προμηθεύεται το ρωσικό εμβόλιο όπως ήδη έχουν κάνει πολλές χώρες του Ευρασιατικού συνασπισμού; Η απάντηση είναι απλή: H ρωσική κρατική φαρμακοβιομηχανία δεν πληρώνει μίζες, ούτε προωθεί συμφέροντα πολιτικών παραγόντων.

Ο φιλελεύθερος καπιταλισμός δεν είναι ικανός να αντιδράσει προς όφελος της κοινωνίας. Για αυτόν η κοινωνία είναι ένα κατάστημα αυτοεξυπηρέτησης για το τοκογλυφικό κεφάλαιο και μια παιδική χαρά για την γραφειοκρατία. Αυτός ο γόρδιος δεσμός κεφαλαίου και γραφειοκρατίας δεν μπορεί να λυθεί, μπορεί μόνο να διαρραγεί από μια επαναστατική εθνικιστική μεταμόρφωση.

Γ. Λιναρδής