Στην εποχή μας τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι σύμβολα προηγμένης τεχνολογίας και στρατιωτικής υπεροχής. Αποτελούν ένα πολύ σημαντικό μέσο για θετική έκβαση μιας πολεμικής επιχείρησης που διαδραματίζεται με συμβατικά όπλα μεταξύ δυο χωρών και είναι ένα σημαντικό μέσο για την εξολόθρευση εχθρών σε ακήρυχτους πολέμους και εκτός πεδίων μάχης.
Οι ΗΠΑ με αυτό το μέσο εξολόθρευσαν πολλές χιλιάδες (υποτιθέμενους) τρομοκράτες, πράγμα που θα ήταν σχετικά δύσκολο χωρίς την χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, διότι θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν στρατιωτικές δυνάμεις επί του εδάφους ή επανδρωμένα αεροσκάφη με αποτέλεσμα αύξηση της δυσκολίας εκτέλεσης της αποστολής, αύξηση κόστους και κίνδυνο απώλειας στρατιωτών και χειριστών.

Η στρατιωτική στρατηγική των μεγάλων δυνάμεων προσανατολίζεται όλο και περισσότερο στην χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών και στην ανάπτυξη μαχητικών drones που θα μπορούν να πετούν σε σχηματισμούς μάχης εντελώς αυτόνομα, αυτό σημαίνει ότι οι κύριες αποφάσεις κατά την διάρκεια της πτήσης τους, όπως η επιλογή του στόχου και η επιλογή χρησιμοποίησης οπλικού συστήματος (πύραυλος, βόμβα, πυροβόλο) θα γίνεται από τον ενσωματωμένο υπολογιστή.
Δηλαδή αντί ο χειριστής από το έδαφος να δίνει εντολές προς το αεροσκάφος, το ίδιο το αεροσκάφος θα παίρνει τις αποφάσεις και θα τις εκτελεί. Οι αποφάσεις αυτές θα είναι πολύ πιο γρήγορες σε σχέση με τις αποφάσεις που λαμβάνει και εκτελεί ένας χειριστής επανδρωμένου αεροσκάφους, στο μέλλον δηλαδή οι εκ του αέρος επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη θα γίνονται σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα με ασύλληπτες ταχύτητες.

Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι η πρόσφατη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν θα καταγραφεί ως ο πρώτος πόλεμος στην ιστορία στον οποίο χρησιμοποιήθηκαν ευρέως μη επανδρωμένα αεροσκάφη, που έκριναν εν πολλοίς το αποτέλεσμα των εχθροπραξιών.

Πολυάριθμες αναλύσεις στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων δείχνουν ότι το Αζερμπαϊτζάν με την βοήθεια του οπλοστασίου UAV (Unmanned Aerial Vehicles) ήταν σε θέση να αποσαφηνίσει τις θέσεις των Αρμενίων και στην συνέχεια να βομβαρδίσει αυτές τις θέσεις με πυροβολικό, ενώ μαχητικά (ένοπλα) UAV επιτέθηκαν και ανέκοψαν τις αρμενικές γραμμές ανεφοδιασμού και στήριξης. Με τον συνδυασμό διαφορετικών drones οι ένοπλες δυνάμεις των Αζέρων με επιθέσεις ακριβείας κατέστρεψαν αρμενικά αντιαεροπορικά συστήματα, θωρακισμένα οχήματα, θέσεις πυροβολικού και δομές διοίκησης.

Τουρκία και Ισραήλ ήταν οι αποκλειστικοί προμηθευτές των UAV στους Αζέρους. Το Ισραήλ την δεκαετία 2010 πώλησε στο Αζερμπαϊτζάν όπλα αξίας 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, την κύρια μερίδα αυτών (1,6 δις) αποτελούσαν μαχητικά drones. Η Τουρκία προμήθευσε στο Αζερμπαϊτζάν τα drones Bayraktar TB2 που κατασκευάζονται από την ΤΑΙ (Turkish Aerospace Industries), τα Bayraktar είναι της ίδιας κατηγορίας με τα US Predator και τα Israeli Heron, αλλά έχουν σημαντικά χαμηλότερη τιμή μονάδας.
Έτσι οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν την δεκαετία 2010 κατάφεραν να αποκτήσουν ένα μεγάλο οπλοστάσιο μη επανδρωμένων αεροσκαφών, του οποίου η επιχειρησιακή ικανότητα και ο αντίκτυπος αποδείχθηκε στον πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας των τουρκικών Bayraktar, κυρίως η τεχνολογία αισθητήρων, αναγνώρισης εικόνας, δικτύων επικοινωνιών, αυτοματοποιημένης ανάλυσης δεδομένων και συστημάτων ελέγχου, υποστηρίχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Horizon 2020».
Η χρηματοδότηση αυτού του προγράμματος αφορούσε μόνο τα κράτη μέλη της ΕΕ, με αξιοσημείωτη εξαίρεση την Τουρκία και το Ισραήλ.

Η τουρκική κρατική εταιρία ASELSAN, κατασκευαστής αντιαεροπορικών και πυραυλικών συστημάτων, συμμετείχε και επωφελήθηκε από το πρόγραμμα «Horizon 2020», μέσω του οποίου δημιουργήθηκαν οι τεχνολογικές προϋποθέσεις για την χρήση των τουρκικών drones στο πεδίο της μάχης. Σημειώνεται ότι η ASELSAN έχει συμμετάσχει και σε πολλά άλλα ερευνητικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα οποία ήταν επικεντρωμένα στην βελτίωση της τεχνολογίας αισθητήρων και αναγνώρισης εικόνας.
Τον Σεπτέμβριο του 2021 πρόκειται να ξεκινήσει το πρόγραμμα «FITDRIVE» στο οποίο θα συμμετέχει και πάλι η ASELSAN. Το πρόγραμμα αυτό αφορά την χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την αξιολόγηση δεδομένων από κινητά συστήματα όπως τα drones.

Είναι προφανές, παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα από το γραφειοκρατικό κατεστημένο της ΕΕ, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει την τρέχουσα επεκτατική πολιτική της Άγκυρας μέσω των ερευνητικών της προγραμμάτων, προγράμματα τα οποία προάγουν τις τεχνολογικές δυνατότητες της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας και δημιουργούν δυνητικά προϋποθέσεις επιχειρησιακής ικανότητας των τουρκικών συστημάτων στο πεδίο της μάχης.

Η γενική γραμματεία Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας (SSM) εδώ και δυο δεκαετίες αποφάσισε την ανάπτυξη και χρηματοδότηση προγραμμάτων μη επανδρωμένων συστημάτων για την ξηρά, θάλασσα και αέρα, προβλέποντας ότι αυτά τα συστήματα θα αποτελέσουν την ραχοκοκαλιά μελλοντικών στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις στοχεύουν να εκμεταλλευτούν στρατηγικά τις δυνατότητες που προσφέρουν στις στρατιωτικές επιχειρήσεις οι μη επανδρωμένες και ρομποτικές τεχνολογίες και διοχετεύουν τεράστιους πόρους στις εταιρίες που κατασκευάζουν το Soft και Hardware των μη επανδρωμένων συστημάτων.

Προς τον σκοπό αυτό κάθε προσφορά μεταφοράς τεχνογνωσίας από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γίνεται ευμενώς δεκτή, καθώς έτσι προβάλλεται και αναδεικνύεται η τουρκική πολεμική βιομηχανία.

Γ. Λιναρδής