Πολλοί δυτικοί πολιτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι και ιδίως υπεύθυνοι σχεδιαστές εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής προβληματίζονται από τις προθέσεις του Προέδρου Πούτιν, καθώς η Ρωσία ενισχύει σημαντικά τη στρατιωτική της παρουσία κοντά στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας.

Ενώ τα ρωσικά στρατεύματα συγκεντρώνονται κοντά στα σύνορα της Ουκρανίας, η διεθνής κοινότητα προβληματίζεται γύρω από ένα σημαντικό ζήτημα. Θα ξεκινήσει η Ρωσία μια νέα επίθεση στην Ουκρανία;
Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς πολιτικούς αναλυτές, η Ρωσία προσπαθεί απλώς να αναστατώσει την Ουκρανία επιδιώκοντας μιαν ουσιώδη απάντηση στη νέα αμερικανική κυβέρνηση.

Σημειωτέον ότι η Ρωσία έχει ήδη υποστεί μεγάλες απώλειες από τη συνεχιζόμενη σύγκρουση του Ντόμπας, όπου 14.000 Ουκρανοί και Ρώσοι στρατιώτες και πολίτες έχασαν τη ζωή τους.
Επίσης η αιφνιδιαστική ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας δεν εξελίχθηκε σύμφωνα με το σχέδιο. Στα τελευταία επτά χρόνια, η Ρωσία έχει δαπανήσει δισεκατομμύρια ευρώ προσπαθώντας να ενσωματώσει την κριμαϊκή χερσόνησο. Με λίγα λόγια, το κόστος της εκτόξευσης μιας νέας επίθεσης στο Ντονμπάς θα ήταν πολύ ακριβό για τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τους άνδρες του. Επίσης οι απώλειες ζωής θα ήσαν σοβαρές.

Ωστόσον, αλλοι μελετητές και ειδικοί, υποστήριξαν ότι είναι δυνατή μια νέα ρωσική εισβολή. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσία προσεπάθησε συνεχώς να διατηρήσει τους γείτονές της εντός της σφαίρας επιρροής της. Η Δύση έχει βιώσει αυτό το δρώμενο τουλάχιστον δύο φορές :
Πρώτον, το 2008, όταν η Ρωσία ξεκίνησε έναν κεραυνοβόλο πόλεμο εναντίον της Γεωργίας κατά τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου.
Στη συνέχεια, το 2014, η Ρωσία προσάρτησε αιφνιδιαστικά την Κριμαία και εισέβαλε στην περιοχή του Ντονμπάς της Ουκρανίας μετά το πέρας των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Σότσι.
Και στις δύο περιπτώσεις, λίγοι προέβλεπαν ότι η Ρωσία θα επιτεθεί στους γείτονές της, ωστόσο αυτό συνέβη τελικά. Λόγω της κακής προετοιμασίας της Δύσεως, τα αποτελέσματα αυτών των ρωσικών στρατιωτικών επιδρομών ήσαν καταστροφικά και για τη Γεωργία και για την Ουκρανία.
Σύμφωνα με ειδικούς, οι προσπάθειες αποκατάστασης των συγκρούσεων στην Γεωργία και στην Ουκρανία εκτιμάται ότι κοστίζουν αντίστοιχα 3 δισεκατομμύρια Ευρώ και 10 δισεκατομμύρια Ευρώ. Η απώλειες ζωών ήσαν επίσης τεράστιες.

Δεδομένης της αβεβαιότητας γύρω από τι επίκειται στην εν λόγω μείζονα περιοχή στο εγγύς μέλλον, οι δυτικοί πολιτικοί και οι υπεύθυνοι χάραξης της εθνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής πρέπει να είναι έτοιμοι να δράσουν. Υπάρχουν τρεις δυνατότητες για το πώς μπορούν να ανταποκριθούν στην πρόσφατη σωρευτική στρατιωτική ανάπτυξη ρωσικών δυνάμεων κοντά στην Ουκρανία :

Πρώτον, το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να πραγματοποιήσει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με ουκρανικές δυνάμεις κοντά στα δυτικά σύνορα της Ουκρανίας. Επίσης η Δύση θα μπορούσε να σταθμεύσει πολεμικά σκάφη της στον Εύξεινο Πόντο. Αυτές οι ενέργειες δύνανται να αποδείξουν ότι η Δύση έχει όντως δεσμευθεί να υπερασπισθεί την εθνική κυριαρχία της Ουκρανίας και την εδαφική της ακεραιότητα.
Ούτε η Δύση ούτε η Ρωσία είναι πρόθυμες να ξεκινήσουν έναν παγκόσμιο πόλεμο λόγω της της Ουκρανίας, πράγμα που σημαίνει ότι μια απάντηση «σκληρής ισχύος» θα έδειχνε σαφώς στη Ρωσία πως η Δύση έχει αποφασιστικότητα και σοβαρότητα. Μια τέτοια απόκριση πιθανότατα θα κλιμακώσει τις εντάσεις κοντά στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα.

Μια δεύτερη και λιγότερο δυναμική εναλλακτική λύση θα ήταν να επιβάλει η Δύση νέες κυρώσεις στη Ρωσική Ομοσπονδία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσφάτως επέβαλαν κυρώσεις στη Ρωσία για τη δηλητηρίαση του κορυφαίου αντιπολιτευομένου Αλεξέϊ Ναβάλνυ, αλλά η Ρωσία έχει μείνει ατιμώρητη για την θρυλούμενη ανάμειξή της στις προεδρικές εκλογές του 2020 στις ΗΠΑ και στις πρόσφατες ύποπτες επιθέσεις στον δυτικό κυβερνοχώρο, (δύο περιστατικά όπου δεν απεδείχθη ρωσική ανάμειξη).
Εάν οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλουν νέες και μεγαλύτερες κυρώσεις, αυτές θα πρέπει να στοχεύσουν ρώσους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και πολιτικούς κοντά στον Πρόεδρο Πούτιν. Η επιβολή αυτών των αυστηρών κυρώσεων θα αποδυνάμωνε περαιτέρω τη ρωσική οικονομία και αυτό πιθανότατα θα οδηγούσε τους Ρώσους να υποχωρήσουν.

Τέλος, μια τρίτη επιλογή που οφείλει να ακολουθήσει συστηματικά η Δύση είναι ο συνεχής διάλογός της με τους ηγέτες της Ουκρανίας. Τις τελευταίες εβδομάδες, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων πραγματοποίησαν επανειλημμένα τηλεφωνήματα με Ουκρανούς αξιωματούχους. Κατά τη διάρκεια αυτών των συζητήσεων, οι δυτικοί ηγέτες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για την Ουκρανία.

Επίσης, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γιένς Στόλτενμπεργκ και ο Υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμήτρο Κουλέμπα συναντήθηκαν για να συζητήσουν τις πρόσφατες εντάσεις κοντά στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα.
Αυτές οι αλληλεπιδράσεις δείχνουν ότι η Δύση είναι συνεπής στη σχέση της με την Ουκρανία και ότι θα υποστηρίξει το κράτος της Ανατολικής Ευρώπης κατά την περίοδο αυτής της πιεστικής ανάγκης του.

Οι δυτικοί πολιτικοί πρέπει επίσης να συνεργασθούν δραστήρια με τους Ρώσους ομολόγους τους, ώστε να προσπαθήσουν να εξομαλύνουν διαλύσουν την επικίνδυνη κατάσταση. Διατηρώντας ανοιχτή μια πορεία συνεχούς διαλόγου, θα αποδείξουν ότι η Δύση και η Ρωσία είναι πρόθυμες να συνεργασθούν σε αυτό το σημαντικό διεθνοπολιτικό ζήτημα.

Δεδομένης της αυξομειούμενης αβεβαιότητας, τίποτα δεν πρέπει να αποκλειστεί ως πιθανότης, οπότε προφανώς η Δύση πρέπει να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί.
Μια νέα ρωσική εισβολή στην Ουκρανία θα δοκίμαζε ισχυρά τον συνολικό μηχανισμό ασφαλείας της ευρωπαϊκής ηπείρου, άρα οι δυτικοί ηγέτες πρέπει να είναι απολύτως έτοιμοι και για αυτό το δυσχερές σενάριο.

Διαφορετικά, εάν δεν είναι προετοιμασμένοι, τα επακόλουθα τέτοιων γεγονότων θα είναι πράγματι καταστροφικά για την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο.

Α. Κωνσταντίνου