Η είδηση ότι πριν από λίγα εικοσιτετράωρα τουρκικό αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας ATR-72ASW επί πολλές ώρες «καταδίωκε» στο Βόρειο Αιγαίο μεταξύ Λήμνου-Θάσου και εντός του FIR Αθηνών ελληνικά υποβρύχια που περιπολούσαν στην περιοχή, μας δίνει την αφορμή να ασχοληθούμε με την ενδιαφέρουσα περίπτωση των ΑΦΝΕ (Αεροσκάφη Ναυτικών Επιχειρήσεων) των Ενόπλων μας Δυνάμεων.

Τα αεροσκάφη ναυτικών επιχειρήσεων (παλαιότερος χαρακτηρισμός ΑΦΝΣ, αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας) έχουν ως αποστολή την από αέρος ναυτική αναγνώριση, την επιτήρηση/ προστασία των Εθνικών Χωρικών Υδάτων και της ΑΟΖ ( Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη), καθώς και την ανθυποβρυχιακή άμυνα.

Το Πολεμικό Ναυτικό διέθετε προς τον σκοπό αυτό έξι (6) αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας τύπου P -3B ORION, τα οποία είχαν παραχωρηθεί την περίοδο 1992-97 από το Αμερικανικό Ναυτικό υπό μορφή στρατιωτικής βοήθειας.
Τα ORION είχαν αντικαταστήσει τα πολύ γνωστά ΑΦΝΣ ALBATROS.
Λόγω γήρανσης και παλαιότητας των επιχειρησιακών τους συστημάτων τα 6 ORION της 353 Μοίρας ΑΦΝΣ παροπλίστηκαν το έτος 2009. Η λύση του εκσυγχρονισμού τους λόγω υπέρογκου κόστους και τεχνολογικής γήρανσης δεν προκρίθηκε, το κόστος θα προσέγγιζε την αγορά νέων αεροσκαφών. Για την απόκτηση νέων αεροσκαφών προκηρύχτηκε διεθνής διαγωνισμός την 16η Μαρτίου 2009, ο οποίος ακυρώθηκε τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους, λόγω περικοπών στις αμυντικές δαπάνες εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης.

Έτσι από το 2009 οι Ένοπλες Δυνάμεις έπαψαν να διαθέτουν στο οπλοστάσιο τους ΑΦΝΕ, την περίοδο δηλαδή που άρχισε να γίνεται ασφυκτική η αεροναυτική παρουσία των Τούρκων στο Αιγαίο. Η Άγκυρα υλοποιώντας ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο κάλυψε την περιοχή με τα υπερσύγχρονα AΦΝΕ ATR-72ASW (P-72 στην τουρκική ορολογία ή MELTEM).

Το Τουρκικό Ναυτικό ήδη περιπολεί με 2 υπερσύγχρονα αεροσκάφη εξοπλισμένα με τελευταίας έκδοσης ηλεκτρονικά συστήματα εντοπισμού/παρακολούθησης και ανθυποβρυχιακής άμυνας, ενώ έως το τέλος του 2021 ο στόλος των τουρκικών ΑΦΝΕ θα συμπληρωθεί με άλλα 4 αεροσκάφη, όλα του τύπου ATR -72ASW, με μετατροπή της ιταλικής εταιρίας Alenia Aermacchi. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα συνολικά 6 αυτά ΑΦΝΣ του Τουρκικού Ναυτικού (ο αρχικός σχεδιασμός ήταν για 10 αεροσκάφη αυτού του τύπου) θα φέρουν το νατοϊκό σύστημα Link16, το οποίο επιτρέπει στις ένοπλες δυνάμεις ξηράς, αέρος και θάλασσας να ανταλλάσσουν πληροφοριακές εικόνες μεταξύ τους σε πραγματικό χρόνο.

Τα ATR-72ASW είναι εξοπλισμένα επίσης με τις ελαφρού τύπου σύγχρονες τορπίλες ανθυποβρυχιακού πολέμου Mk-46 και Mk-54 της Raytheon. Περιττό να ειπωθεί ότι στο πρόγραμμα P-72 MELTEM συμμετέχει ενεργά η τουρκική αμυντική βιομηχανία, έχοντας ποσοστό εθνικής προστιθέμενης αξίας άνω του 50%.
Το 2014 το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και η τότε κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ θεωρώντας επιτακτική την ανάγκη παρουσίας ΑΦΝΕ στο Αιγαίο αποφάσισε τον εκσυγχρονισμό 5 παροπλισμένων αεροσκαφών P-3B ORION, η οριστική απόφαση ελήφθη στην σύσκεψη του ΚΥΣΕΑ της 15ης Μαρτίου 2015 επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Το κόστος του εκσυγχρονισμού-αναβάθμισης των ηλικίας μισού αιώνα αεροσκαφών ανατέθηκε στην αμερικανική εταιρία Lockheed Martin (με συμμετοχή της ΕΑΒ στο πρόγραμμα) έναντι του ποσού των 500 εκατομμυρίων δολαρίων, ποσό που υπερβαίνει ή προσεγγίζει το κόστος αγοράς νέων υπερσύγχρονων αεροσκαφών αυτού του τύπου.

Το πρώτο αναβαθμισμένο P-3B ORION (με αριθμό 744/152744) είχε προγραμματιστεί να παραδοθεί τον Σεπτέμβριο του 2017. Τελικά πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση στις 30 Απριλίου 2020, στο πλαίσιο συμμετοχής του Πολεμικού Ναυτικού στην άσκηση SEA GUARDIAN. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό τα επόμενα δυο θα παραδοθούν το 2022, και άλλα 2 το έτος 2023. Δηλαδή καλώς εχόντων των πραγμάτων και εφόσον συμφωνήσουν οι «ελληνικές καλένδες», το Πολεμικό Ναυτικό μετά από 15 χρόνια απουσίας από αέρος ανθυποβρυχιακής κάλυψης και ναυτικής παρατήρησης, θα αποκτήσει ξανά επιχειρησιακή δυνατότητα ΑΦΝΕ ηλικίας μισού αιώνα, ενώ τα τουρκικά που πετούν ήδη στο Αιγαίο θα είναι ηλικίας ολίγων ετών και «state of the art».

Την ώρα που η Τουρκία ανατρέπει με φρενήρης ρυθμούς την στρατιωτική ισορροπία στο Αιγαίο, το Αθηναϊκό πολιτικό και στρατιωτικό κατεστημένο με «έπεα» που καταλήγουν σε «πτερόεντα» προσπαθεί να αντιμετωπίσει την τουρκική απειλή. Η καλά σχεδιασμένη αναθεωρητική πολιτική της Άγκυρας ενισχύεται από την στρατιωτική ανυποληψία των ελληνικών κυβερνήσεων των τελευταίων τουλάχιστον 20 ετών, κυβερνήσεις οι οποίες αποτελούνταν και αποτελούνται από ακομβίωτους στρατηλάτες, κομψευόμενους επαναστάτες, κολλεγιόπαιδες υπουργούς, «Κούτβηδες» ως στελέχη κομμάτων του συνταγματικού τόξου και κυβερνήσεις οι οποίες ελέγχονται από την αμερικανική πρεσβεία.

Αυτός ο συρφετός διαπραγματεύεται σήμερα την αξιοπρέπεια του Ελληνικού Έθνους, αυτός ο συρφετός που έχει ως μοναδικό του προσόν τις βαθιές επικύψεις στους νεοταξίτες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.
Γ. Λιναρδής