Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναζητούν τρόπους για να βοηθήσουν τους καταπονημένους τομείς ταξιδιού και φιλοξενίας, καθώς οι καθυστερημένες -σε σχέση με το αναμενόμενο- εκστρατείες εμβολιασμού και τα μέτρα κλειδώματος που αυξομειώνονται και χρονοτριβούν, επιδεινώνουν τις ήδη μεγάλες απώλειες που υπέστησαν εν μέσω της συνεχιζόμενης πανδημίας της COVID-19.
Οι προσπάθειες για θέσπιση υγειονομικών πιστοποιητικών είναι απίθανο να είναι επαρκείς ώστε να βοηθήσουν τις οικονομικές δραστηριότητες, κάτι που πιθανότατα θα απαιτήσει πρόσθετη κρατική υποστήριξη στους επόμενους μήνες.

Οι ευρωπαϊκές χώρες ξεκίνησαν τις εκστρατείες εμβολιασμού τους μεταξύ τέλους Δεκεμβρίου και αρχής Ιανουαρίου. Όμως στην ηπειρωτική Ευρώπη, ποικίλα ζητήματα υλικοτεχνικής υποστήριξης σχετιζόμενα με την παραγωγή και διανομή των εμβολίων έχουν εμποδίσει τις προσπάθειες εμβολιασμού.
Αυτό δημιουργεί προβλήματα για την ανάκαμψη των ευρωπαϊκών τομέων ταξιδιών και φιλοξενίας, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα σημαντικοί δημιουργοί εσόδων στο νότο.
Τις τελευταίες εβδομάδες, αρκετές νότιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξέφρασαν ενδιαφέρον για να εκδώσουν τα λεγόμενα «διαβατήρια υγείας» που μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων θα επέτρεπαν σε άτομα εμβολιασμένα κατά της COVID-19 να ταξιδέψουν στο εξωτερικό,.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στα τέλη Ιανουαρίου συζήτησε επίσης την έκδοση ευρωπαϊκού «διαβατηρίου υγείας», αν και δεν ελήφθη τελικά απόφαση επ’ αυτού.

• Η Ισπανία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για ένα «διαβατήριο υγείας» σε όλη την ΕΕ, ώστε να μπορούν να την επισκέπτονται πολίτες από άλλες χώρες της ΕΕ. Επίσης η Δανία, η Εσθονία και η Τσεχία εξέφρασαν ενδιαφέρον για την εισαγωγή υγειονομικών πιστοποιητικών. Ωστόσο, χώρες όπως η Γαλλία και το Βέλγιο εξέφρασαν ανησυχίες για ζητήματα όπως το απόρρητο των δεδομένων και οι διακρίσεις σε βάρος ατόμων που δεν έχουν εμβολιαστεί.

• Στα τέλη Ιανουαρίου, η ελληνική κυβέρνηση έστειλε επιστολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνοντας τη δημιουργία πιστοποιητικού για τη «διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των ατόμων που έχουν εμβολιαστεί κατά του COVID-19» Στις 8 Φεβρουαρίου, η Ελλάδα και το Ισραήλ υπέγραψαν συμφωνία για την ελάφρυνση των ταξιδιωτικών περιορισμών για τους εμβολιασμένους Ισραηλινούς υπηκόους που ταξιδεύουν στην Ελλάδα. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα κατάλληλο προηγούμενο για παρόμοιες διμερείς συμφωνίες μεταξύ χωρών.

• Τον Δεκέμβριο, η Κύπρος δήλωσε ότι από τον Μάρτιο, η χώρα θα άρει κάποιες απαιτήσεις, όπως οι εργαστηριακές εξετάσεις και η καραντίνα, για ταξιδιώτες που έχουν εμβολιαστεί κατά του COVID-19.

Οι ευρωπαϊκές χώρες ελπίζουν να διευκολύνουν τους περισσότερους ταξιδιωτικούς περιορισμούς πριν από το Πάσχα, στα τέλη Μαρτίου και στις αρχές Απριλίου, αλλά αυτό είναι πιθανώς πολύ αισιόδοξο λαμβάνοντας υπόψη τον αργό ρυθμό εμβολιασμών. Ο αντίκτυπος της πανδημίας στις θέσεις εργασίας και στην αποταμίευση των νοικοκυριών θα βλάψει επίσης τους τομείς ταξιδιών και φιλοξενίας, καθώς πάρα πολλοί άνθρωποι θα έχουν λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα για να ταξιδέψουν.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επανέφεραν μέτρα «κλειδώματος» τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο ως απάντηση σε έναν αυξανόμενο αριθμό μολύνσεων COVID-19. Πρόσφατα οι περισσότερες από αυτές τις κυβερνήσεις έχουν επεκτείνει αυτά τα μέτρα, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις θα συνεχιστούν τουλάχιστον μέχρι τα μέσα Μαρτίου.
Προφανώς αυτό θα συνεχίσει να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εγχώρια και διεθνή κινητικότητα, πράγμα που θα αποδυναμώσει περαιτέρω τον τουρισμό και τη φιλοξενία.
Επίσης τα παρατεταμένα μέτρα κλειδώματος θα αποτρέψουν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ιδίως σε δραστηριότητες σχετικές με τις υπηρεσίες, και θα μειώσουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών για δαπάνες αναψυχής ή ταξίδια. Η αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον των ταξιδιωτικών περιορισμών είναι επίσης πιθανό να οδηγήσει αρκετά άτομα σε καθυστέρηση αποφάσεων σχετικά με τα ενδεχόμενα ταξίδια τους.

• Η γερμανική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο παράτασης των υφιστάμενων μέτρων κλειδώματος έως τις 14 Μαρτίου.

• Στις 10 Φεβρουαρίου, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε αυστηρότερους περιορισμούς για την περιοχή της Αττικής, όπου βρίσκεται η πρωτεύουσα.

• Η Ισπανία και η Πορτογαλία επέκτειναν το κλείσιμο των κοινών χερσαίων συνόρων τους, (τα οποία επρόκειτο να ανοίξουν ξανά στις 10 Φεβρουαρίου) έως την 1η Μαρτίου.

• Την 1η Φεβρουαρίου, η Γαλλία απαγόρευσε τα μη απαραίτητα ταξίδια προς και από τη χώρα.

• Στις 10 Φεβρουαρίου, ο Γραμματέας Μεταφορών του Ηνωμένου Βασιλείου, Γκράντ Σαπς, δήλωσε ότι λόγω της υπάρχουσας διαδικαστικής αβεβαιότητας οι άνθρωποι δεν πρέπει να κάνουν κράτηση για τις διακοπές τους στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό.

Εν μέσω παρατεταμένων «κλειδωμάτων», πιθανότατα οι εταιρείες τουρισμού και φιλοξενίας στην Ευρώπη θα παγώσουν τα σχέδια προσλήψεων προσωπικού και θα χρειαστούν πρόσθετη κρατική υποστήριξη στους επόμενους μήνες. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα επιζήμιο για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπου ο τουρισμός αποτελεί σημαντική πηγή οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO), ο τουρισμός στην Ευρώπη μειώθηκε κατά 70% το 2020 σε σύγκριση με το 2019. Στα μέσα του 2020, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε ένα ταμείο ανάκτησης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ που αποτελείται από επιχορηγήσεις και δάνεια για τα κράτη μέλη.
Οι εθνικές κυβερνήσεις υποβάλλουν επί του παρόντος τις προτάσεις δαπανών τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στα τέλη Ιανουαρίου, ο Επίτροπος της ΕΕ για την Απασχόληση και τα Κοινωνικά Δικαιώματα, Νίκολας Σμιτ, δήλωσε ότι οι τομείς φιλοξενίας των χωρών πρέπει να βρίσκονται στον πυρήνα αυτών των σχεδίων δαπανών.

Σε όλη την Ευρώπη ο ενώσεις που εκπροσωπούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον τομέα του τουρισμού και της φιλοξενίας προειδοποίησαν ότι η οικονομική κρίση και η άνιση πρόσβαση στην κρατική βοήθεια θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ενοποίηση του τομέα, με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να απορροφώνται ή ακόμη και να εξαλείφονται από τους μεγαλύτερους ανταγωνιστές τους (αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο για επιπλέον γύρους απολύσεων).

Αυτό βεβαίως θα συμβάλει στην επιβράδυνση της οικονομικής ανάκαμψης στη νότια Ευρώπη, όπου οι χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό για την απασχόληση και τα έσοδα, σε σύγκριση με τις ισχυρότερες και πλέον διαφοροποιημένες οικονομίες στο Βορρά.

• Ο τουρισμός αντιπροσωπεύει περίπου το 20% του ΑΕΠ στην Κροατία, το 18% στην Ελλάδα, το 13% στην Ιταλία και το 12% στην Ισπανία. Αντιθέτως, αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 6% του ΑΕΠ σε βόρειες χώρες όπως η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες.

• Στις αρχές Φεβρουαρίου, η «Ισπανική Συνομοσπονδία Ξενοδοχείων και Τουριστικών Καταλυμάτων» ζήτησε από την ισπανική κυβέρνηση να παράσχει πρόσθετη βοήθεια στον τομέα, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των προγραμμάτων.

• Στα τέλη Ιανουαρίου, η Federalberghi της Ιταλίας, η οποία εκπροσωπεί τη ξενοδοχειακή βιομηχανία της χώρας, ζήτησε από την νεοεισερχόμενη ιταλική κυβέρνηση να εγκρίνει νέα ενίσχυση για τον τομέα «πριν να είναι πολύ αργά»

• Τις τελευταίες εβδομάδες, πολλοί συμπατριώτες μας ιδιοκτήτες εστιατορίων και μπαρ βγήκαν στους δρόμους της Αθήνας για να απαιτήσουν την άρση των μέτρων του «κλειδώματος», τα οποία υπονομεύουν τη δραστηριότητά τους.

Α. Κωνσταντίνου