Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ, ΞΕΠΕΡΝΑ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ, ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟ "ΚΑΛΟ" ΜΑΣ.

Δεν είμαι κατά της τεχνολογίας. Δεν είμαι κατά της προόδου. Είμαι κατά της παντοδυναμίας οργανισμών, οι οποίοι είτε είναι κυβερνήσεις είτε ιδιώτες κολοσσοί, μπορούν να λειτουργούν χωρίς ουσιαστικό έλεγχο και λογοδοσία.

Κάθε τεχνολογική καινοτομία, κάθε επιρροή της τεχνολογίας στη ζωή μας, πρέπει αναγκαστικά και απαράβατα να συμμορφώνεται με δυο χρυσούς κανόνες, οι οποίοι δεν είναι δικοί μου, αλλά έχουν καταγραφεί από τους επιστήμονες πληροφορικής και Βιοηθικής και Ηθικής στις απαρχές του προηγούμενου αιώνα.

1. Οι τεχνολογικές καινοτομίες, πρέπει να εντάσσονται σταδιακά στην ζωή των πολιτών, ώστε να μπορούν να τις αφομοιώνουν όλες οι πληθυσμιακές ομάδες και να μην δημιουργούνται πολιτιστικά σοκ και αποκλεισμοί κοινωνικών ομάδων, από την γενικότερη πρόοδο.

2. Κάθε τεχνολογία, πρέπει να είναι διαφανής, δηλαδή να μην έχει κρυφή ατζέντα και εφαρμογές και οι διαχειριστές της, είτε είναι κρατικοί είτε ιδιωτικοί οργανισμοί πρέπει να υφίστανται σοβαρούς ανεξάρτητους ελέγχους και να υπόκεινται σε αυστηρή λογοδοσία.

Σημειώστε ότι η διαφάνεια και η λογοδοσία (Transparency and accountability) υποτίθεται ότι είναι οι βασικές αρχές δημοκρατίας που προστατεύει η Ευρωπαική Ένωση.
(Πριν λίγες ημέρες, φιλοξενήθηκε στον Ι.ΣΤ.Ο. ένα κείμενο για την προσπάθεια της Ε.Ε. να ορίσει κανονιστικά πλαίσια για τις γιγαντιαίες εταιρείες πληροφορικής, ανάμεσά τους και η Amazon).

Στο video που σας δείχνουμε, μπορείτε να δείτε το «έξυπνο» κατάστημα της Amazon, να συνεργάζεται με το «έξυπνο» καρότσι της Amazon. Επιγραμματικά, οι δυνατότητες είναι οι εξής:

1. Μπορείτε από το σπίτι να έχετε δημιουργήσει στο κινητό σας τηλέφωνο λίστα με τα ψώνια. Μόλις συνδέσετε το τηλέφωνο (ασύρματα) με το έξυπνο Amazon καρότσι, η λίστα σας εμφανίζεται στην οθόνη του καροτσιού.
2. Κάθε προϊόν που παίρνετε από το ράφι του μαγαζιού και τοποθετείτε στο καρότσι, φαίνεται στην οθόνη του καροτσιού με την τιμή του και με γενικό σύνολο όλων των αγορών σας. Ταυτόχρονα αφαιρείται από την λίστα του κινητού σας. Αν βγάλετε από το καρότσι ένα προϊόν και το επιστρέψετε στο ράφι, η διαδικασία αντιστρέφεται και αφαιρείται από το γενικό σας σύνολο.
3. Αυτό φυσικά συμβαίνει διότι το Amazon supermarket καλύπτεται απόλυτα από κάμερες, χωρίς καθόλου νεκρά σημεία και φυσικά και το καρότσι έχει ειδικά «readers» που διαβάζουν ασύρματα τους κωδικούς των προϊόντων.
4. Κάθε προϊόν που αγοράζετε, έχει την δυνατότητα να το βαθμολογήσετε από την οθόνη του καροτσιού και οι βαθμολογίες σας, εμφανίζονται στο διαδίκτυο, στην περίφημη ή περιβόητη υπηρεσία «Alexa». Μέσα στο κατάστημα υπάρχουν μεγάλες ειδικές οθόνες της «Alexa» οι οποίες παρέχουν σχετικές πληροφορίες.
5. Υπάρχουν (ακόμη) δύο τρόποι να βγείτε από το μαγαζί. Είτε πηγαίνετε σε παραδοσιακό ταμείο, είτε στην ειδική «green zone» όπου η χρέωση γίνεται ασύρματα - αυτόματα στον τραπεζικό λογαριασμό ή στην πιστωτική σας κάρτα και σας στέλνουν e-mail ενημέρωσης.

Και κάπου εδώ, αρχίζω να φαντάζομαι ένα μέλλον όπου για να ψωνίσεις φαγητό, θα πρέπει αναγκαστικά να έχεις έξυπνο κινητό τηλέφωνο, online τραπεζικό λογαριασμό και γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστού.

Τα μαγαζιά (και όχι μόνο) θα ερημώσουν από προσωπικό και θα συναλλασσόμαστε με μηχανές, στέλνοντας έτσι τις δεξιότητες επικοινωνίας των ανθρώπων στο επίπεδο ενός υπολογιστή, που όπως γνωρίζουν όσοι ξέρουν από υπολογιστικά συστήματα είναι πολύ χαμηλή. Ένα απλό τεχνολογικό «bag» δεν θα μας αφήνει να πληρώσουμε και μέχρι να βρεις «εκπρόσωπο» από την τράπεζα ή το κατάστημα για να λυθεί το πρόβλημα, δεν θα μπορείς να αγοράζεις φαγητό ή νερό.

Οι καταναλωτικές μας συνήθειες θα καταγράφονται αυτόματα και τα προϊόντα θα βαθμολογούνται με βάση την συχνότητα αγορών   ανεξαρτήτως της ποιότητος ή του λόγου για τον οποίο τα αγοράσαμε.
Όλα αυτά θα γίνονται θεωρητικά με την δική μας συγκατάθεση, αλλά ουσιαστικά χωρίς να έχουμε επιλογή. Όλα αυτά θα στοχεύουν στην μεγιστοποίηση των κερδών των επιχειρήσεων ή στην σφαιρικότερο και αποτελεσματικότερο έλεγχο των πολιτών, όταν πρόκειται για κρατικές εφαρμογές.

Κι όλα αυτά θα γίνονται για το «καλό μας» την ευκολία και την ταχύτητα συναλλαγών και αγορών μας. Για να κάνουμε τον ελεύθερο χρόνο που θα περισσέψει τι ακριβώς; Πολύ φοβάμαι ότι το μόνο επιτρεπτό θα είναι η μεγαλύτερη παραμονή στον καναπέ μπροστά σε μια οθόνη. Για όλα τα άλλα θα υπάρχουν σοβαρότατοι περιορισμοί.

Οι μέρες που η μητέρα μου, με έστελνε στον παντοπώλη της γωνίας να αγοράσω φέτα και να την χρεώσει στον λογαριασμό μας, πέρασαν ανεπιστρεπτί. Τώρα ακόμη κι αν ο «παντοπώλης» της γωνίας επιθυμεί να περιμένει να πληρωθεί, για να βοηθήσει τους γείτονες πελάτες του, δεν θα μπορεί, διότι δεν θα το επιτρέπει το λειτουργικό σύστημα των μηχανημάτων.

Η κοινωνική αλληλεπίδραση, διαδραστικότητα και επικοινωνία θα συμπιεστούν στο επίπεδο μιας μηχανής, η οποία θα εξαρτάται από το κόστος παραγωγής της, δηλαδή θα αποδίδει τα ελάχιστα για την εργασία που προορίζεται.

Οι μηχανές είναι πράγματι χρήσιμες και ικανές. Το ίδιο και η τεχνολογία γενικότερα, παρόλαυτά, θα κλείσω τον προβληματισμό μου για το μέλλον που μας επιφυλάσσουν οι δυνατοί και πλούσιοι αυτής της γης, με τα λόγια δύο απλών αλλά εξαιρετικών ανθρώπων:

Elbert Hubbard: Μια μηχανή μπορεί να κάνει τη δουλειά πενήντα συνηθισμένων ανθρώπων. Καμιά μηχανή δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά ενός εξαιρετικού ανθρώπου.

Lou Holtz: Οι ικανότητες είναι αυτό που είσαι ικανός να κάνεις. Τα κίνητρα καθορίζουν αυτό που κάνεις. Και η νοοτροπία καθορίζει πόσο καλά το κάνεις.

Κρίτων