Η παγκόσμια αντίδραση στις αρχικές ψηφοφορίες στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ έχει μέχρι στιγμής τεθεί σε …. σίγαση καθώς οι κυβερνήσεις αναμένουν εναγωνίως τα υπόλοιπα τελικά πολιτειακά αποτελέσματα. Δηλώσεις υποστήριξης ή επιφύλαξης θα αρχίσουν να εμφανίζονται στο τέλος της εβδομάδας, όταν οι χώρες θα μπορούν να εκτιμήσουν καλύτερα την πιθανότητα παρατεταμένων νομικών συγκρούσεων για τα αμφισβητούμενα αποτελέσματα. Εν τω μεταξύ, αναλύσαμε προσεκτικά τις μέχρι σήμερα απαντήσεις από κάθε περιοχή, μαζί με τις αναμενόμενες αντιδράσεις των χωρών στο τελικό αποτέλεσμα, με βάση μια εργώδη ανασκόπηση των δημοσιευμένων μέσων ....

Ευρώπη
Οι κυβερνήσεις της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου αντέδρασαν πολύ προσεκτικά στα αρχικά αποτελέσματα, δεσμευόμενες ότι οι χώρες τους θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με τις Ηνωμένες Πολιτείες ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει.
• Εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης είπε στις 4 Νοεμβρίου ότι «η Γαλλία θα συνεργαστεί προφανώς με τον Αμερικανό πρόεδρο που εκλέγεται από αυτές τις εκλογές».
• Ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Ντομίνικ Ραμπ έγραψε στο Twitter ότι « Η σχέση μας με το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σε καλή κατάσταση και είμαστε πεπεισμένοι ότι θα πάει από το καλό στο καλύτερο όποιος υποψήφιος κερδίσει τις εκλογές.»
• Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι «σημαντικός εταίρος για εμάς, ανεξάρτητα από το πώς πάνε οι εκλογές».
• Ο Πρωθυπουργός της Σλοβενίας Γιάνες Γιάντσα δημιούργησε κάποια μικροταραχή, αφού συνεχάρη τον Ντόναλντ Τραμπ για τη νίκη του στις εκλογές.
• Ο επικεφαλής εκπρόσωπος της Επιτροπής Έρικ Μάμερ πρότεινε στις κυβερνήσεις της ΕΕ να περιμένουν μέχρι να έχουν επίσημα αποτελέσματα προτού προβούν σε οποιεσδήποτε δηλώσεις.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εσωτερικά διχασμένη όσον αφορά στο επιθυμητό αποτέλεσμα των εκλογών, με τα έθνη της Δυτικής Ευρώπης να τείνουν να υποστηρίζουν τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ενώ οι χώρες στην ανατολή τείνουν να υποστηρίζουν περισσότερο τον Τραμπ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα μεγάλα κράτη μέλη, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, θα ήθελαν να κερδίσει την προεδρία ο Μπάιντεν, έχοντας δηλώσει εδώ και καιρό μέσω δημόσιων δηλώσεων ότι αναμένουν μέσω αυτού να ηρεμήσουν οι εμπορικές διαφορές μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο και το Παρίσι ελπίζουν επίσης ότι μια δυνητική κυβέρνηση Μπάιντεν θα αντιστρέψει την απόφαση του Τραμπ να αποσυρθεί από την κλιματική συμφωνία του Παρισιού. Πολλά μέλη της ΕΕ έχουν εκφράσει τη φωνή τους για τις αντιρρήσεις τους για την αποχώρηση των ΗΠΑ από τις συμφωνίες για το κλίμα. Ωστόσο, χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία υποστηρίζουν τον Τραμπ επειδή και οι δύο ανέπτυξαν στενούς δεσμούς με τον Λευκό Οίκο τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Ο Τραμπ, για παράδειγμα, επικρίνει τον αγωγό φυσικού αερίου «Nord Stream 2» μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας και υποσχέθηκε μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Πολωνία, κάτι για το οποίο που οι Πολωνοί ηγέτες είχαν εκφράσει στο παρελθόν θετικές στάσεις.
Η νίκη του Μπάιντεν πιθανώς θα άλλαζε την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα όπως η Κίνα, αλλά όχι απαραίτητα στους βασικούς στόχους της. Μια κυβέρνηση Μπάιντεν θα επιδιώκει να συνεργαστεί περισσότερο με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις ενάντια στην κινεζική επιρροή, ενώ οι πιέσεις για αύξηση των δαπανών για το ΝΑΤΟ προηγούνται ήδη της εποχής –προεδρίας Τραμπ. Το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται επίσης σε μια μοναδική και ιδιάζουσα κατάσταση, επειδή πιστεύει ότι μια κυβέρνηση Τραμπ θα είναι πιο πιθανόν από μια κυβέρνηση Μπάιντεν να καταλήξει σε συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με το Λονδίνο μετά το επελθόν Brexit.

Ευρασία
Οι Ρώσοι πολιτικοί και τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης τόνισαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πιο διχασμένες από ποτέ, αλλά ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να συνεργαστεί με οποιονδήποτε δυνητικό πρόεδρο. Η Ρωσία, η οποία εόρτασε μιαν εθνική εορτή που ονομάζεται «Εθνική Ημέρα Ενότητας» στις 4 Νοεμβρίου, τόνισε την ενότητα του ρωσικού έθνους σε αντίθεση με τις «διαιρεμένες κοινωνίες στο εξωτερικό». Υπήρξε επίσης ομοφωνία ότι όσον αφορά τις σχέσεις Ρωσίας-ΗΠΑ κανείς δεν πρέπει να περιμένει οποιεσδήποτε αλλαγές προς το καλύτερο, ανεξάρτητα από το ποιος υποψήφιος κερδίζει. Ένας βουλευτής με ιδιαίτερη εμπλοκή και επιρροή σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, ο Κωνσταντίν Κοζάτσεφ, εξέφρασε την άποψή του ότι η «εξωτερική παρέμβαση» αναμένεται να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία από όποιον υποψήφιο χάσει. Η δήλωσή του είναι πιθανώς παράταιρη δεδομένου ότι το FBI έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η Ρωσία παρεμβαίνει στις εκλογές του 2020 και επίσης ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διεξήγαγαν προληπτικές επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο εναντίον Ρώσων και Ιρανών για να αποτρέψουν τις οιεσδήποτε εκλογικές παρεμβολές.

Μέση Ανατολή και Βόρειος Αφρική
Ο Πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ρουχανί σχολίασε στις 4 Νοεμβρίου ότι οι πολιτικές της επόμενης κυβέρνησης είναι σημαντικές για την Τεχεράνη και όχι ποιος θα κερδίσει τις εκλογές. Ο Ρουχανί τόνισε επίσης ότι το Ιράν λαμβάνει τις οικονομικές του αποφάσεις ανεξάρτητα από το ποιος είναι πρόεδρος, κάτι που συνάδει με την τυπική υπεράσπιση της κυριαρχίας του Ιράν ενάντια στις πιέσεις των ΗΠΑ.
Το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας παραμένει ένα μεγάλο ερώτημα για την μείζονα περιοχή της Μέσης Ανατολής, καθώς η τουρκική κυβέρνηση δέχθηκε πρόσφατα τις επικρίσεις του Κογκρέσου των ΗΠΑ για ορισμένες από τις επιθετικές κινήσεις εξωτερικής πολιτικής της στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και στη Συρία και στη Λιβύη. Στις 4 Νοεμβρίου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου ετόνισε προσεκτικά ότι, η Τουρκία θα συνεργαστεί στενά με όποιον κερδίσει τις εκλογές και ότι η χώρα είχε πάντοτε καλή σχέση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις των ΗΠΑ υπό την ηγεσία τόσο Ρεπουμπλικάνων όσο και Δημοκρατών. Ο Τσαβούσογλου ετόνισε επίσης πως η διχασμένη αμερικανική κοινωνία βρίσκεται επί του παρόντος εμπεπλεγμένη στις προεδρικές εκλογές, καθώς και σε άλλα πολιτιστικά και οικονομικά ζητήματα.
Η κυβέρνηση της Αιγύπτου έχει στενή σχέση με την κυβέρνηση Τραμπ, ενώ οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο επισείουν όλο και περισσότερο περιορισμούς της αμερικανικής βοήθειας προς την Αίγυπτο, εκτός εάν το Κάιρο τηρήσει ισχυρότερη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σύμφωνα με αυτό το πλαίσιο, η κάλυψη των εκλογών από τις αιγυπτιακές ειδήσεις και τα ανώνυμα σχόλια από ανώνυμους κυβερνητικούς αξιωματούχους της Αιγύπτου αποκαλύπτουν μια μικρή προτίμηση για τη νίκη του Τραμπ, αλλά το Κάιρο δεν έχει ακόμη δώσει επίσημες δηλώσεις.
Το Ισραήλ είναι πρόθυμο να διατηρήσει τη συνολική του σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες ανεξάρτητα από τον επόμενο πρόεδρό τους και δεν θέλει μια ευνοϊκή ευνοϊκή διαφορά μεταξύ των υποψηφίων που θα μπορούσαν να ενέχουν δυνητικά προβλήματα στη φιλία ΗΠΑ-Ισραήλ. Στις 23 Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής κλήσης επ’ ευκαιρία της ομαλοποιήσεως των σχέσεων του Ισραήλ με το Σουδάν, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου παρακάμπτει πρόσφατα το δημόσιο αίτημα του Τραμπ για αναγνώριση της προσωπικής του ευθύνης για την τρέχουσα αδιατάρακτο ισχύ των δεσμών ΗΠΑ-Ισραήλ.

Ασία-Ειρηνικός
Οι Κινέζοι ηγέτες αντιλαμβάνονται τις πάγιες προκλήσεις είτε με μια νίκη Τραμπ είτε Μπάιντεν, δεδομένης της απορριπτικής τάσης και των δύο απέναντι στην Κίνα. Σε περίπτωση δεύτερης θητείας του Τραμπ, το Πεκίνο φοβάται την εκ νέου εντατικοποίηση του εμπορικού πολέμου του προέδρου, ενώ με τον Μπάιντεν, η κινεζική ηγεσία αναμένει από την Ουάσινγκτον να ενορχηστρώσει μιαν ισχυρότερη πολυμερή ώθηση για να αντιμετωπίσει την άνοδο της Κίνας, σύμφωνα με προηγούμενες δημόσιες δηλώσεις του. Μια παρατεταμένη περίοδος «εσωτερικής εστίασης» των ΗΠΑ, η οποία προκλήθηκε από κοινωνικές αναταραχές στην περίοδο κοντά στις εκλογές θα επέτρεπε στην Κίνα να ακολουθήσει πιο ελεύθερα την περιφερειακή της ατζέντα και πιθανότατα θα παραχωρούσε επίσης στο Πεκίνο προσφορότερο «χώρο αναπνοής» όσον αφορά στον σκληρό ανταγωνισμό ΗΠΑ-Κίνας.
• Στην Κίνα, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης απέχουν σε μεγάλο βαθμό από το να σχολιάσουν το πιθανό εκλογικό αποτέλεσμα των ΗΠΑ, καθώς ο αγώνας εντείνεται, αποφεύγοντας να ασκήσουν κριτική σε οποιοδήποτε υποψήφιο πρόεδρο πιθανότατα λόγω ανησυχίας ότι ίσως κατηγορηθούν ότι το Πεκίνο προσπάθησε να επηρεάσει το αποτέλεσμα.
• Οι σκληροπυρηνικοί κρατικοί «Global Times» εστίασαν την κριτική τους στην πολιτική των ΗΠΑ, προειδοποιώντας για μια τάση αμερικανικού «πολιτικού φανατισμού» και για πιθανότητες ταραχών - υπονοώντας σαφώς μιαν αντίθεση με το «πλέον πολιτισμένο πολιτικό σύστημα της Κίνας».
• Οι δυνάμεις της Λαίκής Δημοκρατίας στην ηπειρωτική Κίνα, φαίνεται να προτιμούν τη νίκη του Τραμπ. Το στρατόπεδο «υπέρ της δημοκρατίας» στο Χονγκ Κονγκ επίσης ευθυγραμμίζεται σε μεγάλο βαθμό πίσω από μια δεύτερη θητεία για τον πρόεδρο. Η Ταϊβάν φαίνεται επίσης να ευνοεί τη νίκη του Τραμπ, δεδομένου ότι η κυβέρνηση επικεντρώνεται σε συμφωνίες όπλων, επίσημες επισκέψεις και διπλωματική υποστήριξη στην Ταϊπέι.
Η Νότια Κορέα δεν έχει ακόμη εκφάνει δηλώσεις που αντικατοπτρίζουν την τρέχουσα σκέψη της. Ωστόσο, η Σεούλ ήταν κάπως επιφυλακτική για τη νίκη του Τραμπ, δεδομένης της εστίασης της τρέχουσας κυβέρνησης στην επανεξέταση της «ευθυγράμμισης» ΗΠΑ-Νότιας Κορέας. Συγκεκριμένα, στις αμερικανικές προσπάθειές να αυξηθούν δραστικά οι συνεισφορές της Σεούλ για τη διατήρηση των αμερικανικών αμυντικών εγκαταστάσεων στη Νότια Κορέα.
• Ο Μπάιντεν έχει ήδη δεσμευτεί να μην χρησιμοποιήσει τα στρατεύματα των ΗΠΑ στη Νότια Κορέα για να διαπραγματευτεί με τη Σεούλ.
• Ωστόσο, μια δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ θα μπορούσε να δώσει στη Νότια Κορέα περισσότερη ελπίδα για μια σημαντική αναθέρμανση στις σχέσεις ΗΠΑ-Βόρειας Κορέας, δεδομένης της προσωπικής διάθεσης του Τραμπ για προσέγγιση άμφω.
Η μακροχρόνια εμπειρία της Ιαπωνίας να «πλοηγείται» επιτυχημένα στις αντιξοότητες της πολιτικής των ΗΠΑ δείχνει ότι το Τόκιο θα καταφέρει να συνεργαστεί είτε με τον Τραμπ είτε με τον Μπάιντεν, αξιοποιώντας τη στρατηγική του σημασία για την εξισορρόπηση της Κίνας. Για παράδειγμα η εμπορική πίεση της κυβέρνησης Τραμπ στην Ιαπωνία, για παράδειγμα, έληξε με μια αμοιβαία αποδεκτή εμπορική συμφωνία αποφεύγοντας …. απότομους δασμούς.
• Η Ιαπωνία αντιμετωπίζει ένα βαθμό αβεβαιότητας για τις μελλοντικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, δεδομένου του πρόσφατου αιφνιδίου τέλους της θητείας του πρωθυπουργού Σίντζο Άμπε. Τώρα η χώρα τον νέο πρωθυπουργό της Γιοσιχίντε Σούγκα να προσπαθεί να ξαναφτιάξει τη στενή, προσωπική σχέση που είχε καταφέρει ο Άμπε με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
• Όπως η Νότια Κορέα, η Ιαπωνία μπορεί να επωφεληθεί και από τη διοίκηση του Μπάιντεν, δεδομένης της πιθανής επικέντρωσής της σε πολυμερείς συμμαχίες ώστε να αντιμετωπίσει την άνοδο της Κίνας.

Νότιος Ασια
Η Ινδία δεν έχει ακόμη σχολιάσει τις εκλογές, καθώς ο Πρωθυπουργός Νάρεντρα Μόντι εκτιμά πιθανότατα ότι οι προσπάθειες της Ουάσινγκτον για ενίσχυση των σχέσεων ΗΠΑ-Ινδίας θα συνεχιστούν ανεξάρτητα από το ποιος ευρίσκεται στον Λευκό Οίκο. Ωστόσο, τα ινδικά μέσα ενημέρωσης δήλωσαν συντριπτικά ότι ένας Λευκός Οίκος με τον Μπάιντεν δεν θα επιδεινώσει την σχέση Ινδίας-ΗΠΑ. Όσοι προτιμούν νίκη του Μπάιντεν υποστηρίζουν ότι ο Μπάιντεν θα αποκαταστήσει την δυνατότητα των Ινδών πολιτών να αποκτήσουν βίζες H1B (ελευθερίας ταξειδίου στις ΗΠΑ των προσληφθέντων από αΑμερικανικές εταιρείες εργαζομένων) και να αφαιρέσουν τα εκλεκτικά εμπόδια που εφαρμόστηκαν από τον πρόεδρο Τραμπ στην διαδικασία απόκτησης της πράσινης κάρτας των ΗΠΑ. Επιπλέον, με την πυρηνική συμφωνία του Ιράν να ενδυναμώνεται υπό τη διοίκηση του Μπάιντεν, η Ινδία μπορεί επίσης να έχει νέες οικονομικές οδούς προς το Ιράν εν μέσω της πιθανής χαλάρωσης των κυρώσεων των ΗΠΑ. Στα μέσα ενημέρωσης, οι Ινδοί υποστηρικτές του Τραμπ υποστήριξαν ότι η νίκη των Ρεπουμπλικάνων θα ήταν καλή για την Ινδία λόγω της σκληρής στάσης αυτού και του κόμματός του εναντίον της Κίνας. Ορισμένοι υποστηρικτές του Μόντι ανησυχούν επίσης ότι οι επίμονες και ιδιάζουσες απόψεις του Μπάιντεν για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο ορισμένες από τις πολιτικές του Μόντι, ιδίως στην θερμή περιοχή του Κασμίρ.

Αμερικανική Ήπειρος
Η Βραζιλία παραμένει ο πλέον «αδίστακτος» αξιοσημείωτος σχολιαστής με παγκόσμια ακτινοβολία, καθώς ο Πρόεδρος Ζαΐρ Μεσίας Μπολσονάρου να ενισχύει τη φήμη του ως φανερά υποστηρικτικού συμμάχου του Τραμπ. Ωστόσο, η πλειοψηφία των περιφερειακών προέδρων της χώρας παρέμεινε σιωπηλή καθώς προσπαθούν να εκτιμήσουν πώς θα μπορούσαν οι εκλογές να επηρεάσουν τις πολιτικές των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική. Αφού έμεινε σιωπηλός το βράδυ των εκλογών των ΗΠΑ, ο Μπολσονάρου το πρωί της 4ης Νοεμβρίου επιβεβαίωσε ότι ήλπιζε ότι ο Τραμπ θα επικρατούσε. Επίσης, επέκρινε τον Μπάιντεν για «παρέμβαση» δύο φορές σε υποθέσεις της Βραζιλίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν στα περιβαλλοντικά ζητήματα στην περιοχή του Αμαζονίου. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας είναι ρητορικά ανταγωνιστικός στην Κίνα, παρόλο που το ασιατικό έθνος είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της. Η απώλεια του Τραμπ θα αναγκάσει τον πρόεδρο της Βραζιλίας να εξισορροπήσει τον ανταγωνισμό του τόσο προς την Κίνα όσο και προς τον Μπάιντεν.
• Οι Κουβανο-Αμερικανοί και οι Βενεζουελανο-Αμερικανοί στις Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικά στη Φλόριντα, φαίνεται ότι έχουν επηρεαστεί ότι μια κυβέρνηση Μπάιντεν θα ήταν αδύναμη έναντι των καθεστώτων της Κούβας και της Βενεζουέλας, με τον Τραμπ να ξεπερνά και τις πλόν ευοίωνες εκλογικές προσδοκίες σε μέρη όπως το Μαϊάμι. Η πίεση από αυτό το συγκρότημα των εκλογέων και μια πιθανή Ρεπουμπλικανική Γερουσία θα μπορούσαν να περιορίσουν τις επιλογές μιας κυβέρνησης Μπάιντεν σε σχέση με την περιφερειακή της πολιτική.
Α. Κ.